Kaçak emlakçılığın önü kapanıyor

Özlem SARSIN

Taşınmaz Ticareti Hakkın­da Yönetmelikte 31 Ağus­tos 2023 tarihinde yapılan değişiklikle, ilan platformlarına getirilen, ilan verenin kimlik bilgi­lerini ve ilan verme yetkisini doğ­rulama yükümlülüğü kapsamın­da Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan Elektronik İlan Doğrula­ma Sistemi (EİDS) yakın zaman­da uygulanmaya başlayacak.

T.C. Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Ge­nel Müdürlüğü Sektörel Ticaret ve Taşınır Rehni Dairesi Başka­nı Erdem Karaman, kimliği belli olmayan ilan portalları üyelikleri, manipülatif fiyat artışları, sahte ilanlar, tüketici mağduriyeti, ilan­lardaki bilgi kirliliği gibi sorunla­rın çözülmesi amacıyla Elektro­nik İlan Doğrulama Sisteminin oluşturulduğunu belirtti. Teknik çalışmaların tamamlanmasının devamında EİDS’yi yakın zaman­da uygulamaya geçirmeyi plan­ladıklarını ifade eden Karaman, toplantının sistemi geliştirmeye katkı sağlayacağını ifade etti.

Genç: Pilot uygulama süreci belirlensin

Kasım 2023’te kimlik ve yetki doğrulamalarıyla ilgili düzenle­menin sektör hayatına girdiğini ve ilk uyum gösteren platformun Sahibinden.com olduğunu ifade eden Sahibinden.com Mevzuat ve Rekabet Uyum Başkanı Der­ya Genç, bu konuda Ticaret Ba­kanlığından beklentilerinin, her mecraya aynı düzenlemelerin uygulanması yönünde olduğunu belirtti. Genç, ayrıca, EİDS uy­gulaması için bir pilot süreç be­lirlenerek ortaya çıkabilecek so­runların kayıt altına alınması ve çözüme yönelik sektör temsilci­leriyle görüş alışverişinde bulu­nulması yönünde beklentileri ol­duğunu dile getirdi.

Emlakjet Müşteri Deneyimi Direktörü Cansu Demir ise, Elektronik İlan Doğrulama Sis­temi’ne ilan girişi ve sistemin aktif ilan, pasif ilan ve süresi do­lan ilan panellerine ilişkin bilgi­ler verdi. Ayrıca taşınmaz sahip­lerinin, e-devlet üzerinden ilan izni vermesine ilişkin basın bül­teni, haber ve kamu spotları, TV ve dijital mecralarda yayın ya­pılması gerekliliğine dair görü­şünü dile getirdi. Konuşmaların ardından yetkililer katılımcıla­rın sorularını yanıtladı.

“Sektör zapturapt altına alınıyor”

İzmir Ticaret Odası Meclis Üyesi ve Gayrimenkul Faaliyet­leri Komitesi Üyesi Adnan Boz­bay, Taşınmaz Ticareti Bilgi Sis­temi (TTBS) ve Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) sis­temlerinin emlakçıları ve sek­tördeki portalları düzenleyen çalışmalar olduğunu söyleyerek, söz konusu sistemlerle sektörün zapturapt altına alınacağını ifa­de etti.

Taşınmaz ticareti yapa­cak kişilerin tüm bilgileri TTBS sistemine girildiğini, İzmir Ti­caret Odası’na kayıtlı 2 bin üye ve Emlakçılar Odası’na kayıtlı 3 bin 500 üyenin sistemde yer al­dığını belirten Bozbay, Türkiye genelinde ise 66 bin kayıtlı em­lakçının sistemde yer aldığını söyledi. Kaçak olanları ise tes­pit ettirip kapattırdıklarına işa­ret eden Bozbay, “Emlak tica­reti yapmak için gerekli olan 5 kriteri sağlayan emlak firmala­rı TTBS’ye girmek durumunda. Öte yandan sistemin ikinci aya­ğı olan EİDS sistemi ile de gayri­menkul kayıtları ve mal sahiple­ri kayıt altına alınıyor.

Burada da emlak portalları sisteme dahil olacak. Türkiye’de faaliyet gös­teren 4 portal Zingat, Hepsi Em­lak, Emlak Jet ve Sahibinden. com sisteme girdi. Emlakçıların mal sahibi tarafından yetkilen­dirilmesi gerekiyordu. Bundan böyle emlakçının gayrimenkulü satması veya kiralaması işlemle­ri resmiyet kazanacak. Em­lakçıların yanıltıcı işlemleri son bulacak, emlak fiyatlarını mal sahibinin bilgisi dışında değiş­tiremeyecek, fahiş fiyat politika­sının önüne geçilebilecek.

Dev­lette ciddi bir istatistik olacak. Devletin emlakta yaşanan ver­gi kaybının önüne geçilebilecek. Korsan site kurup emlak pazar­lamaya çalışanlar da kapanacak. Sisteme uymayanlara büyük ce­zai şartlar uygulanacak. Bugü­ne kadar emlak dijital dünyasına dönük kurallar yoktu. Eylül ayın­da EİDS sistemi deneme çalış­maları başlayacak ve yıl sonuna kadar sürecek” bilgisini verdi.

“Kaçak emlakçılığın önü kapanıyor”

İzmir Emlakçılar Odası Baş­kanı Mesut Güleroğlu, yürürlü­ğe giren Taşınmaz Ticaret Yö­netmeliği’ne ek olarak EİDS uygulamasının getirileceğini söyleyerek, Elektronik İlan Doğ­rulaması Sistemi ile artık kaçak emlakçıların, Ticaret Bakanlı­ğı’ndan yetki almayan emlak ofislerinin hiçbir şekilde emlak portallarına ilan giremeyeceğini belirtti. Güleroğlu, “Yani kaçak emlakçılığın önü kapanıyor bu­rada. Asıl mevzu bu. Bütün por­tallar bakanlık ile birlikte çalış­malarını yapıyorlar.

Ocak ayın­da sistem yürürlüğe girecek. Tapu Kadasto, Ticaret Bakanlığı ve portallar omuz omuza çalışı­yor. Bir yazılım oluşturuyorlar ve birbirleri ile update ediyor­lar. Bir başkasından evin satılık veya kiralık olduğunu öğrenen­ler portallara ilan veremeyecek. Eskiden sahte ilanlar vardı, ar­tık ocak ayından sonra ortadan kalkacak bu durum. Sahibinden olan ilanlarda da, mülk sahibi­nin 1. derece yakını mülkün ki­ralık ya da satılık ilanını vere­bilecek.

Onun haricinde kimse ilanın satışı ile ilgili çalışmasını yapamayacak. İzmir’de bin 500- 2 bine yakın ilanın ortadan kal­kacağını tahmin ediyoruz. Bu çalışmanın bir an önce bitirilip yasanın yürürlüğe girmesini is­tiyoruz. Bizler de sıkıntı yaşıyo­ruz arada kalıyoruz. Bunun ver­gisel boyutu da var. Herkes evi­nin gerçek değerinden vergisini ödeyecek” dedi.

Elektronik İlan Doğrulama Sistemi nedir?

1 Kasım 2023’te hayata geçirilen EİDS’nin ilk aşaması olan kimlik doğrulama uygulamasında, ilan sitelerinde ilan vermek isteyen herkesin E-Devlet Kapısı üzerinden kimlik bilgileri doğrulanıyor. Böylece, kimlik bilgileri doğrulanmayan kişiler, ilan platformlarında ilan girişi yapamıyor.

İkinci aşama olan yetki doğrulama uygulaması ise yakında devreye alınıyor. Yetki doğrulaması uygulaması ile ilan platformlarındaki emlak ilanları sadece taşınmazın sahibi, taşınmaz sahibinin 2. dereceye kadar kan hısımları veya eşi ile taşınmaz sahibince EİDS üzerinden yetkilendirilen yetki belgeli emlak işletmelerince verilebilecek.

EİDS ile birlikte ilan platformlarında yer alan sahte ve aldatıcı ilanların ve bu ilanların yol açtığı spekülatif fiyat artışlarının önlenmesi, ilan kirliliğinin, tüketici mağduriyetlerinin, yetki belgesiz ve kayıt dışı emlakçılık faaliyetlerinin engellenmesi amaçlanıyor.