Arsa maliyeti kalkacak 49 yıl kiralama gelecek
GYODER üyeleri, orta gelirli vatandaşların erişilebilir kiralık sorununu çözmek için Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modelini ortaya koydu. Arsa maliyetini ortadan kaldıran ve 49 yıl kiralama imkanı sunulacak modelde, ortalama 40 bin TL gelirli bir hane halkı kazancının yüzde 30 ila 50’sini kiraya ayıracak.
Fahiş fiyat artışları karşısında harekete geçen Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), erişilebilir kiralık konut sorununa çözüm için kamu-özel iş birliğinde geliştirdiği ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ni duyurdu. Kamunun arsa desteğiyle arazi maliyetini ortadan kaldıran ve 49 yıl gibi uzun dönemli kiracılığı mümkün kılan modelde, orta gelirliler için uygun fiyatlı konutlar üretilecek.
Yeni konut modelinde, 40 bin TL geliri olan bir hane halkı kazancının yüzde 30 ile yüzde 50’sini kiraya ayırırken, aylık 12 bin liraya denk gelen kiralarda sözleşmeler 3 yılda bir yenilenecek. Kiracı isterse, bu şekilde sözleşme yenileyerek 49 yıl kiralama yapabilirken, ev sahibinin, “Evimden çık” baskısı da ortadan kalkmış olacak.
Kirada kontrol ev sahibinden çıkartıyor
GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, Türkiye’de erişilebilir kiralık konut sağlamak amacıyla 1.5 yıl önce ‘Erişilebilir Konut Komitesi’ kurduklarını söyledi.
Konut üretiminde en büyük maliyetin arsa olduğunu ve maliyetin yüzde 50’sini oluşturduğuna işaret eden Kalyoncu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kamu kuruluşlarının, yerel yönetimlerin veya benzeri kurumların elindeki arsalar, belli bir dönemde Kamu–Özel İşbirliği (KÖİ) yöntemi ile değerlendirilerek bir kira tarifesiyle belli üst limitler konularak on binlerce düşük kiralık konut üretilebilir. Yap-işlet-devret modeliyle, bireysel değil kamusal kiraya veren yapısını oluşturuyoruz.
Bu model, arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürüyor. Kamu ve özel sektör iş birliği modeliyle kullanıma açılacak arsalarda konutların üretilmesi sağlanırken, arsaların mülkiyeti de devlette kalıyor. Kiralar ise ev sahiplerinin kontrolünden çıkarılarak devletin hakkaniyetli denetimine ve kurumsal firmaların yönetimine veriliyor. Bu sayede düşük kira rakamlarıyla çevredeki yerleşim yerlerinin de ucuzlaması sağlanmış olacak.”
"Kamu ile birlikte ekosistem kuracağız"
Bu modelin mekân bağımsız bir model olduğunu vurgulayan Kalyoncu, “Biz de bu modelle ciddi bir maliyet avantajı elde ederek kiraları yarı yarıya düşürüyoruz” dedi. GYODER Başkan Yardımcısı Cem Yılmaz da GYODER Yeni Konut Modeli’nin rezerv konut olarak da kullanılabilecek konutlar üreteceğini söyledi. Bunun da İstanbul’un kentsel dönüşümünün önünü açacağına işaret eden Yılmaz, “Bu sayede 650 bin kişilik bir ilçe geliştirilebilir. Kiralık konutlarla birlikte bölgede sağlık, eğitim, turizm, perakende gibi alanlardaki yatırımlarla aslında bir ekosistem kuracağız” dedi.
Tapular kiracıların üzerine yapılacak
GYODER yeni konut modelinde şunlar yer alıyor:
-Kamu tarafından, (20 yıl ve üzeri) belirlenen arsa izin, imar ve ruhsatlandırma süreci hazırlanacak.
-Özel sektör, arsaya teklif verecek.
-Devri alan proje için Özel Amaçlı Şirket (ÖAŞ) kuracak.
-Kira bedeli belirlenerek, görevli şirket tarafından kiralaması yapılacak.
-Kira ücretleri devlet tarafından belirlenmesi söz konusu olacak.
- Kira sözleşmeleri istenirse 3 yıl ve üzerinde olabilecek.
- Sözleşme süresi sonunda konutların mülkiyet hakkı devlete devredilecek
- Özel amaçlı şirket finansmanı bulacak, tasarım, inşaat ve onarımı yapılacak.
- Kamu arsa tahsis ettiği için üretim yüzde 50 düşecek.
-Hane halkı gelirinin 1/3’ünü aşmayacak.
-49 yıl gibi uzun dönemli kiralama söz konusu olacak.
-Finansmanı, kira gelirlerine dayalı menkul kıymet ihraca üzerinden temin edilecek.
-Konutların tapuları, kiracıların üzerine çıkartılacak.