Barınma sorunu çözülürse çarklar yeniden hızlanır

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Türkiye, deprem felaketinin yaralarını sarmaya çalışıyor. Hazır giyim sektörünün kalelerinden Adıyaman’da nüfusun yüzde 90’a yakını kenti terk ederken, bölgede çarkların yeniden dönmesi için istihdamı geri getirme çalışmaları da hızlanıyor.

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği de (TGSD), 22 binin üzerinde kişiye istihdam sağlayan 265 hazır giyim firmasının bulunduğu Adıyaman’da 308 konteynerlik yaşam kenti kurdu. Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) 22 dönüm arazi üzerine kurulan ve yaklaşık 1.200 kişinin barındığı konteyner kente yaşam başlarken yüzde 30-40’lara kadar düşen üretim kapasitesinin yeniden yüzde 70’lere çıkarılması hedefleniyor.

Adıyaman’daki hazır giyim üretim firmalarının depremin ardından ancak yüzde 40’lık kapasiteye ulaşabildiğini söyleyen TGSD Başkanı Ramazan Kaya, “Kurduğumuz yaşam alanı ile çalışanlarımızın yeniden hayata tutunmalarına, işletmelerimizin de kalifiye iş güçlerini göç nedeniyle kaybetmeden ayağa kalkmalarına ve deprem öncesindeki yüzde 70’lik kapasiteye yeniden çıkmalarına katkı sağlamayı hedefliyoruz” dedi.

“Kadın istihdamını odak noktası yaptık”

Hazır giyim sektörünün bölgedeki güçlü yapılanması sayesinde deprem felaketinin ilk gününden itibaren yaraların sarılması ve acil ihtiyaçların karşılanması için çalıştıklarını söyleyen Kaya, “Bölgedeki yıkımın hazır giyim sektöründe yol açtığı zararı azaltmak ve çalışanlara destek olmak üzere üye firmalarımız, uluslararası alım ofisleri ve şahıslar aracılığıyla yapılan yardımların ardından kaynaklarımızı daha uzun vadeli çözümlere yöneltmeye karar verdik” dedi.

Alanı belirlerken hazır giyim sektöründe kadın çalışan istihdamının yüksek olduğunu da göz önünde bulundurduklarını ifade eden Kaya, şöyle devam etti; “Bu nedenle barınmayı, güvenliği, sosyal yaşamı ve alanın okullar ile sağlık merkezlerine yakın olmasını dikkate aldık. Anne-babalar çalışırken akılları çocuklarında kalmamalı. Çocuklar da rahatlıkla kreşlerine, okullarına gitmeli, parkta oynayabilmeli.”

“Uluslararası alım ofisleri destek oldu”

TGSD Eş Başkanı Sanem Dikmen de göçü önlemedeki en önemli unsurlardan birinin, kalıcı konutlar yapılıncaya kadar temel barınma ihtiyacının ötesine geçerek, daha iyi yaşam koşulları sağlamak olduğuna inandıklarını söyledi. Dikmen, “Bölgeye ham madde tedarikinde bir sıkıntı bulunmuyor ancak istihdamda ciddi zorluk yaşanıyor. Bu noktada en hızlı ve verimli çözüm konteyner kent kurmaktı.

Biz de üyelerimiz ve aralarında yabancı şirketlerin de olduğu paydaşlarımızın katkılarıyla yaşam alanımızı oluşturduk. Bu süreçte ayrıca uluslararası markaların alım ofisi temsilcileri ile bir ay içinde düzenlediğimiz iki toplantıda, ülkemizin siparişleri karşılayacak kapasiteye sahip olduğunu, yeni iş birliklerine imza atılmasının önünde hiçbir engel bulunmadığını ve bölgeye verilen siparişlerin devamlılığının önemini vurguladık” diye konuştu.

“Çalışanların dönmesini bekliyoruz”

Adıyaman’da faaliyet gösteren Gelişim Tekstil’in Genel Müdürü Ekrem Çırık, eşi Gülten Hanım ve 4 kişilik ailesiyle TGSD’nin kurduğu konteyner kentte yaşıyor. Depremde 5 çalışanlarının yaşamını yitirdiğini açıklayan Çırık, deprem öncesi 420 olan çalışan sayısının şu anda 235 kişiye düştüğünü, barınma sorunun çözülmesiyle daha çok çalışanın geleceğini söyledi.

“Devlet sanayicinin yanında olmalı”

Adıyaman OSB Başkanı Abdulkadir Çelenk, bölgedeki en önemli sorunu barınma olduğunu söyledi. Çelenk, “İlk iş gidenleri geri getirmek olmalı. 22 bin çalışandan 6 bine düştük. OSB’deki 201 işletmeden 15’i yıkıldı, 30’u hasar aldı. 70 işletme üretime başladı. KGF destekleri işe yaramadı. Devlet sanayicinin yanında olduğunu göstermeli” ifadelerini kullandı.

11 ildeki hazır giyimin profili

- 2022 yıl sonu verilerine göre Türkiye genelinde 726 bin, 11 ilde ise 143 bin 663 kişi hazır giyim sektöründe çalışıyor. Sektördeki toplam istihdamın yüzde 19.7’si deprem bölgesinden.

- 50 bin 803 kişi ile Malatya istihdamda ilk sırada yer alırken, bu şehri 22 bin 568 kişi ile Adıyaman, 18 bin 825 kişi ile Diyarbakır takip ediyor.

- 2022 verilerine göre 11 il, yıllık 352 bin ton üretim ile Türkiye’nin toplam üretiminin yüzde 8,9’unu karşıladı.

-Bin 366 hazır giyim firmasında çalıştığı bölge, Türkiye’nin hazır giyim sektöründeki toplam üretim kapasitesinin yüzde 8.9’unu karşılıyor.