Vegan olmayan kalmayacak!

KEZBAN KARABOĞA

Daha önce ‘vegan ekonomisi’ ile ilgili yazılar yazdım. Fikr-i takip yapalım. Bu iş nereye gidiyor, veganlık ana akım beslenme biçimi olabilir mi? Böyle bir şansı var mı? Hemen en sıcak gelişmeleri anlatayım. Almanya Çevre Bakanı Barbara Hendrick, iklimi korumaya dair iyi örnek olmak amacıyla resmi etkinliklerde "ete hayır" dedi. Norveç’in en büyük et markası Nortura, Meatish adında vegan ve vejetaryen ürün satışına başladı. Starbucks vegan opsiyonlara yöneldi. Şirket geçtiğimiz günlerde tamamen vegan olarak hazırlanan ilk kahvaltı opsiyonunu New York'taki 600 şubesinde hizmete sundu... Bunlar dünyadaki gelişmeler. Türkiye’de durum ne mi? Bu sorunun yanıtlarını Türkiye Vegan ve Vejetaryenler Derneği (TVD) Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Arıman'dan aldık.

Vegan beslenme biçimine yönelik dünyada beklentilerin üzerinde bir ilgi olduğunu anlatan Arıman, “Amerika’da vegan nüfusta son beş yılda 4 kat artış olmuş. Almanya’da sadece vegan ürünler satan bir zincir market var. Yine Almanya’da yedi milyondan fazla vegan yaşıyor. Berlin, bu işin başkenti sayılıyor. İsrail’de nüfusun yüzde 13’ü, İtalya’da 7.1’i vegan olduğunu söylüyor (2015).” Hayvansal katkı maddeleri ile farklı sektörlerde karşı karşıya kalınabildiğini anlatan Arıman, “İnternet sitemizde (www.tvd.org) bir hayvansal ürün fihristi var. Örneğin ambalajlarda E-301, E-302 gibi kodlar var. Aslında bu kodlar yardımcı olur ama bunların ne olduğunu anlamazsanız, bir sözlük karıştırmak zorunda kalırsınız. Veganların bu kafa karışıklığını yaşamalarını önlemek için ortak bir sembol olan V-Label’i kullanıyoruz. TVD olarak, V-Label’ın Türkiye’deki tek dağıtıcısı ve denetimcisiyiz” diyor.

EN BİLİNEN SEMBOLLERDEN

V-Label’ın bir ürünün içeriğine bakmaksızın vegan ya da vejetaryen olduğunun anlaşılmasını sağlayan bir sembol olduğunu belirten Arıman, “Bütün dünyada geçerli olan bu sembolün yaratıcısı Avrupa Vejetaryen Birliği (EVU). Biz de TVD olarak bu birliğin üyesiyiz. V-Label 30 yıldan fazladır kullanılıyor” diyor. Türkiye’de gıda, tekstil ve kozmetik gibi farklı sektörlerden V-Label alan şirketlerin bulunduğunu belirten Arıman, “Şirketlerin önüne altı-yedi sayfalık bir form çıkıyor. Hayvansal içerik olabilecek her türlü ihtimali soruyoruz. Şirketler formdaki sorulara evet-hayır cevapları veriyor. Bu, şirketin beyanı oluyor. Çalıştığımız akredite laboratuvarlarında tırnak, yün, tüy gibi ter her türlü ihtimali içeren DNA testi yapıyoruz” şeklinde anlatıyor süreci.

İPEKER AÇILIMI

Arıman, tekstil sektöründe dünyanın sayılı markalarına kumaş tedariki yapan İpeker Tekstil ile V-Label etiketi için görüştüklerini anlatıyor. “İpeker, vegan ipek alternatifi ile pazara açılıyor" diyen Arıman, şu bilgileri veriyor: "Biyodegredasyon hızı yüksek İpeksi Cupro kumaşlar ile ipeğe en yakın alternatifi üretiyorlar. Bu kumaşla V-Label belgesini almak istiyorlar.”

Vegan otel odaları mümkün mü?..

Vegan ekonomisi açısından turizm sektöründe de potansiyel olduğunu aktaran Arıman, “Otel bütünüyle vegan dostu olmayabilir fakat alternatif odalar tasarlamak mümkün. Kaz tüyü kullanılmayan yastık ve yorganlar ya da banyoya girdiğinizde duş jeli, sabun gibi temizlik ürünlerinde hayvansal içerikli olmaması, hayvanlar üzerinde test edilmemesi, deri koltuk bulunmaması gibi basit hareketlerle V-Label’a sahip otel odaları yaratabilirsiniz” diyor.

İşin asıl yönü vicdani…

Veganlık, kısaca "Hayvansal besinlerden uzak durmak, hayvansal gıdaları tüketmemek" anlamına geliyor. Fakat veganların asıl öne çıkardığı nokta işin felsefi yönü. Yani vicdani tarafı. Buna göre hayatınızdan hayvanlara zulüm etme alternatifini çıkarmanız gerekiyor. Fayton kullanmamak, hayvanlardan elde edilen ürünleri tercih etmemek, sirklere gitmemek, hayvanların özgürlüklerinin sınırlandığı yerlerde bulanmamak bunlardan bazıları…

Eyüp Sabri Tuncer 42 ürünü için sertifika al

V-Label’a kozmetiğin kapılarını ilk açan marka Eyüp Sabri Tuncer olmuş. Ebru Arıman, “93 yıllık marka şampuan, duş jeli, katı sabun, losyon dahil toplam 42 ürününe uluslararası vegan sertifikası aldı. Böylece ürünlerinin hayvansal bileşen içermediğini ve hayvanlar üzerinde test edilmediğini tescilledi" diyor.

VegFest, 29-30 Nisan’da Didim’de yapılacak

Türkiye’nin ilk Vegfest’i, Didim’de 29-30 Nisan tarihlerinde yapılacak. Tohum takas şenliğinin de düzenleneceği festivalde, atalık tohumlar dağıtılacak. Alanında uzman şefl erce vegan yemekler yapılacak. Yemek yapım atölyeleri düzenlenecek. Vegan şefl erin, raw food uzmanlarının katıldığı seminerler de festival boyunca katılımcılarla buluşacak.