‘Ev’de önce fiyat, sonra deprem direnci sorgulanıyor

 Marmara ve Kahramanmaraş depremleri hafızalara kazınırken, araştırmalar dört kişiden birinin binalarda deprem güvenliğine öncelik verdiğini ortaya koydu. Emlakjet raporunda, ikinci el konutta en önemli satın alma kriteri yüzde 56 ile fiyat, yüzde 25’le depreme karşı dayanıklılık olarak öne çıktı.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Hamide HANGÜL

Marmara depreminin üzerinden 25 yıl ge­çerken, 6 Şubat’ta yaşanan yıkıcı Kahramanma­raş Pazarcık ve Elbistan afet­leriyle de deprem gerçeği yeni­den hafızalara kazındı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına göre, kentsel dö­nüşüm çalışmalarıyla İstan­bul’da 39 ilçede 695 bin konut yenilenirken, yine tüm ilçe­lerde 165 bin konut yenileme çalışmaları sürüyor.

İstatis­tiklere göre, İstanbul’da halen 4 milyona yakın deprem ris­ki taşıyan konut var. Uzman­lar “Deprem değil, ihmal öldü­rür” derken, araştırmalar, ev satın almak isteyen önce fiyat, ödeme koşulları, sonra dep­rem güvenliğine baktığını or­taya koydu.

EmlakJet’in açık­ladığı Temmuz 2024 raporu, tüketicilerin konut satın alma tercihlerinde dikkat çektikle­ri noktaları gösterdi. Buna gö­re, ankete katılanların yüzde 57'si ikinci el konutları tercih ederken, yüzde 78’i konut alı­mını oturum amacıyla yaptı­ğını belirtti. İkinci el konutlar­da en önemli kriter yüzde 56 ile fiyat, yüzde 25 ile depreme dayanıklılık olarak öne çıktı. Söz konusu oran ise her dört kişiden birinin depremi sorgu­ladığına işaret ediyor. Rapora göre, sıfır projelerde ise yüzde 63 oranında fiyat ve ödeme ko­şulları öncelikli faktör olarak belirlendi.

Talebi ve güvenlik endişesini gösteriyor

Emlakjet CEO’su Tol­ga İdikat, anket sonuç­larının, konut alıcıları­nın büyük bir kısmının ikinci el konutlara yö­neldiğini ve satın al­ma amacının çoğun­lukla oturum oldu­ğunu gösterdiğini belirterek, şunları söyledi: “Hem ikinci el hem de sıfır projelerde fiyat ve ödeme koşulları en kritik fak­törler olarak öne çıkıyor. Özel­likle ikinci el konutlarda yüzde 25’lik bir kesimin depreme da­yanıklılığı öncelikli bir kriter olarak değerlendirmesi, sek­tördeki güvenlik endişelerini ve talebi gösteriyor.”

“Göçen bina öldürüyor”

Marmara depreminin yıl dö­nümü dolayısıyla değerlendir­melerde bulunan Prof. Dr. Na­ci Görür ise depremlerin ka­çınılmaz olduğunu belirterek, insanları depremin değil, gö­çen binaların öldürdüğüne dik­kat çekti. “Yeni bina yapımında kat sayısını azaltmak ve hafif malzeme kullanmak önemli” diyen Naci Görür, şu değerlen­dirmelerde bulundu: “Öncelik­le ilk hatırlamamız gereken şey şu ki insanı deprem öldürmü­yor.

Bizler, evlerimizi deprem zone’larında kurmuşuz çünkü buralar aynı zamanda dünya­nın en verimli yerleri. Ancak onun dinamiğine uygun yapılar yaparak, tasarlayarak ve şehir­ler kurarak depremin zararla­rını azaltmamız lazım. Modern dünyada, depremden önce kentler depreme hazırlanır. Ja­ponya’da bizim gibi depremler oluyor, bizde on binler hayatını kaybederken, orada 3-4 kişi te­sadüfen ölüyor. Deprem olma­dan önce kenti depreme daya­nıklı hale getirmeli” dedi

“Dünyada binaların çoğu çelik”

Dünyada depreme dirençli kentler oluşturmak için özel­likle çelik yapıların tercih edil­diğini belirten Prof. Dr. Görür, şunları söyledi: “Yeni bina ya­pımında kat sayısını azaltmak ve hafif malzemeden yapmak lazım. Çelik buna uygun. Çün­kü tüm dünyada, deprem ülke­lerinde binaların önemli kısmı çelikle imal ediliyor.”

İstanbul’da kiralar yükselişte

Söz konusu rapor, Tür­kiye genelinde satılık ve kiralık konut fiyatla­rındaki değişimlerini de ortaya koyuyor. Rapora göre, İstanbul, İzmir ve Bursa gibi büyük şehir­lerde satılık konut fiyat­ları yüzde 3 ila yüzde 4 arasında artış göste­rirken, Antalya ve Ay­dın’da yüzde 2 oranında bir düşüş yaşandı. Kira­lık konut piyasasında ise İstanbul’da yüzde 19, Ankara’da yüzde 8 oranında belirgin ar­tışlar gözlemlenirken, İzmir’de fiyatların sabit kaldığı görüldü. Konut arama oranlarına bakıl­dığında ise tüketicilerin yüzde 52'sinin satılık, yüzde 48'inin ise kiralık konut arayışında oldu­ğu görüldü.