Anadolu'nun ilk asma köprüsü Adıyaman'a kuruluyor

İBRAHİM EKİNCİ

ADIYAMAN (DÜNYA) - İstanbul’da Boğaz’a 3. köprü yapılıyor. Ayakları yükseliyor. Adıyaman’da, Fırat üzerinde de bir asma köprü yükseliyor. Boğaz köprülerinden söz edince... Kıyas kabul etmez bir iş gibi gelebilir ancak hiç öyle değil. Boğaziçi’nin iki ayağı arasındaki açıklık 1.074 metre, FSM’nin 1.090 metre. Adıyaman ile Diyarbakır arasında Fırat’ın üzerinde inşaatı yarıyı geçen Nissibi Köprüsü’nün iki ayak arası orta açıklığı da 400 metre. Yani Fırat üzerinde orta açıklığı Boğaziçi’nin yaklaşık yarısı kadar bir köprü kuruluyor. Toplam uzunluğu 610 metre olan Nissibi Köprüsü’nün inşaatını Gülsan Şirketler Grubu’na bağlı Gülsan İnşaat üstleniyor. Şirketin sahibi Mehmet Gül ve kızı Gülsan Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Gökçe Gül, Boğaziçi, ODTÜ, Yıldız ve İTÜ’den hocalar ile bir grup gazeteciye inşaatı gezdirdi, bilgi verdi. Önemli bir haber daha var; Gülsan, üstüne türküler yakılmış eski Kömürhan Köprüsü’nün yanına, uzunluğu Nissibi’den daha fazla, Anadolu’nun ikinci asma köprüsünün inşaatına da başlamış. Eski Kömürhan Köprüsü korunacak. Yanına orta açıklığı 380 metre, toplamı 660 metreyi bulan ‘tek kuleli’ köprü kurulacak. Yani köprü yolu iki kule arasına değil tek kuleye asılacak. Karayolları projesi olan bu iki işin önemi ise şurada; tasarımı ve inşaatı tamamen yerli! 

Köprü hakkındaki teknik bilgileri projenin tasarım ve teknik sorumlusu Prof. Dr. Altok Kurşun verdi. Kurşun, Gülsan’da Teknik Koordinatör olarak görev yapan, kendisini ‘köprücü’ olarak tanıtan bir mühendis. İTÜ’nün, ODTÜ’nün Boğaziçi’nin hocalarına köprü hakkında geniş teknik bir sunum da yaptı. Altok’un verdiği bilgiye göre, uluslararası literatüre bu sınıfta orta açıklığı 200 metrenin üzerindeki köprüler girebiliyor. Haliç üzerine yapılan köprü 180 metre uzunluğu ile bu kapsamın dışında kalıyor. Gülsan’ın iki köprüsü de ‘asma köprüler’ sınıfında değerlendirilecek. 

Köprü adını (Nissibi) bölgeden alıyor. ‘Nusaybin’ adıyla ilgili olduğu ve ‘toplanma yeri’ anlamına geldiği ifade ediliyor. İnşaatın yarıdan çoğu bitmiş. Eylül veya ekimde trafiğe açılması için çalışılıyor. 40 milyon dolara mal olacak. Kömürhan Köprüsü ise yol ve tünel bağlantıları nedeniyle bunun 4-5 katı bir maliyete çıkabilecek. 

‘Rahmetli Süleyman Maden’in öğüdü’ 

Nissibi Köprüsü’nden 2x2 devlet yolu geçecek. Şu an bu noktada ulaşım feribotla sağlanıyor. Köprü bittiğinde karayolu bağlantısı kurulacak. Altok’un verdiği bilgiye göre, köprünün temelinde 15 Eyfel Kulesi kadar çelik var. “Teknik ömrü ne olursa olsun 100 yıl dayanacak yapıda malzemeler kullanıyoruz” dedi Altok Kurşun. Deprem senaryoları, rüzgar testleri yapılmış. Proje, ‘tamamen yerli tasarım, yerli mühendislik’ olması nedeniyle Gülsan’ın patronu Mehmet Gül için ayrı bir önem ve iddia taşıyor. Gül, toplantıda bir de anısını anlattı: “1985 yılı, Karayolları 17. Bölge’de hak ediş evrakı almak için Müdür Yardımcısı Süleyman Maden’in odasındayım. Ben evrakı imzalatıp havaalanına yetiştirmek, hak ediş sırasına girme derdindeyim. Rahmetli Süleyman Maden ise beni daha büyük işlere motive etmek derdinde. Boğaziçi Köprüsü’nü gösterdi. ‘Bunu sen yapmalısın, bu köprüleri yapabilirsin’ dedi. Evrakı alıp havaalanında bekleyen arkadaşıma yetiştirirken adama ayıp oldu diye düşündüm. Sonra gittim yanına. Şimdi bu köprüyü yaparken hep Süleyman Maden’in öğüdü aklıma geliyor. Boğaz köprülerinin tasarımı, mühendisliği yerli değil. Burada biz yerlisini yaptık. O köprüleri yapmak için de kabiliyetimiz oldu. Asma köprü Boğaz’da kalmadı, Anadolu’ya da geldi. Bu tip yapılar çevresini değiştiriyor. Kemaliye’de karşıdan karşıya geçilemediği için 250 kilometre yol gidiliyor” diye konuştu.

4 üniversiteden 16 profesöre brifing

Gülsan’ın patronu Mehmet Gül, Nissibi’nin, üniversitelerin mühendislik bölümlerinde eğitim konusu olması için de çalışma yapıyor. Köprü gezisinde Teknik Koordinatör Altok Kurşun, 16 profesöre brifing verdi. Toplantıya İTÜ’den Profesörler Ahmet Saygun, Erdoğan Yüzer, Gaye Onursal Denli, Hayri Hakan Denli, Mahir Vardar, Metin Aydoğan, Nahit Kumbasar, Remzi Karagüzel, Sumru Pala, Zeki Hasgür ve Doç. Dr. Beyza Taşkın, ODTÜ’den profesörler Ahmet Yakut, Uğurhan Akyüz ve Doç. Dr. Alp Caner, Boğaziçi’nden Prof. Dr. Gülay Altay ve YTÜ’den Prof. Dr. Zekeriya Polat katıldı. Nissibi Köprüsü Proje Müdürü Arif Erdiş, proje hakkında soruları cevapladı ve hocaların ardındana mühendislik öğrencilerini de ağırlamayı düşündüklerini söyledi.
  

Gayrimenkul ve sanayi yatırımları yapacak 

Şimdiye kadar 400 civarında köprü ve yüzlerce kilometre yol inşaatı üstlenen Gülsan Grubu’nun işlerinin ağırlığı inşaat ve enerjide. “36 yıldır yol çalışıyoruz” dedi Mehmet Gül. 1987’de turizm yatırımları sonucunda 4’ü Antalya’da, birisi Ankara’da (Swissotel) 5 otel yapılmış. Dahası var. İstanbul’da 1-2 otel projesi kovalıyor. Grup, 2006’da enerji yatırımlarına başlamış. Mehmet Gül, “Elimizde 11 HES var. 3’ü faaliyette, 2’si inşa halinde, 6 proje devam ediyor. Üretimdeki güç 230 MW. 500’ü bulacağız. Bu sektöre yatırım planımız 600-700 milyon dolar. Güneşte hazırlığımız var. Kendi alanlarımızı oluşturmaya çalışıyoruz. Rüzgara girmedik. Devletin verdiği garanti fiyatları yeterli değil. Altyapı eksikleri de var” dedi. Kağızman Santrali’nde bazı sorunlar yaşadıklarını anlattı. Santralin kuruluş aşamasında su kullanım hakkı anlaşması yapılırken kendilerine bildirilmeyen bazı konuların yeni gündeme getirildiğini, 65 milyon dolara kurulan ve 4 yıldır çalışan santral için yeniden ÇED istendiğini belirtti. 

Kazakistan’da beton yol yapıyor 

Gülsan, Afganistan’da 6 proje tamamladı. 150-200 milyon dolarlık işler yaptı. Mühendisleri saldırıya uğrayınca çekildi. Ukrayna’da gaz beton imalatı yapıyor. Bu ülkede 200 milyon dolarlık otoyol işini tamamladı. Libya’da 150 milyon dolarlık iki iş için mukavele yapmış. Kenya’da 175 milyon dolarlık işi var. Kazakistan’da Doğuş ile 310 milyon euroluk beton yol projesini gerçekleştiriyor. Beton yol işlerinin Türkiye’de de yapılabilmesi için çalışmalar yürütüylor. 

İstanbul'da beş yıldızlı otel inşa etmek istiyor 

Grup, şimdi Gülsan Yapı üzerinden gayrimenkul projeleri gerçekleştirmek istiyor. “13 parsel arazimiz var. İstanbul’da, Bursa’da... Gençlerimiz iki konut projesi üzerinde çalışıyor. Farklı bir şey yapmak istiyorlar. Fenerbahçe Stadı karşısında kentsel dönüşüm projemiz var. İstanbul’da 5 yıldızlı otel yapmak istiyoruz, arsalar çok pahalı. 200 milyona arsa teklif ediyorlar. İstanbul, 35-40 milyon turist ağırlayacak, otel lazım. Bizim bir başka niyetimiz sanayi... Uluslararası kuruluşlarla görüşüyoruz. Ne yapacağımızı tartışıyoruz. Yabancı ortaklı da olabilir. Bizi ileri taşıyacak bir iş konusunda 3 yıldır tartışıyoruz. İhale sistemi zorluyor ancak inşaatta kalmaya devam edeceğiz. 40 yıllık firmayız, 4 gün önce kurulan firmalarla yarıştırılıyoruz” dedi Mehmet Gül.