Emlakçılar, Taşınmaz Yönetmeliği’ndeki eksiklerin giderilmesini istiyor

Kıymet GÖKÇE

Emlakçılar, 5 Haziran 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik”te bazı eksiklikler bulunduğunu belirterek, bir an önce bu eksikliklerin giderilmesini istedi.

Gayrimenkul sektörünün uzun süredir beklediği Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’in emlak sektörüne etkileri ve yeni düzenlemeler, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) 39 No’lu Emlak ve Destek Faaliyetleri Meslek Komitesi tarafından düzenlenen toplantıda anlatıldı. İlk kez böyle bir yönetmelik yayınlanmasının gayrimenkul sektörü açısından memnuniyet verici olduğu vurgulanan toplantıda, yönetmeliğin bazı eksikleri bulunduğunu belirtilerek, bir kez daha gözden geçirilmesi istendi.

Toplantıda konuşan MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, böyle bir yönetmeliğin ilk kez çıkıyor olmasının önemli olduğunu, bir takım eksikliklerin, bu tür toplantılarda çıkacak önerilerle giderilmesini amaçladıklarını söyledi.

Ticaret İl Müdürlüklerince yetki belgesi verilmeye başlandı

MTSO üyelerini bilgilendiren Ticaret Bakanlığı Ticaret Daire Başkanı Soner Kaya ise bu yönetmelik sayesinde taşınmaz ticaretinin bundan böyle işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılabileceğini ifade ederek, yetki belgesi başvurularının Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi üzerinden yapıldığını ve Ticaret İl Müdürlüklerince sistem üzerinden yetki belgesi verilmeye başlandığını ifade etti.

5 Aralık 2019’a kadar belgelerin alınması gerekiyor

Yönetmelikle sözleşme ve belgelerde yer alması gereken bilgilerin de belirlendiğini ifade eden Kaya, bu sayede tarafların hak ve yükümlülüklerini açık biçimde bilmelerinin sağlanacağını ve olası mağduriyetlerin önüne geçileceğini anlattı. Kaya, taşınmaz ticaretiyle iştigal edenlerin 5 Aralık 2019’a kadar yetki belgesi almaları gerektiğini kaydetti.

Yönetmelikteki eksikliklere ilişkin DÜNYA’ya açıklama yapan Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Esnaf Odası Başkanı Yavuz Selim Madenli de Türkiye Emlak Müşavirleri Federasyonu olarak yönetmelik taslağı hazırlanırken emlakçı odaları ve ticaret sanayi odaları ile birlikte çalışma yürüttüklerini, ancak bakanlıkta bütün maddelerin değiştiğini belirterek, yönetmeliğin titizlikle yeniden ele alınarak gerekli değişikliklerin ivedilikle yapılmasını istedi.

Sektör temsilcileri eksikliklere ilişkin ne dedi?

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) 39 No’lu Emlak ve Destek Faaliyetleri Meslek Komitesi Başkanı Nurettin Su:

Sözleşme süreleri yetersiz, yetki var bilgilendirme yok

Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile ilgili bize verilen bazı sorumluluklar var. Örneğin tapudaki şerhi müşterimize bilgilendirmemiz gerekiyor. Bu şerhi bilgilendirebilmemiz için tapunun bu bilgiyi bize vermesi gerekir veya belediyeden rayiç, yapı belgesi ve imar durumunu almamız gerekiyor. Belediye, vekaletname yoksa bu bilgileri vermekten imtina ediyor. Yönetmelikte sorumluluğu verilmiş ama belediyeler, tapu bu işlerle ilgili bilgilendirilmesi gerekirken yapılmamış. Ayrıca, yönetmelikte sözleşme süresi 3 ay olarak belirlenmiş. Bir müşterinizin aynı binada birden fazla gayrimenkulü var diyelim, bugünkü piyasa koşullarında bu gayrimenkulleri 3 ay gibi bir sürede pazarlamak mümkün değil. Süre çok yetersiz. 3 ayda yapılan masraflar ve harcanan zamanın karşılığını alamadan süre bitmiş olacak. Bunun dikkate alınması gerekiyor. Öte yandan, bugünkü piyasa koşullarında emlakçılar paylaşım usulünü kullanıyorlar. İki emlakçı aynı gayrimenkul için çalışabiliyor. Müşteriyi bulan müşteriden, gayrimenkulün portföyünü yapan da emlak sahibinden komisyon alıyor. Alıcı ve satıcıdan alınacak yüzde 2 artı yüzde 2 emlakçıyı tatmin etmiyor. Sadece İstanbul, Ankara, İzmir gibi illere göre değerlendirme yapılmamalı. Yönetmelik çıkartılırken bunların dikkate alınması gerekirdi. Emlak görme belgesinde de sıkıntı var. Emlak görme belgesi, gayrimenkulün tanıtımını yapan emlak danışmanının müşteriye imzalattığı belge. Müşteri bu imzayı attıktan 3 ay sonra o gayrimenkulü alacak olursa, emlakçı bu hakkını nasıl tahsil edecek? Yönetmelikte buna ilişkin açık bir madde yok. Bu işi kayıt dışı yapanlarla ilgili herhangi bir açıklama da yok. İsteyen herkes, ‘satılık’, ‘kiralık’ ilanları yazıp camlara yapıştırabiliyor. Bu işten kazandıkları paralarla ilgili herhangi bir mükellefiyetleri yok, vergi ödemiyorlar. Ama biz gelir vergisi mükellefi olduğumuz için vergi ödüyoruz. Bakanlığın ve yetkililerin bunları göz önüne alarak yeniden düzenleme yapmaları gerekir. Biz MTSO Meslek Komitesi olarak bu konuda gerekli çalışmaları yapacağız. Olumlu sonuç almayı bekliyoruz.

Mersin Tüm Emlakçılar Meslek Esnaf Odası Başkanı Yavuz Selim Madenli: 

Yönetmelikte nace kodu yok, adında gayrimenkul ibaresi olan şirketler isterse emlakçı olabilir

Bakanlığın, esnafı ve şirketleri gruplara ayırdığı bir kod var, nace kodu. Ticaret ve sanayi odaları ile esnaf odalarında yaklaşık 500 bin şirket var. Yönetmelikte nace kodu kullanılmadığı sürece adının içerisinde gayrimenkul, menkul, değerleme, emlakçılık geçen tüm şirketler, isterlerse ve eksiklerini tamamlarlarsa Taşınmaz Yönetmeliği’ne göre emlakçı olabilirler. Gereksiz yere 3-5 milyon emlakçı çıkar. Halk eğitimlere 50 lira ödeyip kursa gitmeden emlakçılık belgesi alınıyor. Sadece Karaman’da bu şekilde 30 bin kişi var. Bu yeterlilik belgesiyle onlara bir hak tanınırsa biz ne yapacağız? Bu hizmete yıllarını vermiş, emlakçılar odasının veya ticaret ve sanayi odasının açtığı kurslara katılarak, profesörlerden, hukukçulardan eğitim almış bir kesimle diğer tarafta 50 lira verip belge almış bir kesime aynı statüyü tanıyor bu yönetmelik. Yönetmelikte ‘iş yeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili idare, belediyeler, il özel idareleri ve diğer idareleri ifade eder’ ibaresi var. Oysa ticaret ve sanayi odaları ile emlakçılar odaları var. Bu maddeye yetkili idare olarak meslek odalarının da eklenmesi gerekiyor. Öte yandan, kaçak çalışanlara sadece 3 bin lira para cezası öngörülüyor, o da yakalayıp ispat edersen. Kaçak emlakçılık yapanlara, bizim daha önce teklif ettiğimiz 2 yıldan az olmamak üzere hapis ve net asgari ücretin 30 katı para cezası gündeme alınmalı. Çünkü yeşil alan, sit kapsamında bina gibi yerleri bu kaçak emlakçılar satıyor ama kamuoyunda ‘emlakçılar dolandırdı’ algısı yerleşiyor, mesleğimiz kirletiliyor. Öte yandan, taşınmaz ticaretiyle iştigal edeceklere yetki belgesi verilmesi ve kontrol mekanizması, yönetmelikle ticaret il müdürlüklerine verildi. Ticaret il müdürlüklerinde emlakçılık konusuna vakıf, bilgili, denetlemeye yeterli çalışan sayısı yok. Emlakçıya hizmet sunacak, onları denetleyecek, itibarlı ve onurlu çalışmalarını sağlayacak tek kurum var, o da odalardır. Dolayısıyla bu yetkiler odalara verilmeli. Emlakçılar odalarında, esnaf odalarında ve ticaret ve sanayi odalarında üyelerimiz var. Biri diğerine müdahale edemediği için sistemde bir yanlışlık ve eksiklik var. Dolayısıyla ivedilikle Türkiye Emlakçılar Birliği’nin kurulması gerekiyor. Denetlemenin de bu çatı birlikte olması lazım ki sistem yürüsün. Yönetmelikte birçok konuda düzenlemeler yetersiz, görev verilen kurum yanlış. Türkiye’de bizden başka gümrük ve ticaret müdürlüklerinin denetlediği hiçbir meslek dalı yok. Bunu bize niye reva gördünüz?