Kurutma, içeriğin yoğunlaşmasını sağlar

YAVUZ DİZDAR

Pek çok besleyici unsura sahip olan üzümden her mevsim faydalanmamıza yarayan kuru üzüm, özellikle sindirim sistemini düzenlemesi açısından önemli...

Kuru üzüm neden kıymetlidir?

Biz meyveleri aslında taze olarak tüketiriz, ancak bazı meyveler içerikleri gereği kurutulmaya da uygundur. Kurutma aslında meyvenin içeriğinin yoğunlaşmasını sağlar, ama beri yandan ürünü mevsimi dışında da tüketilebilir hâle getirir. Kurutmada ilke meyvenin olgun olmasıdır, bu nedenle kurutulmuş meyveler ham toplanmış taze biçiminden üstün bile olabilir. Bu sırada meyve genellikle kendi şekeriyle korunur. Aslında güneşte yapılanı daha makbuldür, zira güneş kurutma sırasında bazı bileşiklerin yapılmasını da uyarır. Siz bunu uygun nemsiz şartlarda saklarsanız içerikten kayıp olmadan uzun süre kalabilir.

Faydaları nelerdir?

Üzüm, özellikle de kırmızı üzüm aslında pek çok besleyici unsurdan zengindir. Üzümün bizim yediğimiz kısmında esas biyolojik amaç meyvenin içindeki çekirdeğin korunmasıdır. Çekirdek uygun şartlarda yeniden filizlenebilmelidir, dolayısıyla vitamin, mineral gibi unsurlardan zaten zengin olmak zorundadır. Ama beri yandan çekirdeğin yaşamasını sağlayan resveratrol gibi maddeler de içerikte yer alır. Bunların bir kısmı üzümün kabuğunda, bir kısmı ise çekirdeğinde bulunur, uzun yaşamın anahtarı oldukları kabul edilir. Ama en çok sözü edilen unsur demirdir, demir özellikle üzümde ve çekirdeğinde bol bulunur, pekmezde de dolayısıyla fazla olacaktır. Hatta doğrudan bunun ekstresini kullanan ilaç formülleri de vardır.

Vitaminlerden, minarellerden hangilerini sayabiliyoruz?

Kaynaklar özellikle A vitaminine gönderme yapıyor, ama B vitaminlerinin çoğunu ve C vitaminini de içerir. A vitamini yeni gelişecek bitkinin şekillenmesi için zorunludur, B vitaminleri ise sentez işlemlerinde yardımcı olurlar. Üzüm zaten potasyumdan zengindir, kuru üzüm daha zengin hâle gelir. Demir ise enerji aktarımında işlev görür, yani özellikle çekirdekte bulunmak zorundadır. Buna karşılık kuru üzüm, sindirim sistemini düzenleyici etkiler de gösterir.

Sindirim sistemini nasıl düzenliyor?

Elbette lifle; meyvenin sindirilmeyen lifl eri, ama özellikle kabukları üst sindirimden etkilenmeden çıkarlar. Dolayısıyla kuru üzüm kabızlık gibi sorunların giderilmesinde hem bu şekilde, hem de potasyum içeriğiyle etkili olur. Çoğumuz deneyimlemiştir, üzüm sindirim faaliyetini artırır. Bunda bakteri örtüsünün dolaylı beslenmesinin yeri reddedilemez. Eskiden kuru üzüm hoşafı sofraların ayrılmaz parçasıydı, bu yaklaşım elbette rastlantısal değildir. Üzümün hoşafı genellikle kurusundan yapılır, bağ bozumu zamanı eylül olduğuna göre, özellikle kış aylarında beslenmeye ciddi katkı gösterir. Ama üzüm yemeklerin içine de konabilir, bunu daha çok kuş üzümü olarak görüyoruz.

Sakıncalı olabileceği durumlar var mı?

Sağlıklı bireylerde üzümün bir sakıncası olmaz, hatta özellikle çocuklar ve gençler için önerilir. Benzer şekilde doğurgan dönemdeki kadınlar, demir kayıplarını kuru üzümle rahatlıkla yerine koyabilirler. Spor faaliyeti yüksek olanlar, enerji gereksinimi arttığından, kaynak olarak kuru üzümden çok faydalanır, zira diğer şekerli ürünlerin aksine son derece dengelidir. Sayabileceğimiz tek sakıncalı durum ciddi böbrek yetersizliğidir, bunun da potasyum içeriğine bağlı olduğu düşünülür, zira potasyumun fazlası atılamayacağından kan potasyum seviyesini yükseltebilir.