sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” Mart raporuna da kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimler mercek altına alındı.

Rapora göre reel satış fiyatlarındaki düşüş 9 aydır devam ediyor. Reel fiyatlardaki yıllık değişim oranı ülke genelinde yüzde -14,1’e, İstanbul’da yüzde -16,1’e, İzmir’de ise yüzde -13,6’ya kadar geriledi. Cari fiyatlarda yıllık değişim oranı Şubat’a kıyasla ülke genelinde 2,2 puan azalarak yüzde 44,8 oldu.

Reel konut fiyatında düşüş devam ediyor

2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Mart’ta da azalarak da olsa devam etti. Reel konut fiyat endeksi Mart’ta Şubat’a kıyasla 0,8 puanlık azalışla 172,7 oldu. Şubat’tan Mart’a enflasyon oranı yaklaşık yüzde 3,2 olurken Türkiye genelinde cari konut fiyat artışı aynı dönemde yüzde 2,7’de kaldı. Son aylarda cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azaldı.

Reel satış fiyat endeksindeki düşüş üç büyükşehirde de devam ediyor

Önceki sekiz ayda olduğu gibi konut reel satış fiyat endeksi üç büyükşehirde mart ayında da düştü. Şubattan marta reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 1 puan, Ankara’da 2,4 puan azalırken, İzmir’de ise 0,2 puan arttı. Martta reel konut fiyat endeksi (Eylül 2017=100) İstanbul’da 169,3, Ankara’da 193,3, İzmir’de ise 177,8 oldu.

Reel fiyatlarda yıllık değişim negatifte devam ediyor

Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçti. Büyük depremin etkisiyle Şubat 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat Mart’tan itibaren yeniden azalmaya başladı ve Mart 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Şubat 2024’e kıyasla 2 puan azalarak yüzde -14,1 ile negatif değerlerde seyrini sürdürdü.

Konut arzında düşüşün ardından yükseliş

Satılık konut ilan sayısı ülke genelinde ve iki büyükşehirde cüzi de olsa artarken, İstanbul’da ise azaldı. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 1,5, Ankara’da yüzde 1, İzmir’de ise yüzde 2,9’a yükseldi.

Konut talebinde yavaşlama

2023 Şubat ayındaki depremden sonra çok sert bir düşüş gösteren konut talebi Temmuz’daki artıştan sonra Kasım’a kadar düştü. Konut talebi Aralık’ta artış trendine geçmiş, Şubat’a kadar artmış, ancak Mart’ta Şubat’a kıyasla yüzde 1,6 azalmış ve 112,4 oldu.

Reel kirada yıllık değişim negatif alanda

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık artışlar uzun süredir azalıyor. Mayıs’tan Haziran’a istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık artış Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçti, Aralık’tan Ocak ayına 4 puanlık azalışla yüzde 9,5’e geriledi. Şubat ayında yıllık bazda yüzde 1,1 azalan reel ortalama kira Mart ayında yıllık bazda yüzde 8 azaldı.

Kiralık konut arzının azalışında duraklama sinyalleri

Ekim-Aralık 2023 döneminde ülke genelinde ve üç büyük ilde düşüşe geçen kiralık konut ilan sayısında Ocak 2024’te duraklama sinyalleri gözlemlendi. Şubat ayında ise hem Türkiye’de hem de İstanbul ve Ankara’da ilan sayıları düştü. Şubat 2024’ten Mart 2024’e ilan sayıları ülke genelinde yüzde 3, İstanbul’da yüzde 3,1, Ankara’da ise yüzde 5,1 düştü.