Takıntı var diye 'boy uzatma cerrahisi' doğru olur mu?

SİBEL SANCAKLI

Boy uzatma ameliyatlarının sağlık açısından sorunlar oluşturup oluşturmayacağına yönelik endişeler neredeyse insanlık tarihi kadar eski. Bu serüven Sovyetler Birliği’nin ünlü ortopedi cerrahlarından Gavriil Ilizarov tarafından geliştirilen uzuv uzatma operasyonuna dayanıyor. Önceleri bu ameliyat kapsamında uzaması istenen kemik, ameliyatla kırılıp kaynama sürecinde vidalar yardımıyla yavaş yavaş açılarak uzaması sağlanıyordu. Ancak bugün gelişen teknolojiyle yöntem çok farklı. Peki kimlere boy uzatma operasyonu yapılmalı, riskleri neler?

Etap etap uzatılıyor

Sorularımızı Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Mehmet Kocaoğlu yanıtladı. Bu yöntemi Rusya'da öğrenip merak sardığını ve ABD'deki eğitimi sırasında da geliştirdiğini belirten Kocaoğlu, günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte boy uzatma operasyonunun daha kolaylaştığını söylüyor. Kocaoğlu'nun verdiği bilgilere göre eğriliklerin düzeltilmesi, bir bacağın diğer bacaktan kısa olduğu durumlar gibi birçok başka yerlerde de kullanılan boy uzatma ameliyatları genel anlamda estetik ve genetik temelli gerekçeler olmak üzere ikiye ayrılıyor. Boy uzatma cerrahilerinin en sık cücelerde uygulandığını ifade eden Dr. Kocaoğlu, "Örneğin hastalık nedeniyle boy kısalığı olan çocuklarda 4 yaşından itibaren operasyon yapılabiliyor. Etap etap gidiliyor. Tek etapta 10-15 cm uzatmak mümkün. 5-6 yıl sonra ikinci etap yapılabiliyor. Çocuğun erişkinlikte toplumun normal boy ortalamasına erişimi sağlanıyor" diyor.

Genel olarak Ekvator'a yakın ülkelerde ergenlik erken oluştuğu için boy kısalığının arttığını kaydeden Kocaoğlu, bunun en tipik örneğinin Meksikalılar olduğunu söylüyor. "Ekvator'dan ne kadar uzaklaşırsanız ergenlik daha geç oluştuğu için boy uzunluğu artıyor. Bunun da en belirgin örneği İskandinav ülkeleri" diyerek boy uzunluğunda genetik faktörlerin etkili olduğunu vurguluyor Kocaoğlu.

Kocaoğlu'na göre spor gibi genetik dışındaki faktörler boy uzunluğuna direkt etki etmiyor. Estetik kaygılarla boy uzatma cerrahisi yapılmasına pek de sıcak bakmadıklarını vurgulayan Kocaoğlu, "cücelik" tanımına girmeyen, boyu 140 santimetrenin üzerinde olanlara sadece daha iyi görünmek için böylesine önemli bir operasyon önermediklerini söylüyor. Kocaoğlu'na göre ciddi bir psikolojik depresyona neden olacak bir takıntı söz konusu değilse insanlara boy uzatma ameliyatı yapılması gerekmiyor.

6 ay rehabilitasyon

Boy uzatma ameliyatlarının sonrası da meşakkatli. Ortalama 6 ay süren rehabilitasyon süreci var. 6 aydan sonra hastanın kemik yapısı tamemen normale dönüyor. Kocaoğlu, kemik uzaması esnasında içeriye bir parça eklenmediğini ve vücudun kendi kemik yapma özelliğinden yararlanarak boyun uzadığını ifade ederek, "Aradaki boşluğu vücut kendisi tamamlıyor" diyor.

Kişiye göre analiz ediliyor

Dr. Mehmet Kocaoğlu boy uzatma ameliyatlarında kullanılan yöntemlerin kişiden kişiye değişebildiğini ifade ediyor. Bu yöntemleri üçe ayırmak gerektiğini söyleyen Kocaoğlu, şu bilgileri veriyor: "Kemiğin içine konulan ve hareket gibi belli mekanik ödevler verilerek boyu uzatan çiviler var. İkincisi elektromıknatısla etkilenerek kemiği uzatan çiviler. Bir de içinde mikromotorlar olan ve bunları uzaktan kumandayla yönettiğimiz kendinden uzayan çiviler mevcut. Öncelikle hastaların yaşları, bacaklarının durumu analiz ediliyor. Ona göre yöntem belirleniyor."

Psikiyatrist raporu isteniyor

Boy takıntısı ruhsal bir sıkıntıya yol açmıyorsa, bu cerrahiyi uygulamadıklarını anlatan Kocaoğlu, "Boyu toplumsal olarak normal olan insanlarda nispeten daha kısa olmak psikolojik takıntı haline gelebiliyor. Bu durumu bazı insanlar ciddi sorun olarak algılıyor ve kalıcı psikolojik bozukluk oluşabiliyor. Eğer bu durum psikiyatrist raporuyla kanıtlanırsa ancak böyle hastalara boy uzatma cerrahisi yapıyoruz" ifadelerini kullanıyor.

Cerrahide Türkiye de artık öne çıkıyor

Boy uzatma ameliyatlarında öne çıkan ülkeler Rusya ve ABD. ABD'nin son dönemde Rusya'nın önüne geçtiğini anlatan Kocaoğlu, Türkiye'nin de bu konuda kendini göstermeye başladığını ifade ediyor. Bu konudaki gelişmeleri şöyle anlatıyor: "Artık Türkiye'ye yurt dışından hatta ABD'den bile gelen hastalar oluyor. Malum doların durumundan dolayı maliyet açısından daha avantajlı hale geldik. Özellikle boy uzatma ameliyatları yurt dışında sağlık sigortaları ve sosyal güvenlik tarafından karşılanmadığı için Türkiye bu konuda tercih edilen ülkeler arasında."