Düşük faizli kampanya 2025'in ilk yarısında bekleniyor

Hamide HANGÜL

Son iki yılda gerçek ki­ra enflasyonu yüzde 329 artış gösterirken, enflasyonun da direnci arttı. Konutta fahiş fiyat artışları­nın erişilebilir noktadan çok uzaklaşması ise ev sahipliği­ni düşürürken, kiracı oranı da yükselişe geçti. Bu da barın­ma sorununu adeta kapı açı­tı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, son 10 yıl­da ev sahipliği oranı yüzde 61,1 oranından yüzde 56,1’e geri­lerken, kiracılık oranı da yüzde 22,1’den yüzde 28’e yükseldi.

Dar gelirli her 100 kişiden 37'si kirada oturuyor

Yine 2014-2024 yılları ara­sında, dar gelirlilerde ev sahip­liği oranı yüzde 57,8’den yüz­de 45,8’e inerken, kiracılık da yüzde 24,5’den yüzde 36,7’ye çıktı. Söz konusu oranlar, 10 yıl önce dar gelirli her 100 kişiden yaklaşık 25’inin kira oturur­ken, günümüzde yaklaşık 37’ye çıktığına işaret etti. Yine nüfus üzerinden yapılan hesaplama­lar, 23,9 milyon kişinin kirada yaşadığını gösterdi.

Hayat pahalılığının en önemli bileşeni olarak gös­terilen kira ve barınma soru­nun çözümü için de dar ge­lirlileri ev sahibi yapacak dü­şük faizli konut kampanyası bekleniyor.

Bunun ilk işare­ti Cumhurbaşkanlığı yıllık programında verildi ve “Aile Yılı” olarak ilan edilen 2025'te 100 bin sosyal konut hedef­lendi. Hazine ve Maliye Baka­nı Mehmet Şimşek ise geçti­ğimiz haftalarda katıldığı bir toplantıda, “Dar gelirli vatan­daşlarımızın, ilk defa konut alacakların konuta erişimi bu dönemin en önemli önceliği” diyerek, bu alana önem vere­ceklerini söyledi.

İnşaat sek­törü de son çeyrekte hareket­lendi. Türkiye İstatistik Ku­rumu verilerine göre, Kasım 2024’de bina inşaatı sektörü endeksi bir önceki yılın ay­nı ayına göre yüzde 14,3, bina dışı yapıların inşaatı sektörü endeksi yüzde 8,3 arttı.Sektör temsilcileri, üretimdeki hare­ketliliğe işaret ederek, ilk ya­rıda düşük faizli kampanya beklendiğini açıkladı.

“Kampanya beklentisi hareket başlattı”

Yüksek Şehir ve Bölge Plancısı ve İmpo İmar Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Oflaz, bu yıl ilk yarıda düşük faizle konut kam­panyası beklendiğini söyledi. İnşaat sektörü endeksindeki artışa da işaret eden Oflaz, şu değerlendirmelerde bulundu: “Konuya İstanbul özelinde bak­tığımızda, kentte 1 milyon 260 bin bina, 6 milyona yakın da da­ire bulunuyor.

Bununla birlikte kentin yıllık konut ihtiyacı 110 bin, ikametgaha dayalı olma­yan yani yatırım, turizm, yaban­cıya satış, öğrenci talebi gibi nedenlerle yıllık konut ihtiyacı ise 15 bin adet seviye­sinde. İstanbul'un konut ihtiyacını karşılamak için her yıl 125-130 bin konut üretmek gerekiyor.

Ancak böyle bir tale­be karşılık, son iki yıldır konut üretiminin azaldığını, sektö­rün elinde stok kalmadığını gö­rüyoruz. Finansal ihtiyaçlarla da durağanlığa girmişti. Şimdi hem faiz indirimlerinin başla­ması, hem konutta fiyatların arz talep dengesizliği ve yüksek maliyetler nedeniyle artacağı beklen­tisi, ocak ayı itibariyle gelirlerin iyileştiriliyor olması inşaat sektöründe hareketi başlattı.

Geçmiş yıllardaki gibi devletin üretimi desteklemek amacıy­la konutta faize dayalı bir kam­panyayı başlatacağı beklenti­si sektörü hazırlık konusunda daha da cesaretlendiriyor. Yılın ilk yarısın­da konutta devlet destekli düşük faizli bir kampanyanın başlaması bekleniyor ki bu da 2020 yılın­daki hareketi konutta tekrar başlatmaya aday görünüyor.”

“Bayramdan sonra gelebilir”

Gayrimenkul Uzmanı Şe­nay Araç ise ilk evini alacakla­ra 240 ay taksitledevlet des­tekli bir konut kampanyası beklendiğine işaret etti. Söz konusu aylık taksitle­rin 15-20 bin lira aralığın­da olmasının beklendiği­ni, taksitlerin ise memur maaşlarına gelen zam ora­nında revize edilmesinin beklendiğine işaret eden Araç, hane gelirinin 45 bin lirayı aşmaması ve başvuru yapacak­ların konutunun olmaması ge­rektiğinin şartlar arasında olma­sının beklendiğini söyledi.

Araç, “Üstünde hiç dairesi olmayacak. Son iki yılda al-sat yaptığı bir mülkü de olmaması gerekiyor” dedi. Araç, söz konusu kampan­yanın deprem konutları teslim edildikten ve bayramdan sonra beklendiğini de sözlerine ekledi.

“Konut sahipliğinde kamuözel işbirliği ideal çözüm”

KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, değişen ekonomik koşullar ve artan konut mali­yetleri ile dar gelirli grupların konuta erişiminin zorlaştığı­na işaret ederek, “Kamu – özel sektör işbirliği ile sosyal konut ve erişilebilir konut üretiminin arttırılması en ideal çözüm ola­caktır.

Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektörün imalat sürecinin tüm aşama­larını TOKİ kontrolü ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları da TOKİ ile geliştirici firma tarafın­dan beraberce belirlenerek dar gelir grupları için daha rahat konut üretebilir. 2025 ve deva­mındaki yıllarda konut arzının ihtiyaçlara cevap verebilmesi ve sektörün ekonomiye olan katkısının artması için bu tür sorunları temelden çözecek uygula­malara ihtiyaç var” dedi.