0.50-0.70 faizli, 20 yıl vadeli konut satışı haksız rekabet

Leyla İLHAN

İSTANBUL - Emlak Konut GYO’nun konutta 20 yıl vade ve 0.50 ile 0.70 faiz oranlarıyla başlatacağı kampanya sektörde hem heyecan yarattı hem de endişe yarattı. Yükselen endişe sesleri Emlak Konut’la çalışmayan firmalardan geldi. Eleştirilerin ortak noktası kampanyanın sadece Emlak Konut’la iş yapan yüzde 10’luk dilimi kapsaması. Bu dilimdeki müteahhitler için destek verilirken piyasanın yüzde 90’ının destek dışı kalmasından şikayet ediliyor. Emlak Konut kampanyasının durgunluğun olduğu bu ortamda var olan sınırlı talebi de bu firmalara çekmesinden endişe söz konusu. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra Emlak Konut’un başlattığı ilk kampanyada Emlak Konut’la çalışmayan firmaların kendi karlarından sübvanse ederek satış yapmaya çalıştığı belirtilirken, müteahhitler yüzde 200 kar yapan bir kuruma karşı yüzde 10 gibi karlarla çalışan özel sektör firmalarının 20 yıl vadeli düşük faiz oranları sunulan kampanya şartlarını karlarından fedakarlık ederek sunabilecek koşullara sahip olmadığından yakınıyorlar.

Sektör bunu kaldıramaz mağduriyet yaratır

Konuyla ilgli konuştuğumuz firmalar 10 yıl vadeli ilk kampanyada Emlak Konut bankasız satış yaparken, Emlak Konut’un sunduğu 0.70 için kendilerinin ise bankalarla anlaşarak yüzde 15-20 oranında kardan fedakarlık etme yoluna gittiklerini açıklıyorlar. Ancak 20 yıl vadede Emlak Konut’un aynı şartlarla yeniden piyasaya çıkması halinde sektörün bunu kaldırmasının artık mümkün olmayacağını söylüyorlar. Önceki kampanya gibi uygulamaya girecek bir kampanyanın haksız rekabet koşulları içermesi nedeniyle canlanma yerine sektörde mağduriyet yaratacağı kaydediliyor.

Haksız rekabet yaratıyor

Sektörün sadece Emlak Konut’un müteahhitlerinden oluşmadığı, bu müteahhitlerin ise sektörün ancak yüzde 10’unu oluşturduğu belirtiliyor. Yüzde 90’lık kesim, yani 10 binden fazla müteahhit ise GYODER’e bağlı ya da bağımsız çalışan müteahhitlerden oluşuyor. “240 ay vadeli kampanyayı biz özel sektör olarak bankalarla yapamıyoruz. Yapmak istesek bile kâr marjımız bu kadar yüksek olmadığı için sübvanse de edemiyoruz” diyen firmalar, “Bütün girdilerimiz bedelli. Emlak Konut devlet gücü olduğu için zaten zorda olan sektörü daha da zora sokacak. Çünkü biz Emlak Konut gibi yüzde 200 kar yapamıyoruz. Sonuçta Emlak Konut arsayı bedava alıyor. Harcı bedava, vergi yok, KDV yok, konut bitirme sigortası yok, neredeyse her şeyi bedava. Bizim girdilerimizin hepsi bedelli ve kar oranlarımız yüzde 10 gibi düşük seviyelerde. Bankalarda şu anda en iyi faiz oranı 0.95. Onu da ancak vatandaş tüm fatura ödemelerini aynı bankaya yönlendirme koşuluyla alabiliyor. Dolayısıyla biz yüzde 10 karla nasıl 240 ayı vadeyi yüzde 30-40 oranlarla sübvanse edeceğiz. Haliyle durum bu ve haksız rekabet yaratıyor” diye konuşuyorlar.

Bankalar Emlak Konut şartlarını eşit sunmalı

“Haklı rekabet için bankaların Emlak Konut için sağladığı şartları diğer firmalar içinde sağlaması gerekir ki hepimiz yukarı çıkalım” diyen sektör firmaları, diğer türlü zaten daralan ve alıcının azaldığı bir dönemde kampanyanın bütün alıcıları Emlak Konut’a çekmekten başka bir sonuç vermeyeceğini söylüyorlar. Bununda özel sektör ne olursa olsun anlamına geldiğini kaydediyorlar. Sektör firmalarının yine burada dikkat çektikleri bir önemli konu ise Emlak Konut’un önceki kampanyada olduğu gibi yine konutu bankasız senet sistemiyle satması. Emlak Konut’un senetli sistemle satması halinde bunun artık özel sektöre “geçmiş olsun” anlamına geleceğinden tedirginler. Temmuzdan beri sektörün satışlarının düşüş içinde olduğunu söyleyen sektör firmaları, kampanyanın devletin gücü kullanılarak 10 tane Emlak Konut’un müteahhidini ve oradan gayrimenkul alanları mutlu etmek için yapıldığını, bunun da sektörde tekelleşme tehdidi oluşturduğunu iddia ediyorlar.

Yok olmamak için kampanyaya katılacağız

Arsa sahibi Emlak Konut’un kendi müteahhitlerin gerektiğinde daha az ve geç ödeme imkanı sunduğunu belirten müteahhitler ancak özel sektör firmalarında böyle bir olanağın mümkün olmadığını söylüyorlar. Emlak Konut’un ikinci kampanyayı devreye sokması halinde bazı firmalar kendilerinin de yok olmamak için mecburen karlarından feragat ederek kampanyaya dahil olacaklarını açıkladılar.

Sıkı denetim olmazsa büyük mağduriyet yaşanabilir

Sektörden yetkili isimlerin 20 yıl vadeli kampanyaya dair denetim uyarısı da dikkat çekici. Kampanya ile rekabete girecek olan, Emlak Konut’la çalışmayan kimi müteahhitlerin, düşük fi yatlı projeler hazırlayıp vatandaştan para topladıktan sonra bu projeleri tamamlayamayacağını öngören sektör temsilcileri, “Burada satış yapıp, paraları toplayıp binaları tamamlamadan ortadan kaybolanlar olabilir. Bu, sektör için çok sıkıntılı bir süreç başlatır. Daha iyi bir noktaya gidelim derken büyük mağduriyetler oluşur. Denetim bu açıdan çok önemli” uyarısını yaptı.