Anadolu'nun yöresel tatları 7. kez YÖREX'te buluşacak

FİKRİ CİNOKUR

ANTALYA - Yöresel ürünlerin üretimini artırmayı ve geliştirmeyi, yerinde istihdamı sağlamayı hedefleyen Yöresel Ürünler Fuarı'nın (YÖREX) 7'ncisi 26 Ekim'de Antalya'da kapılarını açıyor. 'Sizin oraların nesi meşhur' sloganıyla yola çıkan etkinlik 30 Ekim'de sona erecek. Antalya Ticaret Borsası (ATB) tarafından düzenlenen ve TOBB tarafından desteklenen etkinlik ANFAŞ Antalya Fuar Merkezi'nde ziyaret edilebilir.

ATB Başkanı Ali Çandır, fuara katılımın her geçen yıl arttığını belirterek, "6 yılda 500 bin kişiyi Anadolu'nun zenginlikleriyle buluşturduk. Bu yılki fuara 70 il, 13 kalkınma ajansı ve 116 ticaret ve sanayi ile ticaret borsasının yanısıra 200 de firma katılacak. ATB, TOBB desteği ile 7 yıldır YÖREX'i düzenliyor. 2010'da 110 olan coğrafi işaretli (Cİ) ürün sayısı 187'ye ulaştı. Türkiye'de 2 bin 500'e yakın yöresel ürün bulunuyor. 259'una da coğrafi işaret belgesi almak için çalışmalar yapılıyor"dedi. Çandır, son yıllarda tüketicinin yöresel ürünlere yöneldiğini belirterek, "Talebin artması bizi 2 açıdan memnun ediyor. Birincisi halkımız geçmişine, damak tadına ve beğeni mayasına sahip çıkıyor. İkincisi ise bu talep sayesinde çok önemli bir yöresel üretim kapasitesi harekete geçmektedir. Böylece yöresel istihdam da artıyor. İnsanlarımız iş ve aş bulduğu yöresinde üretime katılırken göç etme ihtiyacı da azalmaktadır. Yöresel ürünler, kırsal kalkınmaya da önemli bir destek sağlamaktadır" dedi.

Yöresel üreticinin hakkını hukukunu koruyacak bir coğrafi ürün farkındalığı yaratmayı ve yöresel ürünleri sanal marketler ile uluslararası pazara açmayı hedeflediklerini anlatan Ali Çandır, "Eşsiz nitelikli bu ürünlerin tanınmasını, yaygınlaşmasını ve ticaretini artırmaya katkı sağlamak, ulusal ve küresel pazarlarda ticari değer bulmalarına katkı sağlamayı hedefledik. Tamamen el emeği - göz nuru ile ustalık gerektiren eşsiz ürünlerin çok yüksek katma değerini ekonomiye kazandırmak, küresel markalar haline gelmelerine yol açmak ve yerinde istihdamı artırmak, yerel kalkınmayı, kadın istihdamını, kırdan kente göçü engellemeyi, genç nüfusun yerel ve yöresel ürünleri unutmamasını istiyoruz" diye konuştu.

Coğrafi işaretlerle ilgili bir enstitü kurulmalı

Yöresel ürünleri, TOBB bünyesinde sanal market oluşturarak YÖREX ürünleri adı altında tüketiciye ulaştırmayı hedeflediklerini ifade eden Çandır, "Türkiye'nin yöresel ürünlerini kapsayan satış sistemini uluslararası alanda düşünüyoruz. Bizim sisteme katılmak isteyen üreticilerin tüm ürünlerini satmak istiyoruz. AB'de 2014 yılında Cİ ürünlerin toplam değeri 55 milyar euroya ulaştı.'Bu ürünlerin üçüncü dünya ülkelerine ihracat değeri 11,5 milyar euro. Cİ ürünler, AB'nin toplam ihracatı içerisinde yüzde 16'lık paya ulaştı. AB'de, yöresel ürünler yerinde istihdam ve kırsal kalkınmanın anahtarı, kadın istihdamını arttırma ve geliştirme konusunda da en etkin unsurlardan birisi haline geldi" açıklamasını yaptı.

Yöresel ürünlerin ulusal ve uluslararası ekonomiye kazandırılması için etkili bir yönetişim sistemi sağlayacak mevzuat çalışmalarının tamamlanması, sadece coğrafi işaretlerle ilgilenen bir enstitünün oluşturularak ulusal düzeyde yönetişimin etkin hale kavuşturulması gerektiğini vurgulayan Çandır, "Cİ yöresel ürünlerde lobi çalışmaları yapılmalı. Bir ürün yöresel ürün kategorisine girdiğinde, piyasa değerinin yaklaşık olarak yüzde 20 üzerinde bir rakama alıcı bulabilmektedir" dedi.

Finike portakalı, Malatya kayısısı, Kayseri ve Afyon pastırmaları, Antep baklavası, Aydın inciri, Adana kebabı, Akşehir kirazı, Eskişehir lüle taşı, Pervari balı, Hereke halıları, bakır işlemeleri gibi birçok ürün bulunduğunu ifade eden Çandır, "Yöresel ürünlerimiz gerek iç piyasada Cİ işaret koruması altında hak ettiği değerde ticari işlem görmesi, gerekse yurtdışında son 5 yılda artan yöresel ürün talebiyle birlikte, en az yüzde 20 daha fazla işlem görecektir. Öyle ki ihracatımızda sadece bu yolla 10 milyar TL düzeyinde gelir elde edilebilir" dedi.

Dünyada Cİ pazarı 100 milyar euroya ulaştı

Dünyada yöresel ürünlerin 100 milyar euronun üzerinde ticari değer yarattığını, bunun yarısından fazlasının da AB ülkeleri tarafından gerçekleştirildiğini vurgulayan ATB Başkanı Ali Çandır, "AB genelinde 2005 yılında 676 Cİ tarım ve gıda ürününün satış değeri 13,3 milyar euro. 2010 yılında 872 Cİ tarım ve gıda ürünü toplam satış rakamı yaklaşık 16 milyar euro. 2016 yılı coğrafi işaretli ürün sayısı 1362'ye ulaştığında ise toplam satış değeri istatistiki olarak 22 milyar euroyu bulmuş. AB ülkelerinde üretilen yöresel ürünlerin 3'te biri ihraç ediliyor ve 300 bin kişiye de doğrudan istihdam sağlanıyor. Ülkemizde bu alandaki durum son yıllarda daha kurumsal bir hal aldı. Başta TPE olmak üzere pek çok kurumun yanı sıra Metro gibi kuruluşlar bir yandan yöresel ürünleri Cİ korumasıyla desteklerken, diğer yandan da talebi artırıcı uygulamalara yöneldi. Buradan bütün organize perakendeci kuruluşlara sesleniyorum. Raflarınızın hiç olmazsa en az yüzde 1'ni tescilli yöresel ürünlerimize ayırınız" dedi.

YÖREX'in sosyal depresyondan kurtulmamıza katkısı olacak

YÖREX Fuarı'nın rengarenk Anadolu kültür mozaiğini yansıttığını ifade eden Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Çetin, "Antalya ekonomisin canlandırılması için birçok kültürel ve sanatsal festival düzenlendik. Turizmdeki kriz, terör olayları ve 15 Temmuz darbesiyle birlikte Antalya sosyal depresyona girdi. Bu depresyon psikolojisinden, havasından çıkmamız gerekiyor. Bunun için de hem siyasi liderlerin hem medyamızın gerilimi düşürücü, güven yaratıcı bir tutuma önem vermesini rica ediyorum. Çünkü ekonomi güvenle yaşar, normalleşmeye, güvene çok ihtiyacımız var. YÖREX de sosyal depresyondan kurtulmamıza da katkı yapacak çok güzel bir etkinliktir."