Büyük ölçekli yatırımlar için daha kapsamlı teşvikler talep ediliyor

HATİCE ŞİMŞEK - DÜNYA Gazetesi Kayseri Bölge Temsilcisi

Türkiye’nin ekonomisinde lokomatif kentler arasında yer alan Kayseri, bugün itibarıyla markalaşmış birçok firmaya ev sahipliği yapıyor. Bu çalışmamızda sektöründe katma değerli ürün ve hizmet gibi bir çok alanda öne çıkan, yatırımlarına ara vermeden şehrin ekonomisine kayda değer katkılarda bulunmuş, ‘marka şirketleri’ bir araya getirdik. Bununla birlikte Kayseri’de yatırım yapan, markalaşmış firmalar sadece bu çalışmadaki kuruluşlar ile sınırlı değil. Çalışmamızla ilin gündeminde yer alan kamu ve özel sektör yatırımlarını özetledik. İlin gelecek hedeflerini, hedeflere ulaşılması için beklentileri ve önerileri aktardık.

Sanayiciler, dönüşüm modelini gündeme aldı

Yatırımları artırmanın pazar büyütmekten, talep oluşturmaktan geçiyor. Kayseri iş dünyası temsilcileri de ‘ihracatta yeniden yükseliş trendi yakalama’ noktasında sık sık görüş alış verişinde bulunuyor, çeşitli projeler geliştiriyor. Bunun yanı sıra sanayiciler de üretim alanındaki dönüşüm modelini tartışıyor. İlin ihracatının artırılması için girilen ortak çabanın ilerleyen süreçte meyvelerini vereceği öngörülüyor.

Kayseri’de yaklaşık 47 milyon metrekare planlı endüstri alanı bulunuyor. İldeki üç OSB’de yaklaşık 70 bin kişi istihdam ediliyor. Sanayi bölgelerindeki işletmelerin yüzde 64’ünü mikro, yüzde 26’sını küçük, yüzde 8’ini orta ve yüzde 2’sini büyük ölçekli işletmeler oluşturuyor. İSO’nun verilerine göre Türkiye’nin bin büyük sanayi kuruluşu arasında Kayseri’den 32 firma bulunuyor. Kayseri’de; mobilya, çelik kapı, gıda , yapı malzemeleri, plastik eşya, makine, tekstil, metal sanayii ve madencilik öne çıkıyor. Öte yandan özsermayeye dayalı yatırım yapmayı seven Kayseri’de büyük ölçekli yatırımların artması ile devlet teşvikleri de önemli hale geldi. İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik sıralaması Çalışmasına dayanan ve illerin gelişmişlik düzeylerine göre altı kademeli teşvik bölgesi kapsamında 2’nci bölgede yer alan Kayseri’nin daha iyi teşvik şartlarından faydalanması, iş dünyasının gündeminde yer alıyor.

Kentte, 2016’da bin 260 adet Marka Tescil Belgesi alındı

Kayseri’yi turizmden sanayiye her alanda ‘marka kent’ yapmaya çalışan yatırımcıların çabaları da sonuç veriyor. Türk Patent Enstitüsü 2016 yılı verilerine göre Kayseri, bin 320 adet marka başvurusuyla iller arasında 12’nci, aldığı bin 260 Marka Tescil Belgesi’yle de 9’uncu sırada yer alıyor. Kayseri’den 88 patent başvurusu yapıldı ve 24 patent tescil edildi. Kent, ayrıca yapılan 118 faydalı model başvurusu ve alınan 70 Faydalı Model Tescil Belgesi ile her iki alanda da iller sıralamasında 6’ncı sırada yer alıyor. Göze çarpan konulardan biri de Kayseri’nin 2016 yılında yaptığı tasarım başvuru sayısı. Kentte, bu alanda 4 bin 727 başvuru yapıldı ve 4 bin 645 Tasarım Tescil Belgesi alındı. Kyaseri, bu alanda İstanbul’dan sonra ikinci sırada yer aldı.
TİM verilerine göre Kayseri’den 2015 yılında yaklaşık 1.6 milyar dolarlık ihracat yapıldı. 2016 yılında ise yaklaşık 1.5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilirken ilin 5 milyar dolarlık 2023 yılı hedefinin tekrar revize edilmesi ihtiyacı ortaya çıktı. İhracat rakamları şu aralar umut verici bir kıpırdanmanın göstergesi. 2016'nın ilk yarısını 756 milyon dolarlık dış satımla kapatan kent, bu yılın aynı döneminde 12 milyon dolarlık artışla ihracatını 768 milyon dolara çıkardı. Bu kıpırdanma, az da olsa iyiye gidişin işareti şeklinde değerlendiriliyor.

4’üncü OSB’ye teknoloji yatırımı yapan firmalar gelecek

Öte yandan yatırımlarda da hızlı bir ivme söz konusu. Kentte 4’üncü OSB hazırlığı yapılıyor. Yaklaşık 10 milyon metrekare alan üzerine kurulacak yeni OSB’nin yatırım alanı Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile birlikte belirlendi. OSB’nin kurulacağı alan demiryolu ve çevreyoluna yakınlığı ile yatırımcıyı çekecek bir konumda. Bakanlığa yapılan başvurunun ardından önümüzdeki yıl arsa tahsisine başlanacak. Bölgenin orta ve yüksek teknolojiye yatırım yapan firmalara ev sahipliği yapması planlanıyor. Bölgeye 450 yatırımcının geleceği ve yaklaşık 10 bin kişinin istihdam edileceği öngörülüyor.

Ayrıca, otomotiv sektöründe de Kayseri’deki yatırımların artması bekleniyor. Bugün itibarıyla Kayseri Serbest Bölgesi'nde yabancı ortaklı altı firma oto yedek parçası üretiyor. Söz konusu firmalar da 'bedava arsa' dahil, blgede sağlanan avantajlar ile kuruldu. Ticaret hacmi 1 milyar dolara ulaşan bölge 6.9 milyon metrekare konum alanına sahip. Bu alanın tahsise hazır 3.5 milyon metrekarelik bölümü yatırımcı bekliyor. Yerli otomobilin tamamen elektrikli araç olarak üretilmesi gerektiğini belirten Kayseri Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyüksimitci , “Bir dünya markası olmak istiyorsak, rekabet şartlarının içine gireceksek, bunun mutlak suretle elektrikli otomobil olması lazım. Yatırımın Kayseri’ye yapılmasını istiyoruz çünkü ana maliyet unsuru olan lityum iyon hücresini Kayseri’de üretme yeteneğine sahip firmamız var. kentte faaliyet gösteren havacılık ve savunma sanayii ile yerli otomobil üretimine destek sağlayacak altyapı yatırımları ve kalifiye işgücümüz hazır” diyor.

Kente hızlı tren geliyor

Kentte yatırım yapılan lanlardan biri de demiryolu. Ankara-Yerköy ve Yerköy-Kayseri kesiminin 250 km/s hıza uygun ve çift hatlı olarak yapılmasına ait uygulama projeleri Demiryolları Limanlar ve Hava Meydanları Genel Müdürlüğü’nce yürütülüyor. Planlanan Yerköy-Kayseri Hızlı Tren Projesi, Ankara ile Kayseri arasındaki seyahat süresini kısaltıp, yüksek standartlı bir demiryolu hattını devreye alacak. Kentin ekonomisi için önemli görülen projenin hayata geçirilmesi ile Kayseri’de imal edilen mamulleri iç ve dış pazara daha rahat ulaştırılması, ticaret ve turizm başta olmak üzere birçok alanda bölgenin yeni yatırım fırsatlarına kavuşması hedefleniyor. 2016-2021 yılları arasında uygulanacak projenin bütçesinin 2.1 milyar lirayı bulacağı öngörülüyor. 2017 yılı için müşavirlik hizmetleri kapsamında projeye 5 milyon TL bütçe ayrıldı. Bunun yanı sıra Kayseri’nin lojistik alanında önemli yatırımlarından biri de Boğazköprü Lojistik Köyü. Yaklaşık 511 bin metrekare alan üzerine projelendirilen lojistik köyün faaliyete geçmesiyle birlikte mevcut durumda yaklaşık 71 bin ton/yıl olan taşıma miktarının, 1.7 milyon ton/yıla çıkması bekleniyor.

Büyükşehir belediyesinin yatırımları 5 milyar liralık hacim oluşturacak

Öte yandan Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin ajandasında yer alan tarım, ulaşım ve kentsel dönüşüm alanlarında ortaya çıkarılan master planların uygulanması, kentin ekonomisinde 5 milyar liralık hacim oluşturacak. Sadece Kentsel Dönüşüm Master Planı ile finans merkezi olarak planlanan Sahabiye Bölgesi’nde 4 milyar liralık proje planlanırken, Tarım Bakanlığı ve Orta Anadolu Kalkınma Ajansı’nın da projede bulunduğu Tarım Master Planı ile oluşturulacak ‘Beydeğirmeni Toplu Besi Bölgesi’ tamamlandığında 1 milyar liralık yatırım gerçekleştirilecek. Sucuk ve pastırması ile akla gelen Kayseri’nin besicilik ve et ürünleri üretiminde daha entegre bir yapıya kavuşmasını sağlayacak Beydeğirmeni Toplu Besi Bölgesi Projesi ile toplamda 80 bin baş hayvanın besisinin yapılması hedefleniyor. Dlayısıyla ‘Hayvancılık İhtisas OSB’ işlevi görecek olan bölge ile Kayseri, hayvancılık sektöründe ilk beş kent arasında yer alabilecek.

KOBİ’ler için Mobilya Kent Projesi planlanıyor

Türkiye’de mobilya üretiminin yüzde 40’ını Kayseri tek başına karşılıyor. İlde sanayinin yaklaşık yüzde 30’unu mobilya üreticileri oluşturuyor. Seri üretim yapma kabiliyetine sahip tesisleri sayesinde Kayseri, Türkiye’nin mobilya merkezi konumunda bulunuyor. Bununla birlikte sektör temsilcileri, Kayseri’deki üreticilerin global pazarda daha etkin faaliyet göstermesi ve iç pazarda marka değerini artırması için bir dizi faaliyet yürütüyor . Kayseri Marangozlar ve Mobilyacılar Odası'nın, Orta Anadolu Kalkınma Ajansı ile Kocasinan Belediyesi'nin de desteğini alarak, etap etap hayata geçirdiği Kayseri Mobilya Kent Projesi bunlardan biri. Oda; KOBİ'leri aynı çatı altında bir araya getirerek, ortak kullanıma açık, teknoloji donanımlı Mobilya Kent ile üreticilerin büyüme sürecine katkıda bulunacak. Kayseri’de bin 500’ü aşkın mobilya üreticisi KOBİ’nin ortak kullanımı için, inovasyon, dış ticaret, pazar araştırma birimleri ve eğitim merkezi kurulması öngörülen proje için 9 milyon 480 bin euro bütçe ayrıldı. Projenin teknik danışmanlık ihalesi 2016 yılında sonuçlandı ve danışmanlık firması çalışmalara başladı. Mal alım ihalesi ise bu yıl sonuçlanacak.