Ayakkabıda ithalat vergisi iki katına çıktı, sıra yan sanayide

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

İthal ürünlerin yüzde 60’ları aştığı ayakkabıda sektörden yükselen ‘ithalata karşı koruma talebi’ sesleri, karşılık buldu. 5 Eylül’de yürürlüğe giren yeni düzenleme ile bitmiş ürün ithalatında vergi, emsal bedelin iki katına çıkarıldı.

Böylece söz konusu tarihten itibaren Türkiye’ye getirilecek ithal ayakkabılarda ödenecek vergi ürün fiyatının iki katı olacak. Uygulama sadece bitmiş ürünleri kapsarken ayakkabı yan sanayi ürünleri ithalatı için geçerli olmayacak. Yıllık 550 milyon çift üretim kapasitesiyle dünyanın altıncı büyük üreticisi olan Türkiye ayakkabı sanayi, iç pazarda payı yüzde 60’ı aşan ithal ürünlere karşı mücadele ediyordu.

Artan hammadde, navlun gibi maliyetlerle ‘karsızlığa rağmen’ hem içerde hem de dışarda pazarını korumaya çalışan sektör, haziran ayından itibaren dış ticaret açığı vermeye başladı. Kapasite kullanım oranlarının yüzde 40’lara kadar düştüğü sektörde, düzenlemeyle birlikte ibrenin pozitife dönmesi bekleniyor.

Yan sanayide de ithalat artıyor

 Yeni gümrük vergisi uygulamasını DÜNYA’ya değerlendiren Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Sait Salıcı, bitmiş ürün ithalatında verginin emsal bedelin iki katına çıkarılmasının sektörü rahatlatacağını belirtti. Sektör olarak uzun zamandır bunu talep ettiklerini dile getiren Salıcı, “Öncesinde ayakkabının emsal bedeli 10 dolarsa ödenen vergi de 10 dolardı. Ama artık fiyat 10 dolarsa 20 dolar vergi ödenecek.

Yani emsal bedelin iki katı oldu. Artık 6 Eylül’de ürün gelecekse emsal bedelin iki katını ödeyecek” dedi. İlk 6 ayda ithalatın yüzde 130 oranında arttığını kaydeden Salıcı, bu nedenle de sektörün dış ticaret açığı vermeye başladığını söyledi. Salıcı, uygulamanın yeni sezonda olumlu yansımalarını beklediklerini aktardı.

Şu anda taban, deri gibi yan sanayi malzemelerinde de ithalatın artmaya başladığına işaret eden Başkan Salıcı, “Ancak orada 3 yıllık ortalamalara bakıldığında çok fazla müdahale edilecek bir tablo görülmedi. Bakanlık biraz beklememizi istedi. Temennimiz yan sanayi ürünlerinin de yurt dışından gelmemesi. Onu engellemeye çalışıyoruz” diye konuştu.

“Sektörler sihirli değnek bekliyor”

 Öte yandan ticari kredilere erişim ve sektörlerin ekonomik görünümünü de yorumlayan AYSAD Başkanı Sait Salıcı’ya göre, hemen her sektör sihirli bir değnek bekliyor. İç piyasada yaşanan enflasyon, yurtdışı pazarlardaki daralma gibi çıktılar karşısında açılması beklenen kredilerin de yeterli olmayacağı yorumunu yapan Salıcı, “İşletmelere açılacak kredi belki biraz rahatlatacak ama yetmeyecek.

Belki sadece pansuman tedavi olacak. Evet finans birinci sorunumuz ama kasanızda para olsa bile satacak pazar yok, tutturacak fiyatımız yok” dedi. Ayakkabı sektöründe şu anda en temel sorunun enflasyon ve fiyat tutturamama olduğuna işaret eden Salıcı, üretim şartlarının çok ağırlaştığına vurgu yaptı.

İşletmelerde ana sorunun finans olduğunu ama ana çözümün kredi olmadığını ifade eden Salıcı, “Verilen kaynaklarla sanayici bugün ancak kiraları öder, işçi ücretlerini öder. Sanayiciye yine bir şey kalmaz. Bu asla kesin çözüm olmaz. Borcu borçla kapatmak başka krizler getirir. Bunu milli mesele yapıp devletin çözüm üretmesi gerekiyor. Belki bir yıl herkes dişini sıkacak ama sonrasında oluşabilecek felaketlerin önü alınacak” yorumunu yaptı.

İşyeri kiralarına da yüzde 25 sınırı gelsin

 Bugün sanayicinin en büyük sıkıntılarından birini de kiralar olarak gösteren Sait Salıcı, “Mal sahibi bugün 50 bin TL kira ödeyenden 250 bin TL istiyor. İşletmelerde kira yükleri inanılmaz boyuta ulaştı. Bu ülke hepimizin, 100 bin TL’lik yere 500 bin TL ödeyince iş yapamıyorsunuz. Herkesin dişini sıkıp fırsatçılığı bırakması lazım. Konutlara getirilen yüzde 25 zam sınırı işyerlerinde de uygulanmalı” çağrısını yaptı.

Ayakkabı Moda Fuarı’na 53 ülkeden 7 bin alıcı katıldı

AYMOD Ayakkabı Moda Fuarı için 53 ülkeden yaklaşık 7 bin alıcı İstanbul’a geldi. Türkiye Ayakkabı Sanyicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, Türkiye’nin yıllık 550 milyon çiftle dünyanın altıncı, Avrupa’nın en büyük ayakkabı üretim kapasitesine sahip olduğunu söyledi.

Ayakkabı sanayinin 350 bine yakın istihdamı ve yıllık 1,2 milyar dolarlık ihracatı ile Türkiye ekonomisine önemli katkı sunduğunu vurgulayan İçten, “Avrupa’da talebin yavaşlaması, işçilik başta olmak üzere yüksek maliyet artışları, enflasyona rağmen döviz kurunun uzun bir süre yatay seyretmesi ihracatımızı ve rekabetçiliğimizi olumsuz etkiledi'' dedi.

Ayakkabı sanayinin güncel sorunlarını da değerlendiren İçten, yurt içindeki yüksek maliyet artışının ihracatçının işini zorlaştırmasının yanı sıra ithalatta da olağanüstü bir artışa neden olduğunun altını çizdi. 500 milyon dolar cari fazlası olan sektörün yeniden cari açık vermeye başladığına dikkat çeken İçten, “İthalattaki hızlı artış ve finansmana erişim konusunda yaşanan sıkıntılar hem üretimimizi hem de istihdamımızı tehdit ediyor. Dolayısıyla gidişata bir an önce ‘dur’ dememiz gerekiyor” diye konuştu.