Rize, gastronomisiyle 5 milyon turist hedefliyor
Rize’nin, Karadeniz ile Kaçkar Dağları arasındaki eşsiz coğrafyasında şekillenen mutfak kültürü, bu yıl dördüncüsü düzenlenen gastronomi günleri ile hayat buldu. Hedef, yılsonunda 2,5 milyona ulaşması öngörülen turist sayısını yüzde 100 artırmanın yanı sıra daha çok harcama yapan turisti kente çekmek.
Rize'nin geleneksel tariflerinin ve yöresel lezzetlerinin keşfedildiği ve bu yıl 4.’sü düzenlenen Rize Gastronomi Festivali, ilçelere özgü yemekler ve tadım stantları, panel ve şef sunumlarıyla ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sundu.
Etkinliğin Rize ekonomisine katkılarını anlatan Festival Komitesi Başkanı Ebru Koralı, “Aslında bir gastronomi deneyimi sunarken işin yarattığı katma değeri, işin büyüklüğünü, neleri değiştirebileceğini de gözleri önüne sermek istedik. Rize'nin ciddi bir turizm potansiyeli var. Bunu gastronomiyle destekleyeceğiz. Coğrafi işaretli 17 ürünü var, bu rakam 100'e çıkabilir” dedi.
“Turistin günlük 100 dolarlık harcaması çok düşük”
Aynı zamanda İTO Meclis Üyesi ve TURYİD Yönetim Kurulu üyesi olan Ebru Koralı, yabancı turist sayısı artırmaktan öte daha iyi harcayan, daha iyi deneyimleyen turist profiline hitap etmeyi hedeflediklerini ifade ederek, “Gelen yabancı turiste otel, transfer ve her şey dâhil günlük 100 dolar civarında bir harcama yaptırabiliyoruz.
Ben bunu çok az buluyorum, bu rakam çok daha yukarılara çıkarılabilir” şeklinde konuştu. Rize Belediyesi Başkan Yardımcısı Abdulkadir Öksüz de aynı konuya değinerek, “Turizmde daha çok insan gelsin, daha nitelikli gelsin kavramı hakikaten yaman bir çelişki. Günü kurtarmak duygusuyla ne kadar çok insan gelirse ekonomimiz de o kadar çok döner gerçeği bir yana, özellikle göz bebeğimiz Aydar Vadisi'nde bungalow mekanlarının artışı ve bunun olumsuz çevresel etkisi söz konusu” vurgusu yaptı.
“Çay atığının katı, sıvı ve gaz halini dönüştürüyoruz”
Rize ekonomisi ve sanayisinin yüzde 95’inin çaya bağlı olduğuna dikkat çeken Öksüz, “Rize Belediyesi olarak çay üretiminden arta kalan çay çöpünü dönüştürmeye başladık. Gaz, sıvı ve katı formunda 3 kategoride ürünler elde ediyoruz. Katı formundan mangal kömürü üretiyoruz. 5 yıl önce temeli atılan fabrikamızda 3 yıldır üretimdeyiz.
Profesyonel satışa bu yıl başladık. Hatta pazarda çok ciddi bir mandal kömürü payı yakaladık ve üretimi yetiştiremedik. Çaydalı ismiyle bir marka oluşturduk. Atıklardan gaz yakılabilir, biz de reaktörlerimizde ısı kaynağı olarak kullanıyoruz” diye konuştu. Öksüz, Rize’nin bu yılsonu 2,5 milyon olmasını ön gördükleri turist sayısını yüzde yüz artırarak, 5 milyona çıkarmak istediklerini kaydederek, festivalin kapsamını Karadeniz’e yayma hedefinden de söz etti.
“Teşviğin yanı sıra satış kanalları sunulmalı”
Fastival organizasyonuna destek veren Nalia Karadeniz Mutfağı’nın kurucusu Süleyman Tarakçı ise Rize’nin pratik ve aromatik mutfak kültürünün 8-10 sene öncesine kadar yok kabul edildiğine işaret ederek, “Türkiye'de hiçbir işletmeyi, restoranı, alana sokmadan sadece yereldeki insanlarla yapılan ilk gastronomi etkinliği.
Festivalde sebze ağırlıklı 118'inin üzerinde farklı ürün tanıtıldı. Bu ürünler içerisinde, restoranlarda yer alacak olan ürünler olacak” diye konuştu. Kendi restoranında çoğu ürünü üreticisinden hal fiyatına satın alarak, yereli desteklemeye çalıştığını anlatan Tarakçı, “Üretim teşvikleri vermek kadar önemli olan diğer unsur satış kanallarını oluşturmaktır” ifadelerini kullandı.
"Yöresel ata tohumlarını yaygınlaştırmak için çalışıyoruz"
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Akbulut ise 3 bardak çayın 2 tanesinin Rize'de üretildiğine belirterek, “Çay, sudan sonra en çok içilen içecek. Ayrıca Rize'nin yerel meyveleri, yerel sebzeleriyle, tıbbi bitkileriyle çok büyük bir ekonomi kültürü var. Mesela Kaldırık adlı endemik bir bitkinin bu yörede yaygınlaşması, ticari hale gelmesi gastronomiyle mümkün. Üniversitemizde yöresel ata tohumundan üretilen sebzeleri çalışıyoruz” dedi.
Coğrafi işaretli lezzetler dünya sahnesinde
Gastronomi dünyasının ünlü isimleri de etkinlikte sahne aldı. Şef Cüneyt Asan, Asuman Kerkez ve İdilika gibi tanınmış şefler, Rize’nin mutfak kültürünü yansıtan özel lezzetleri tanıtarak katılımcılara bir gastronomi deneyimi yaşattı. Rize’nin coğrafi işaretli ürünleri ve işaret almaya aday 100'den fazla yerel ürünü, festival boyunca katılımcılarla buluştu. Coğrafi işaretli Rize Çayı, Rize Kavurması, Rize Simidi, Rize Baston Ekmeği, Enişte Lokumu, Rize Muhlaması, Pepeçura, Rize Etli Karalahana Sarması, Çayeli Koloti Peyniri, Çayeli Kuru Fasulye, Anzer Balı, Ayder Balı ve Derepazarı Pidesi gibi yöresel lezzetler ön plana çıktı.