Sigarayı bırakmak için 400 poliklinik hizmet veriyor
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de her yıl 100 bin kişi sigaraya bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. Bakanlığın bütün illerde açtığı 400'den fazla poliklinikte sigarayı bırakmak isteyenlere danışmanlık desteği var.
Sigarayı bırakmak, vücutta sandığınızdan çok daha hızlı ve fazla etkiye neden oluyor. Bıraktığınızdan iki saat sonra nikotin vücudu terk etmeye başlıyor. 12 saat sonra ise kandaki karbonmonoksit seviyesi normale dönüyor. Üç ay sonrasında da kalp krizi riski azalmaya, akciğer fonksiyonları artmaya başlıyor. Bu üç neden bile sigarayı hemen bırakmak için yeterince motive edici. Diğer yandan Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, tiryakilerin bu alışkanlıktan kurtulmaları için önemli adımlar atıyor. Ülke çapında 400’den fazla Sigara Bırakma Polikliniği’nde tiryakilere ücretsiz ilaç desteği veriliyor.Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Başkan Yardımcısı ve Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Dilek Toprak, tiryakilerin genellikle kendilerini sigarayı bırakmak için “yeni başlangıçlar takvimi” belirlediğini ve bunun de yılın ilk günleri olduğunu belirtiyor.
Sigaranın insan hayatında bıraktığı izleri anlatan Toprak, bunları şöyle sıralıyor:
- Sigara dumanı akciğerlerden hızla ve tümüyle emilir, her nefeste damarlardaki yüksek konsantrasyonlu nikotin 10–16 saniye içinde beyne ulaşır. Nikotinin bağlanması, zevk ve sükunet hisleri yaratan dopaminin salınmasını artırdığı için kişi kendini yalancı bir mutluluk ve keyif duygusu içinde hisseder. Daha fazla dopamin salınması için nikotine yani sigaraya ihtiyaç duyar. İçilen her sigarayla nikotin bağımlılığı artar. Sigara içilmediğinde dopamin seviyesinde görülen azalma, sinirlilik ve stres gibi yoksunluk semptomlarına yol açabilir.
- Türkiye'de erişkin nüfusunun yarısı sigara kullanıyor.
- Her yıl Türkiye'de 100 bin kişi sigaraya bağlı nedenlerle ölüyor.
- Kadınların yüzde 10'u hamileyken de sigara içiyor.
- Sigara dünyada yılda 4 milyon, günde 11 bin kişinin ölümünden sorumlu.
- 1984 sonrası Türkiye'de sigara tüketimi yüzde 80 artarken, ABD'de yüzde 30 azaldı.
- İşte ya da evde sigara dumanına maruz kalmakla, koroner arter hastalığı riski yüzde 20 ila 50; kalp krizi riski yüzde 30 oranında artıyor.
Bilimsel yöntemlerin dışına çıkmayın!
Bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış üç sigarayı bırakma yöntemi var: Terapötik yöntemler, davranışsal tedavi ve ilaç tedavisi. Bunların dışındaki hiçbir yol bilimsel olarak kanıtlanmamıştır ve kulaktan dolma öneriler işe yaramıyor ne yazık ki. Özellikle internetten ne olduğu bilinmeyen bitkiler ve macunlar sipariş etmek son derece tehlikeli olabilir. Bilimsel olarak henüz kanıtlanmamış, evrensel kabul görmemiş yöntemlere daima şüpheli bakın. Çünkü yan etkileri olabilir. Sigara bırakma polikliniklerinde çalışan hekimler tarafından yazılan ilaçlar devlet tarafından karşılanıyor. Bu polikliniklere başvurarak profesyonel destek alın ve bu bağımlılıktan kurtulun. Sigara içme isteği geldiğinde ortam değiştirme, ağzı çalkalama, diş fırçalama, salatalık havuç gibi düşük kalorili atıştırmalıklar yeme faydalı olur.