Konutta ivme yukarı döndü ama...

Leyla İLHAN

İSTANBUL -  Yaz mevsimi ve Merkez Bankası'nın ekonomiyi soğutma önlemlerinden fazlasıyla etkilenen konut satışları yeniden canlanmaya başladı. Ramazan'dan itibaren kendini hissettiren canlanma ile sektörün son çeyreği yüzde 2-3'lük büyüme ile kapatacağı öngörülüyor. Konutçuların yüzünü güldüren en önemli gelişme ise konut kredisi faiz oranlarının yeniden yüzde 1'in altına inmesi oldu.

Faizde düşüş ve birçok projenin bu dönemde satışa çıkması satışların yeniden artış trendine girmesini sağlarken, sektör temsilcileri bu artışları yüksek olmasa da ivmenin yukarı doğru çıkması olarak yorumladı. Ancak satışların artış trendinde kalması için sektörün önündeki maketten satış, KDV oranları gibi düzenlemelere dikkat çeken sektör temsilcileri, Suriye konusundaki gelişmelerin de önemli olduğunun altını çizdi.

Canlanma işaretlerine rağmen halihazırda sektörde büyük bir hareketlilik bulunmadığını aktaran Varyap Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Varlıbaş, "Ancak sürecin iyiye gitmeye başladığı bir dönem içindeyiz. Ramazan Bayramı'ndan bu yana çok büyük olmasa da artışlar olmaya başladı" diye konuştu.

Mütekabiliyet yasasından sonra Türkiye'ye bakışın daha farklı olmaya başlayacağını aktaran Varlıbaş, "Türkiye'den gayrimenkul almak kolaylaşınca yatırımcının bakış açısı daha farklı olmaya başlayacak. Artık Türkiye, Körfez, Asya ve Rusya gibi ülkelerin yatırımcının gözü olduğu bir ülke haline geliyor. Bu çok sevindirici bir durum ve gayrimenkul sektörü için olumlu bir işarettir. Ayrıca Körfez ülkelerindeki paranın sığınağının ekonomin sağlam ve iyi olmasından dolayı yine Türkiye olması da bir fırsattır. Eğer Türkiye'nin kredi notu bir puan daha yukarı çıkarılırsa bu işimizi daha da kolaylaştıracak" dedi.

Ancak Suriye'de olayların son derece önemli olduğunu kaydeden Varlıbaş şöyle konuştu: "Suriye'deki olaylar Türkiye'deki gayrimenkul sektörünü stratejik derece etkileyecektir. Eğer o kriz iyi bir şekilde aşılırsa Türkiye bundan fayda görür. Ama savaş ihtimali olursa da Türkiye ekonomisi ve gayrimenkul bundan büyük bir zarar görür. Tek olumsuzluk Suriye ile ilgili görünüyor. Bunun dışında Türkiye gayrimenkul sektörünün 2013 yılında iyi gideceğini düşünüyoruz."

Kentsel dönüşümden dolayı Türkiye'de büyük bir inşaat atağı başlayacağını aktaran Varlıbaş, bunun da inşaat sektörünü canlandıracağını belirtti.

Maketten satış için ruhsat ve kat ittifakı esas alınmalı

Maketten satış konusuna da değinen Varlıbaş, maketten satış için o inşaattaki ruhsat ve kat ittifakının kurulmasının esas alınması gerektiğini kaydetti. Bankalarında işin içine sokularak satışın önünün açılması gerektiğini aktaran Varlıbaş, "Denetim firmaları kontrolünde de hem inşaat hem de satışın yapılmasını sağlayacak tedbirler alınmalı. Yani satıştan alınan paranın inşaata kullanılmasını sağlayacak tedbirler alınmalı" dedi.

Diğer türlü maketten satış önlenirse birçok firmanın bu hiç başlayamayacağını aktaran Varlıbaş, bu durumun aynı zamanda vatandaşı da olumsuz etkileyeceğini kaydetti. Fiyatların ise maliyetlere bağlı olduğunu aktaran Varlıbaş, "Şu anda henüz fiyatlara yansıyan bir maliyet unsuru yok. Ancak KDV düzenlemelerinde ve vergi artışlarından dolayı küçük konutlarda vergi artışı olacak" dedi.

Ramazan Bayramı'ndan sonra canlanmanın başladığını aktaran Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, bunun bir patlama şeklinden çok ivmenin yukarı doğru çıkması şeklinde olduğunu kaydetti. Bunda faizlerin yüzde 0.90 seviyesine gelmesinin etkili olduğunu aktaran Dumankaya, "Sektörün çok hareketli olduğu dönemlerde bu oranlar 0.70-0.80'lere kadar düşmüştü. Merkez Bankası'nın atacağı adımla da bu yılın son iki ayı iyi geçecek" dedi.

Güvenin çok önemli olduğunu dile getiren Dumankaya, yatırımcının da en çok buna baktığını söyledi. Dumankaya, Türkiye'nin de KDV ile ilgili düzenlemede ve maketten satış için SPK'dan izin alıp almamak gibi konuları artık netleştirilmesi gerektiğini belirtti.

8 Kasım'da Türkiye'nin notunun artırılması konusu olduğunu dile getiren Dumankaya, not artırıldığı taktirde bunun da sektöre yansımalarının pozitif etki yapacağını söyledi. Konut fiyatlarında ise çok fazla bir fiyat artışı beklemediklerini aktaran Dumankaya, artışın enflasyon oranında gerçekleşeceğini ancak bazen projenin artı niteliğine göre fiyatların değişkenlik gösterebileceğini dile getirdi.

Maketten satış modeli kentsel dönüşümü de sağlayacak

Kentsel dönüşümün de ancak maketten satışa getirilecek düzenlemelerin kolaylaştırılmasıyla olabileceğini savunan Dumankaya, "7 milyon konutun yenilenmesi gerekiyor. Bunun içinde finansmanını kendi içinde sağlayan maketten satış modeli getirmek lazım. Diğer türlü bu binaları dönüştürmek imkansız. Şu anda özel sektör yılda 500 bin konut üretiyor. Ancak kentsel dönüşümün 20 yılda tamamlanabilmesi için her yıl 350 bin tane binanın dönüşmesi gerekiyor ki bunun için yılda 850 binanın yapılması lazım. Bu rakama gelmek için bu tür enstrümanlar ve çok fazla çeşitlilik lazım" dedi.

Mütekabiliyet de geldi satışlarımız iyi gidiyor

Avrupa Konutları markasıyla tanınan Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, satışlarının iyi gittiğini belirterek, "Mütekabiliyetle birlikte yabancılar da konut alımına başladı. Yurtdışından gelen müşterilerimiz var. İranlılara ve Azerbaycanlılara satış yaptık. Bu açıdan satışlarımız fena gitmiyor. Tek sıkıntımız KDV konusunda ki belirsizlik" dedi. Çetinsaya, fiyatlarda ise bir artış beklemediklerini kaydetti. Maketten satış konusunda tedbir alınması gerektiğini ifade eden Çetinsaya, "Ama bu tedbirleri SPK'nın alamaması gerekir. SPK işi bürokrasiye sokar. Birinci derece bankalar garantör olabilir. Maketten satış için ruhsat alınmalı ve inşaata başlanmış olmalı. Kat ittifakı kurulmuş olmalı gibi tedbirler alınmalı" dedi.