Fiyat artışından kaçınan konut alımına geçti

Hamide HANGÜL

Türkiye genelinde konut sa­tışları, bu yıl temmuz ayın­da çift haneli büyüme gös­terdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin ko­nut satış istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde ko­nut satış sayısı, temmuzda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 16 ar­tışla 127 bin 88’e yükseldi.

Böyle­likle, yıl başından bu yana en yük­sek satış rakamına ulaştı. Konut satışları en son Aralık 2023’de 138 bin adeti görmüştü. Sektör temsil­cileri, konut fiyatlarının reel an­lamda 7 aydır düştüğünü, bu fırsa­tı değerlendirmek ve olası fiyat ar­tışından kaçınmak isteyen elinde parası olan tüketicilerin alıma geç­tiğini, bunun da satışlara yansıdı­ğına işaret ediyor.

TÜİK verileri­ne göre, yılın ilk 7 ayını yansıtan ocak-temmuzda ise satışlar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 azalarak 672 bin 162’ye düştü. İs­tanbul, temmuzda konut satışla­rında 19 bin 47 ile en yüksek paya sahip il oldu. Bu kenti 11 bin 364 ko­nut satışıyla Ankara, 6 bin 659 ile Antalya takip etti. Konut satışının en az olduğu iller ise 61 ile Ardahan, 64 ile Hakkari, 77 ile Bayburt ola­rak sıralandı.

İpotekli satışlar yüzde 53,8 azaldı

Türkiye genelinde ipotekli ko­nut satışları, temmuzda, geçen yı­lın aynı ayına göre yüzde 20,9 aza­larak 11 bin 496’ya düştü. Toplam konut satışları içinde ipotekli sa­tışların payı yüzde 9 olarak gerçek­leşti. Ocak-temmuz dönemindeki ipotekli konut satışları ise geçen yı­lın aynı dönemine göre yüzde 53,8 azalışla 62 bin 911 oldu.

Temmuz ayındaki ipotekli satışların 2 bin 786’sı, ocak-temmuz dönemindeki satışların 14 bin 462’si ilk el satış­ları olarak hesaplandı. Türkiye ge­nelinde diğer konut satışları, tem­muzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,7 artarak 115 bin 592 ol­du. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 91 ola­rak kaydedildi. Ocak-temmuz dö­neminde gerçekleşen diğer konut satışları ise geçen yılın aynı döne­mine göre yüzde 13 artışla 609 bin 251 oldu.

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, temmuzda yıllık bazda yüzde 28,9 artarak 40 bin 784 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı yüzde 32,1 olarak tespit edildi. İlk el konut satışları ocak-temmuz döneminde de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 artışla 214 bin 108’e yük­seldi. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları, temmuzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,8 ar­tış göstererek 86 bin 304’e yükseldi.

Yabancıya satışta %16,1 düşüş

Yabancıla yapılan konut satışı da temmuzda yüzde 16,1 azalışla 2 bin 350 adete geriledi. Toplam konut satışları içinde yabancıların payı yüzde 1,8 olarak belirlendi. Yabancılara yapılan satışlarda ilk sırayı 878 konutla Antalya aldı. Bu ili 752 konutla İstanbul ve 218 konutla Mersin takip etti. İlk 7 aylık dönemde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42 azalarak 12 bin 811 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya vatandaşlarına yapıldı. Temmuzda Rusya vatandaşları Türkiye›den 485 konut satın aldı. Bu ülke vatandaşlarını 171 konutla Ukrayna, 162 konutla Almanya vatandaşları izledi.

'Sonra artar' diyen alıma geçti

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, Türkiye genelinde konut satışlarının temmuzda yıllık bazda yüzde 16 arttığını belirterek, bu artışla ilk 7 ay toplamındaki konut satış adedinin geçen yılı yakaladığını ve 672 bin 162 olarak gerçekleştiğini söyledi. İpotekli satışlardaki düşüşün devam ettiğini dile getiren Çekici, temmuzda ilk el satışların yüzde 28,9, ikinci ellerin ise yüzde 10,8 arttığını anlattı.

Çekici, «Bu tablo bize, şirketlerin kendi kampanyalarının işe yaradığını, daha da önemlisi peşinatı olanların yakın gelecekte fiyat artışı olabileceği endişesiyle artık harekete geçmeye başladığını gösteriyor. Konut fiyatları reelde 7 aydır geriliyor. Hem döviz hem mevduat ve politika faizi hem de maliyetlerin gerisinde kaldı ilk kez 7 aydır” diye konuştu.

Umut verici bir gelişme

Bahaş Holding Üst Yöneticisi (CEO) Abdüssamet Bahadır da artan maliyetlere, ekonomik dalgalanmalara ve arzın talebi karşılayamama durumuna rağmen satış rakamlarının temmuzda artış trendine girmesinin umut verici bir gelişme olduğunu söyledi. Yerliye satışta artış yaşanırken yabancıya satışta hem yıllık hem de aylık bazda düşüşün sürdüğünü anlatan Bahadır, sektörün daha canlı olabilmesi ve yabancıya satışın da artması için çeşitli teşvik modellerinin geliştirilmesi gerektiğini belirtti.

Reel düşüşle tüketici alıma geçmeye başladı

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik de temmuzdaki yüzde 16’lık artıştan önce bir düşüş yaşandığını anımsatarak, önceki aylarda yaşanan düşüşte fiyatların artmasının ve yüksek faiz oranlarının etkili olduğunu söyledi. Mevduat faizlerindeki artışın da alıcıyı konuttan uzaklaştırdığını dile getiren Hakan Şişik, “Konut fiyat artışlarındaki durgunluk, hatta fiyatlarda reel olarak düşüş yaşanması alıcıları harekete geçirdi. Burada bir etken de uzun vadeli bakabilmek. Faizler aşağı yönlü oldukça konut fiyatları da artacaktır. Bu da konut alımı için doğru zaman olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Pozitif etki kalan aylarda da sürecek

Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal da temmuzda yılın en yüksek aylık rakamına ulaşıldığını ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Banka kredili satışlarda düşüş devam ederken, ilk el satışlarda yüzde 28,9, ikinci el satışlarda ise yüzde 10,8 artış yaşandı. Bu tablo bize, konuta erişimi kolaylaştıran Fuzul Topraktan gibi alternatif ürünlerin de etkisiyle bekleyen talebin harekete geçmeye başladığını gösteriyor. Peşinatı olanlar, bankaları beklemeden şirketlerle ödeme planı üzerinde anlaşıyor ve karlı bir alım yapmış oluyor. Dolayısıyla bu pozitif etkinin kalan aylarda da yayılımını göreceğiz.”

Çift haneli artış güçlü talebi gösteriyor

Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün de bir süredir beklemede olan talebin harekete geçtiğini belirterek, bu sayede yılın en yüksek konut satış rakamını gördüklerini söyledi. Yaz ayları, tatil dönemi ve yüksek faiz oranlarına rağmen güzel bir rakam yakalandığını dile getiren Özgün, “3-4 aylık düşüş döneminden sonra tekrar çift haneli artış yakalanması konutta talebin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Fiyatlarda reel anlamda düşüşler söz konusu. Tüketicilerimiz bu fırsatları değerlendirmek ve muhtemel fiyat artışlarından etkilenmemek için harekete geçti" dedi.

Elinde parası olan herkes harekete geçti

Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt da konut satış rakamlarının yukarı yönlü hareketinin başladığını dile getirerek, bunun sektör temsilcileri için sevindirici bir gelişme olduğunu vurguladı. Özyurt, "Konut fiyatlarının, inşaat girdi maliyetlerindeki artış ve enflasyonist ortam nedeniyle zirve yaptığı bir süreçteyiz. Ev sahibi olmak için kredi kullanmak şart. Ancak burada da vatandaşın karşısına çıkan yüksek konut kredi faizleri çıkıyor. Ancak son dönemde konut fiyatlarındaki yüksek artışın stabil hale gelmesi, elinde parası olan kesimi harekete geçirdi” ifadelerini kullandı.