Kentsel dönüşüm için SED Raporu zorunlu olsun
Şehir plancısı Faruk Göksu, dönüşüm projelerinin etkilerinin önceden araştırılması gerektiğini belirterek, “Bu etkilerin azaltılması için Sosyal Etki Değerlendirme raporları zorunlu olmalı” dedi
17 Ağustos 2013 tarihinde NEF ve Kentsel Strateji İşbirliği ile kurulan Kentsel Vizyon Platformu yeni projesini açıkladı. Daha önce 81Kent- 81Vizyon’ ve 39KENT1İstanbul programlarını başlatan platform şimdi de On Proje Onlarca Etki programını ve program sonunda hazırlanan Sosyal Etki Değerlendirme (SED) Rehberi’ni hazırladı.
Kentsel Vizyon Platformu’nun kurucularından olan şehir plancısı Faruk Göksu, sosyal dönüşümün önemine dikkat çekerek, büyük altyapı ve çevre projelerinde aranan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarında olduğu gibi, kentsel dönüşüm projelerinde Sosyal Etki Değerlendirme (SED) raporlarının yasal zorunluluk haline getirilmesi gerektiğini söyledi.
Faruk Göksu, SED raporlarının günümüzde dönüşüm projelerinde yaşanan olumsuzlukları azaltacağını belirterek, empati yoluyla beklentilerin ortaklaştıracağını ve uzlaşma yoluyla gerilimsiz örnek projelerin gerçekleşeceğini vurguladı. Sosyal dönüşümün bir gereği olarak örnek SED Rehberi hazırladıklarını vurgulayan Göksu, şunları söyledi:
“Dönüşümlerde bir trajedi yaşanabiliyor. Birden binlerce insan evlerinden ayrılıyor ve yeni bir yere yerleşiyor. Kentsel dönüşümlerde bu tür raporların hazırlanması çok önemli. SED rehberi; kamu, özel ve sivil toplum örgütleri, tüm proje geliştiricileriyle dönüşüm projelerine kredi sağlayan finans kuruluşları olmak üzere projeden etkilenenlerle araştırmacıların kullanabileceği başvuru kitabı olmalı. Plan ve tasarım projelerinin onay aşamasında SED raporu şartı aranmalı.”
Örnek rapor hazırlanacak
Platformun kurucularından olan ve aynı zamanda Nef Satış ve Pazarlama Direktörü Selçuk Çelik ise platformun bir sonraki hedefinin, başlangıç aşamasındaki bir kentsel dönüşüm projesi için örnek bir SED raporu hazırlamak olduğunu söyledi. Çelik, böylelikle rehberde önerilen yaklaşımlar, programlar ve projelerin gerçekleştirilerek etki ve tepkinin denge içinde geliştirildiği, katılımcı dönüşüm projelerinin hayata geçirilebileceğini ifade etti.
Selçuk Çelik, kentsel gelişim süreçlerine büyük önem verdiklerini anlatarak, “Bu konuda yalnızca var olan sürece katılmak yerine, süreçleri iyileştirmek ve kolaylaştırmak adına farklı neler yapabiliriz düşüncesinin peşindeyiz. Bu nedenle bir sonraki adımda örnek bir SED raporu hazırlamayı hedefl iyoruz” dedi.
10 proje alanı seçildi
Kentsel Vizyon Platformu tarafından yürütülen On Proje Onlarca Etki programı ile İstanbul’da 10 kentsel dönüşüm alanında araştırmalar yapılırken, halkın kentsel dönüşüm algısıyla mekân ve yaşama olan olumsuz etkiler ortaya konuldu. Program kapsamında Ayazma-Küçükçekmece, Çeliktepe- Kağıthane, Fikirtepe-Kadıköy, Okmeydanı-Beyoğlu, Tarlabaşı- Beyoğlu, Sarıgöl-Gaziosmanpaşa, Sulukule- Fatih, Vatan Mah.- Bayrampaşa, Yeni Sahra- Ataşehir ve Yunus Mah.-Kartal ilçeleri farklı proje modelleriyle on proje alanı olarak seçildi.
On Proje Onlarca Etki programı kapsamında araştırmacı, iletişimci ve mahallelilerden oluşan sosyoloji, şehir planlama, mimarlık ve kentsel tasarım gibi mesleklerden üçer kişilik ekiplerden oluşan toplam 30 katılımcıyla 4 ay süren çalışma yapıldı. Çalıştaylarda tartışmaya açılan her proje, araştırma ve saha çalışmaları ortak raporda bir araya toplandı.
Hazırlanan rehber yol gösterecek
On Proje Onlarca Etki Program sonuçları ile Türkiye'de ilk kez hazırlanan SED Rehberi, dönüşümde daha önce dikkat edilmeyen konulara temas ediyor. Kentsel Vizyon Platformu koordinatörlerinden şehir plancısı Sıla Akalp, SED’in 5 aşamada hazırlanabileceğini belirterek, “Birinci adım dönüşüm alanını tanımlama yani durum tespiti yapma. İkinci adım seçenekleri tarayarak erken müdahalede bulunma. Üçüncü adım etki ve tepkileri tahlil ederek değerlendirme yapma. Dördüncü adım süreci tasarlama ve son olarak ise etki ve süreci takip yer alıyor" dedi.