Gaziantep’te makine sektörü nitelikli insan kaynağı için radikal çözüm istiyor

HÜSNÜGÜL ŞURGUN

GAZİANTEP - Gaziantep’te makine-metal sektöründe yan sanayiyle beraber 500 civarında firma faaliyet gösteriyor. Bu firmalardan 250’si Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Makine Metal Sektörü’nün üyesi. Nitelikli üretim yapan firma sayıda 50’yi zorluyor. Sektörün kentteki istihdamı da 10 bin kişi civarında. Avrupa’ya, Ortadoğu’ya ve Türk cumhuriyetlerindeki gıda, tekstil ve plastik sanayine makineler üreten sektörün en büyük sorunu nitelikli insan kaynağı.

Makine-metal sektörü katma değer ve kalifiye personel yetiştirme konusunda çok önemli bir sektör olmasına rağmen çalıştıracak personel bulmakta zorlanıyor. Mesleki eğitime daha fazla önem verilmesi gerektiği konusunda hemfikir olan sektör temsilcileri bu yöndeki lise sayıları ve üniversitedeki bölüm sayılarının artırılması gerektiğine değinirken mesleki eğitimin aslında lise eğitiminden önce başlamasının daha doğru olacağı kanaatinde. Sektör bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) radikal kararlar alarak çözüm sağlamasını bekliyor. Sektörün bir diğer önemli sorunu da ithal ürünlerin imajının altında ezilmeleri. Yerli makine kullanılması ve yerliliğin teşvikine rağmen, satın alıcıların ithal makine tercih ettiğini belirten sektör temsilcileri, bir imaj çalışması yapılması kanaatinde. GSO’da tam bu sıkıntıları aşmak için bir kümelenme çalışması başlatmış durumda.

Necati Kanalıcı
GSO Metal Sektörü Meslek Komitesi Başkanı, Güven Sac Profil Sahibi
'İntörn Mühendislik doğru bu gençleri ilimizde tutmalıyız'

Eğitim sanayimiz için en önemli konulardan biri. İlkokuldan itibaren bir çocuğun mesleğe yönlendirilmesi gerekiyor, liseye başladığında o çocuğa bir şey öğretmek çok zor. Gaziantep Üniversitesi’nin İntörn Mühendislik uygulaması çok başarılı, ancak Gaziantepli olmayan intörnleri yetiştiriyoruz. Bu gençlere mezun olduklarında iş imkanı sunmak istiyoruz, ama kentimizde tutamıyoruz. Bunun yollarını aramalıyız. 2.5 yaşındaki torunum “tamirci olacağım” diyor, bizde gördüğü için. Biz ilkokulda sabah okul, öğleden sonra babamızın dükkanındaydık. Babam terziydi, ben bugün tüm terzilik işlerini yaparım. Köy Enstitüleri çok başarılı bir uygulamadaydı, keşke devam etseydi.

Servet Tan
Polymetal Kalıp Sahibi
'Fransa’ya bisiklet Yunanistan’a gaz sistemi'

Firmamızda yaptığımız üretimler için her türlü yeniliği takip ediyoruz. Endüstri 4.0’ı yakından takip ediyoruz ve ne yapabilizi araştırıyoruz. İstihdam seferberliği konusunda İŞKUR’a müracaat ettik, 5 kişi alma düşüncemiz var. Firmamızda çeyrek asırdır hem kalıpçılıkta hem de plastik ve metal enjeksiyon basım tekniklerinde edindiğimiz tecrübeyi nihai tüketici ürünleri pazarında değerlendirmeyi istiyoruz. Nihai tüketici ürünlerinde ilk etapta kendimize; mutfak, banyo, bahçe, aksesuar ve ev dekorasyon ürünleri olmak üzere 5 ana grup belirledik. Bir yıl içinde yüzde 40’lık bir büyüme sağladık ve 23 ülkeye ürün bazlı ihracat gerçekleştirdik. Bunun dışında kalıphanemiz de yurtdışına çalışmaya başladı. Fransa’ya bisiklet, Almanya’ya elektrik prizleri, Yunanistan’a gaz sistemi kalıpları yaptık.

Cevdet Özyaşar
GSO Makina Meslek Komitesi Başkanı Yaşar Makina Sahibi
'Beyin pili bile üretiyoruz ancak pazarlayamıyoruz'

Şu anki gençlerimizin en büyük sorunu hayal güçlerinin gelişmemiş olması. Hayal gücünün oluşması için öncelikle aile sonra da eğitimcilere çok fazla iş düşüyor. Eğitim sistemi konusu çok hassas bir konu, sürekli değişiklikler yapılmamalı. Diğer tarafta ithal makinelerin önüne geçilmesi gerekiyor. Bu yönde gerçekçi teşviklere ihtiyacımız var. Makine sektörünün önemli bir sorunu da pazarlama sorunu. Makine sektörü diğer sektörler gibi değil, patron dediğiniz kişi bizzat üretimi yapan kişi. Makineciler yaptıkları ürünü nasıl satarım kaygısı taşımamalı. Üniversite- sanayi işbirliği uygulamada zayıf kalıyor. Gaziantep’te beyin pili dahi üretilebiliyor. Gaziantepli bir finansör bir profesörün projesini hayata geçirdi. Gaziantep’te makine-metal sektörü olarak ortak bir pazarlama şirketi kurma düşüncemiz var.

Başar Küçükparmak
Makine Mühendisleri Eski Oda Başkanı Küçükparmak Mühendislik Sahibi
'Teknisyen yetişmeyince mühendisler bu işi yapmak zorunda kalıyor'

Ara eleman sıkıntısı yaşıyoruz. Sanki en çok mühendise ihtiyaç varmış gibi görünüyor. Meslek liselerinden ve meslek yüksekokulundan ara eleman gelmeyince mühendisleri alıp bu görevde kullanıyoruz. Meslek yüksekokulu öğrencisi ile mühendisin aldığı eğitim aynı değil. Tekniker veya teknisyenin çalıştığı konumda mühendisi çalıştırınca ne mühendis ne de işveren memnun oluyor. Bizim acilen meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının kalitesini yükseltmemiz lazım. 1970’li yıllarda sanat okulundan mezun olan kişilerin çoğu şu an Türkiye’nin en büyük sanayicileri. Daha önceleri meslek liselerine giremeyen başarısız insanlar düz liselere gönderiliyordu, öncelikle bu algıyı değiştirmemiz lazım. 15 yaşına gelmiş birine meslek öğretmek çok zor. Meslek liselerinin çok hızlı bir şekilde orta kısımlarının tekrar devreye girmesi ve eğitim sürelerinin uzatılması gerek. Meslek liselerinden mezun olup da işini hakkıyla yapan kişiler şu an piyasa da mühendislerden daha fazla kazanıyor.

Mustafa Uncu
Mitaş Makina Sahibi
‘Pahalısını alalım rahat edelim’ mantığı yanlış

Endüstri 4.0’ı yakalamak için daha fonksiyonlu tezgahlara yöneliyoruz, biz firma olarak elimizdeki bütün eski makinaları elden çıkardık. Sektörümüzde ara eleman sıkıntısı yaşıyoruz. Bu konuda meslek liseleri ve üniversiteden yardım bekliyoruz. Gaziantep Üniversite’nin intörn mühendis uygulamasında faydalanıyoruz ama daha fazlasına ihtiyacımız var. İstihdam seferberliği konusu gündemde, benim de işle ilgili bazı gelişmelerim olacak bu durumda 25 kişiye daha istihdam sağlayabilirim. Savunma sanayi başta olmak üzere tekstil sektörüne yönelik özel makineler üretiyoruz. TÜBİTAK destekli geliştirdiğimiz makineler var. Yerli üretimin desteklendiği söyleniyor ama biz bunu hissedemiyoruz. İşletme Müdürleri “daha pahalısını alalım, rahat edelim” diye karar alıcıları etkiliyorlar. Aynı makineleri biz üretebiliyoruz ama ithal makineler tercih ediliyor. Bizim kendi ülkemizdeki, kentimizdeki üreticiler görmezken, yurt dışından çok güzel talepler alıyoruz.

Kümelenme tamam tanıtım filmi çekiliyor

GSO “Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi” kapsamında makine, metal sektörüne yönelik bir proje yürütüyor. Bu proje kapsamında Gaziantep’te faaliyet gösteren 20 makine- metal üreticisine bir ihtiyaç analizi çalışması yaptı. Bu veriler ışığında firmalara yönelik eğitim, danışmanlık ve yurtdışı pazarlama faaliyetleri gerçekleştirilmekte. Yurtdışı fuarlara yönelik sektörel ticaret heyetleri düzenlenmekte ve firmaların ikili iş görüşmeleri aracılığıyla ihracat kapasitelerinin artırılması hedefl enmekte. Bununla birlikte projede yer alan firmaların dış pazarda tanıtımını artırmak amacıyla Gaziantep Makine, Metal Kümesi adı altında bir kurumsal kimlik çalışması gerçekleştirildi, küme logosu oluşturuldu. Firmaları ve sektörü tanıtan bir katalog çalışması, kümenin tanıtımı, küme web sitesi ve bir tanıtım filmi aracılığıyla kümenin tanıtım çalışmaları devam ediyor.