Bodrumlu üretici elde kalan mandalinayı gazoz yaptı

Beyza COŞKUNTÜRK

MUĞLA – Bodrum mandalininde iç piyasada talebin düşmesi ve ihracatın durması nedeniyle yaşanan kriz, ürünün katma değeri artırılarak fırsata dönüştürülecek. Bodrum Ticaret Odası (BODTO) desteği ve Bodrum Turunçgil Üreticileri Birliği'nin başvurusu ile 2013 yılında tescillenen Bodrum mandalininde elde kalan ürünler işlenerek lokum, gazoz, reçel, kolonya ve yağa dönüştürülüyor.

Son dönemde talebin üretimin gerisinde kaldığını dile getiren Bodrum Ticaret Odası ve Bodrum Turunçgil Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Serdar Kocadon, “İç pazarda tüketim yeteri kadar olmayınca, elde kalan ürünler için çözüm geliştirmemiz gerekti. Biz de bunları işleyerek hem ziyan olmalarını önledik, hem de katma değerlerini artırdık. Bodrum Mandalin Gazozu ve Bodrum Mandalin Lokumu markası ile piyasaya sürdük” dedi.

Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) desteğiyle YAPTIKLARI 300 bin TL’lik makine yatırımıyla mandalina yağı çıkarmaya başladıklarını açıklayan Kocadon, “2 senelik proje araştırmamız sonucunda, 2018’de üretime başladık. Mandalina yağı gıda, kozmetik gibi sektörlerde kullanılıyor. Üretim talebe göre değişecek. 150 kilogram mandalinadan, 100 gram yağ çıkıyor. Maliyeti yüksek, katmadeğeri de yüksek bir ürün. 2018’de 20 litre üretmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki sene sezon başlamadan tüm üyelerimiz ilaçlama yapacak. Bu da 2019’da rekolteyi oldukça yükseltecek” diye konuştu.

Devlet Bodrumlu çiftçiyi yalnız bıraktı

Bodrum’un birinci geçim kaynağının artık turizm olduğunu ve tarımın ikinci plana itildiğini dile getiren Kocadon, “Tarım konusunda da destek alamadık. Devlet çiftçileri yalnız bıraktı. Bodrum tarımdan uzaklaştı. İnsanlar artık ağaçlarına bakmıyorlar. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı teşvik vermeli. İlaçlama desteği verdiler. Ancak maddi desteklerin verilmemesi, Bodrumlu üreticiyi tarımdan turizme yönlendiriyor. Merkezi yönetim bize adım atsa, biz elimizden ne geliyorsa yaparız. Bankalardan kredi konusunda da sıkıntılar yaşıyoruz. Bankaların yanlış politikalarından kaynaklı çiftçi finansman desteği de alamıyoruz” ifadesini kullandı.

Bodrum’daki ihracatçı firmaların kapanmasıyla ihracatın da durduğunu söyleyen Kocadon, “Artık sadece iç pazara mal gönderiyoruz. Çekirdeksiz mandalina olarak bilinen satsuma iç piyasada baskın çıkıyor. Bodrum’da satsumanın rekoltesi düşük, ancak pazarda talebi yoğun bir ürün. Bodrum Mandalinası 15 bin tonlardan, azalarak bu seneye geldiğimizde 4 -5 bin tonlara kadar düştü. Bodrum Turunçgil Üreticileri Birliği olarak birkaç kez Rusya’ya ihracat yaptık. Daha sonra talep olmadı” dedi.

Bodrum mandalinasını tarımsal miras olarak bırakmak istiyoruz

Bodrum Turunçgil Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsmail Akpınar ise 2018 yılında Bodrum’da turunçgil rekoltesinin 5 bin ton dolayında olduğunu dile getirerek, “Bunun bin tonluk kısmını klemantin, satsuma, portakal ve limon oluşturuyor. Bodrum mandalinası rekoltesi ise 3-4 bin ton dolayında. Rekolte çok düştüğü için artık mandalina bahçelerinin çoğu koruma aldığında. 400’e yakın çiftçimiz var. Yatırımlar turizme yöneldiği için, eldeki mevcut bağları korumaya çalışıyoruz. Kalan araziler çok kısıtlı. Rahat ödenek olmadığı için yeni yatırımlar yapılmıyor. Kilosu üretici piyasasında 50 kuruşa kadar düştü, şu an 1 liraya satılıyor. Pazarlarda fiyat 2,5 liraya kadar çıkıyor. Bodrum mandalinasını tarımsal miras olarak bırakmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

Sırada Bodrum mandalinası dondurması var

En son 2011’de Kırsal Kalkınma Destekleri kapsamında 500 milyon TL destek alındığı açıklayan Akpınar, “Şu anda herhangi bir destek alamadık. Ürünün yapısında sıkıntı olduğu için 2018’de ihracat olmadı. Ürünün pazarı eskiden erken sürede biterdi. Denizli’deki Alman firması olan Döhler’e kalan ürünleri gönderip konsantre yapıyoruz. O konsantrelerle gazoz, lokum yapıyoruz. 2018 sonlarında da dondurma yapacağız” dedi.

Bodrum ürünlerinin tanıtımı ekoturizmle güçlenecek

Bodrum Ziraat Odası Başkanı Mehmet Melengeç ise mandalinada yeterli kalite sağlanamadığını söyledi. Melengeç, “Ziraat Odası olarak, organik ve iyi tarım uygulamaları ile kaliteyi artırmaya çalışıyoruz. Pazar arayışlarımız var. Yurtdışından Bodrum Mandalinası’nın markasını almaya çalışanlar var. Biz oda olarak bu noktada çalışmalar yürütüyoruz. Ekoturizm çalışmaları başlattık. Bodrum Mandalina Sokağı düzenledik. Ürünün pazarlanması ile ilgili sıkıntıları ekoturizmle çözmeye çalışıyoruz. 2017’de iki çalıştay yaptık, biri Bodrum Mandalinası Çalıştayı idi. Ekoturizmle ilgili de bir çalıştay düzenledik. Muğla Sürdürebilir Kalkınma Derneği ile de ekoturizmi geliştirme adını çalışmalar yapıyoruz. Bodrum Mandalina Şenliği kapsamında panel düzenlemek istiyoruz” dedi.