2023’te birleşme ve satın alma hacmi 7,5 milyar dolar oldu

Mehmet Hanifi GÜLEL

KPMG Türkiye, bu yıl beşincisini hazırladığı yıllık “KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2023” raporunun sonuçlarını açıkladı. Rapora göre, 2023 yılında yatırımcının risk alma iştahı azalırken parasal sıkılaşma politikaları neticesinde finansal kaynaklara erişimin zorlaşması ve yaşanan bölgesel jeopolitik gerginlikler ile birlikte 2023 yılında küresel birleşme ve satın alma işlem hacmi 2022 yılına kıyasla yaklaşık yüzde 23 düşüşle 2,7 trilyon dolar seviyesine geriledi.

2021 yılında rekor seviyelere ulaşan işlem hacmi, böylelikle 2023 yılında son 5 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Buna paralel olarak toplam işlem adedi ise geçen yıla kıyasla yaklaşık 5 bin adet azalırken, 55 bin 862 adet olarak gerçekleşti. Yüksek faiz oranları, süregelen enflasyon, devam eden Rusya – Ukrayna savaşı ve Orta Doğu’da yükselen jeopolitik gerginlikler dolayısıyla azalan yatırımcı iştahı dünyada birleşme ve satın alma işlem hacminde yaşanan bu düşüşün temel nedenleri olarak gösterildi.

Toplam işlem hacmi büyüklüğünde yaşanan düşüşe paralel olarak 2022 yılında küresel ölçekteki mega işlem (değeri 10 milyar dolar üzerindeki işlemler) sayısı 37 olarak gerçekleşirken 2023 yılında bu sayı 26 ile sınırlı kaldı. Küresel çapta en yüksek işlem hacmine sahip bölge toplam 1,3 trilyon dolar birleşme ve satın alma işlem hacmiyle Kuzey Amerika oldu. Bölge, dünyada gerçekleşen toplam işlem hacminin yüzde 50,4’ünü oluşturdu.

Türkiye’de işlem adedi 547

 Türkiye’de ise global ölçekteki gelişmelerin yanı sıra geride bıraktığımız genel seçimler ve Orta Doğu’da devam eden jeopolitik gerginlikler birleşme ve satın alma aktiviteleri üzerinde önemli bir rol oynadı. Bu gelişmeler etkisinde 2023 yılında ülkemizde açıklanan işlem hacmi 2,8 milyar dolar ile geçen yılın altında kalsa da değeri açıklanmayan işlemler üzerine yapılan değerlendirmeler sonucunda işlem hacmi 7,5 milyar dolar seviyesine ulaştı.

Küresel trendlere paralel olarak Türkiye’de yüksek faiz ve enflasyon ortamının yarattığı belirsizlikler 2023 yılında yatırımcıların risk alma iştahını baskılamaya devam ederken yatırımcıların görece düşük hacimli işlemlere yönelmesiyle açıklanan işlem hacmi geçen seneye göre azalırken 2022 yılında 219 olan satın alma işlem adedi 2023 yılında 547 işlem adedi ile rekor seviyeye ulaştı. Yabancı yatırımcılar 10 milyon doların altında hisse işlemi yapmıyor.

En büyük satın alma 439.1 milyon dolar

 Rapora göre açıklanan toplam işlem hacminin GSYİH oranı yüzde 0,3’e düşerek 2022’ye kıyasla azaldı ve global ortalamaların önemli ölçüde altında kaldı. Ancak değeri açıklanmayan işlemler üzerine yapılan değerlendirmeler dikkate alındığında bu oranın yüzde 0,8 seviyesinde hesaplandı.

Ülkemizde en büyük 10 satın alma ve birleşme işleminin toplam işlemler içerisindeki payı yüzde 68 olurken en büyük işlemin değeri TOFAŞ'ın Stellantis Otomotiv Pazarlama'yı 439,1 milyon dolar bedel ile satın alması oldu. Raporda Türkiye’de en büyük ikinci satın alma ise PJSC Tatneft tarafından Aytemiz’i 336 milyon dolarla satın almasıyla gerçekleşti.

Üçüncü ise SSR Mining’in Artmin Madencilik’i 270 milyon dolarla yüzde 40 hisse alması oldu. 2023 yılında öne çıkan değeri açıklanmayan işlemler ise şöyle; BAE kökenli Mubadala Capital öncülüğünde Getir'in eylül ayında aldığı yatırım, MNG Kargo’nun Deutsche Post (DHL) tarafından satın alınması ve dünya devi Multi-Color Corporation’ın Korsini Ambalaj’ı satın alması, işlem değerleri açıklanmasa da 2023 yılının öne çıkan işlemlerinden oldu.

Enerji ve otomotiv öne çıkacak

KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Lideri Özge İlhan, 2024 yılına yönelik beklentilerini açıkladı. İlhan şunları söyledi: “Son yıllarda rekor işlem adediyle öne çıkan TMT (teknoloji, medya, telekomünikasyon) sektörünün bu yıl da trendini sürdürmesini bekliyoruz. Ayrıca, AB yeşil mutabakatı kapsamında uygulanması beklenen sınırda karbon vergisi nedeniyle başta ihracatçı şirketler olmak üzere genel bir yeşil enerji dönüşümü ile yenilenebilir ve temiz enerji alanında yatırım aktivitesinin artmasını bekliyoruz. Türkiye’nin avantajlı jeopolitik konumu ve gelişmiş sanayi bilgi birikimi nedeniyle endüstriyel üretim sektörü de her zaman olduğu gibi 2024 yılında da yatırımcılar nezdinde öne çıkan sektörlerden olmaya devam edecektir.”