2024'te ipotekli konut satışları dibe düştü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin açıkladığı konut satış ista­tistiklerinden derlenen verilere gö­re, 2024 yılında 1 milyon 478 bin 25 adet konut satılırken, bunların 158 bin 486’sı ipotekli gerçekleşti. Böyle­ce kredili satışların toplamda aldığı pay %10,7’de kaldı.

Bu sayı, verilerin açıklanmaya başlandığı son 12 yılda görülen en düşük oran olarak kayıt­lara geçti. Buna rağmen konut sa­tış adedi en yüksek dördüncü veri ol­du. İpotekli satışların toplamdan al­dığı pay bir önceki yıl %14,5, 2022'de %18,9, 2021'de %19,7, 2020'de %38,2, 2019'da ise %24,7 şeklindeydi. Son 12 yılda kredili satışların oran olarak en yüksek gerçekleştiği yıl %39,8 ile 2013'te görüldü. Söz konusu yılda ipo­tekli satış adedi ise 460 bin 112'ydi.

Yüksek faiz ipoteksiz satışa yöneltti

Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, kredi oranları­nın satış sayılarından daha çok kre­dili ve kredisiz konut satışlarının kı­rılımını etkilediğini belirterek, “Ko­nut kredi faizleri artınca ipotekli satışlar azalmasına rağmen ipoteksiz satışlar artıyor, yani toplam satışlar pek etkilenmiyor.

Geçen yıl ipotekli satışlar dip yaparken ipoteksiz satış­larda 1 milyon 320 bin adetle rekor kı­rıldı” dedi. Türkiye’de demografik di­namikler nedeniyle konut satışlarının yıllık ortalama %2,2 artış göstermesi gerektiğini dile getiren Büyükduman, “Bu nedenle 1,5 milyon adetlik satış piyasanın hala gidecek yeri olduğunu düşünüyorum.

Bu açıdan bakınca 4 yıl önce 1,5 milyon olan konut satışla­rının 1,6 milyonu geçmesi gerekiyor­du. Geçen yılın ikinci yarısında hare­ketlenen konut satışlarının faizlerin düşüşüyle artması beklenen konut fi­yatlarına yönelik bir talepti. 20254te ipotekli satışlarının 225-250 bin ban­dında geleceğini, toplam satış adet­lerinin ise 1,55-1,6 milyon bandında olacağını öngörüyoruz” diye konuştu.

Ertelenen talep harekete geçecek

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gay­rimenkul Hizmetleri Meslek Komi­tesi Başkanı Hakan Akdoğan da ipo­tekli satışların 2024'te en düşük se­viyeyi gördüğünü belirterek, bunda hem faiz oranlarındaki yüksekliğin hem de krediye erişimdeki sorunla­rın başı çektiğini söyledi.

Son iki ayda TCMB’nin faiz indirmeye başlaması­nın önemli bir gelişme olduğunu dile getiren Akdoğan, “Bu yıl konut kredi­lerine erişimin kolaylaşması ve faiz oranlarındaki düşüş nedeniyle ipo­tekli satış sayısında artış olacağını öngörüyoruz” şeklinde konuştu. Ak­doğan, geçen yıl kredilerdeki sıkılaş­ma nedeniyle birçok vatandaşın ko­nut talebini ertelediğini kaydederek, faiz indirimleri sonrası bu talebin ha­rekete geçeceğini sözlerine ekledi.

“Banka değil şirketin kampanyası tercih edildi”

Nef Yönetim Kurulu Başkanı Er­den Timur ise Türkiye genelinde ko­nut satışlarının 2024'te önceki yıla göre yüzde 20,6 artarak 1 milyon 478 bini aştığını ve son yılların ortalama­sının üzerine çıkıldığını söyledi. Ti­mur, 2013-2020 dönemindeki 8 yılda banka kredili satış ortalamasının 423 bin olduğunu kaydederek, 2024’te bu rakamın 158 bin adette kaldığını bil­dirdi. Yüksek faiz oranlarına ve düşük kredili satışlara rağmen toplamda 1,5 milyon adede yaklaşıldığını dile ge­tiren Timur, şu değerlendirmelerde bulundu: “2024’te ev almak isteyen bankayı değil şirketin kampanyası­nı tercih etti. Sektörde oluşacak bir teşvik ve faizlerde başlayacak indiri­min sektöre ciddi yansıması olacaktır çünkü bekleyen önemli bir talep var. Son yıllarda ev sahipliği oranımız da %55’lere gerilemiş durumda. Bu tab­lonun değişmesi için yakalanan ivme­nin daha da yukarı taşınması şart."

Rekor satışlar 2020’de görüldü

Türkiye genelinde adet bazında en yüksek ipotekli konut satışı 573 bin 337 ile 2020’de görüldü. Kovid-19 tedbirlerinin uygulandığı ve sokağa çıkma yasağı gibi önlemlerin alındığı 2020 yılının haziran ayında kamu bankalarınca başlatılan düşük faiz oranları yüksek satış adetlerinde etkili oldu. Söz konusu dönemde konut kredisi oranları birinci elde yüzde 0,64’e, ikinci elde ise yüzde 0,74’e çekilmiş ve bu sayede 2020’de tüm zamanların yıllık rekoru kırılmıştı.