Sağlıktaki harcamaların yüzde 20’si etkisiz-gereksiz

Mehmet KAYA

ANKARA - Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yapılan çalışmada, sağlık harcamalarının yüzde 20’sinin gereksiz olduğu belirlendi. Buna ek olarak mevcut sağlık harcamalarında da büyük tasarruf imkanının olduğu kaydedildi.

OECD yayınladığı Etkisiz-Gereksiz Sağlık Harcamalarıyla Mücadele başlıklı çalışmada, ülkelerin büyük kısmında sağlığa hiçbir katkı sağlamayan harcamalar bulunduğu, bu durumun sağlık alanındaki gelişmeleri de sınırladığı kaydedildi. Veri toplanabilen ülkelere yönelik yapılan çalışmada, mevcut sağlık bütçelerinin yüzde 20’sinin bu nedenle savurganca harcandığı vurgulandı. Çalışmada bu savurganlığın önüne geçilmesinin sadece tasarruf sağlamayacağı, aynı zamanda hiçbir işe yaramayan uygulamaların ortadan kaldırılmasıyla insanlara daha iyi sonuç veren sağlık hizmeti sunulacağı kaydedildi.

Gereksiz sağlık harcamaları içinde, OECD ülkelerinde her 10 hastadan birinin önlenebilir hastane enfeksiyonları ve tedavi hataları nedeniyle ayrıca sağlık giderine neden olduğu belirlendi. Bu tür önlenebilir hastalık ve hataların ilave maliyet yükünün hastanedeki tedaviye yönelik toplam harcamaların yüzde 10’u düzeyinde olduğu kaydedildi.

Hastaların tekrarlanan test ve incelemelere tabi olduğu, idari olarak işleyişte hatalar yapıldığı ve hatta idari yolsuzlukların önemli düzeyde olduğu belirlendi. Doğumların üçte birinin sezaryenle yapıldığı, gerçekte ise tıbbi bulguların doğumların sadece yüzde 15’inin sezaryenle gerçekleşmesi gerektiğini gösterdiği belirtildi. İlaçların büyük kısmının eşdeğerlerinin piyasada olmasına rağmen, OECD ülkelerinde eşdeğer ilaç kullanımının yüzde 10-18 aralığında kaldığı belirlendi.

İnsanlar sisteme güvenmiyor

Çalışmada, güven anketlerine de yer verildi. OECD ülkelerindeki vatandaşların üçte birinin sağlık sektörünü yozlaşmış ve aşırı yolsuzluk yapan bir sektör olarak gördüğü kaydedildi. OECD raporunda, gereksiz sağlık harcamalarını kısmak amacıyla bazı politika başlıkları da önerildi. Bunlar arasında sağlık sektöründe sıklıkla tartışılan gereksiz prosedürlerin (gereksiz ameliyat, test ve incelemeler vb.) engellenmesi önerildi. Ayrıca, hastaların eşdeğer ilaçlar hakkında bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi, her türlü tedavide eşdeğer ve ucuz yöntemlerin tavsiye edilmesi politika önerileri arasında yer aldı. OECD politika önerileri arasında hemşirelerin rolünün güçlendirilmesi de yer aldı. Hastane bakımı gerektirmeyen hastaların hemşirelerin yardımıyla daha düşük maliyetle tedavi edilebileceği, bakımlarının yapılabileceği bu nedenle hastanede kalış sürelerinin azaltılabileceği ifade edildi.