Kayak tatili kabusa dönmesin!

Yaz tatili kadar olmasa da okulların yarı yıl molası vermesiyle birlikte büyük şehirlerden yurtiçi ve dışındaki kayak merkezlerine bir akım yaşandı. Özellikle çocuklar için kayak merkezleri birçok eğlenceli uğraşla dolu. Uzmanlar profesyonel kayakçıların da piste çıktığı bu merkezlerde çocuklara eğitimli kişilerce sahip çıkılması, olası kazalardan korunmaları için önlem alınması gerektiği konusunda uyarıyorlar.

Konu sadece çocukların güvenliği değil elbette. Büyükler de işe bir mola verip harika bir kayak tatili yapma hevesiyle bu yolculuğa çıktı. Gerçek bir tatil olması için haftalardır planlar yapılıyordu. Her tatilde olduğu gibi şimdi de gönüllerden geçen yenilenmiş, dinlenmiş bir şekilde işbaşı yapmak. Ancak kayak öyle şezlonga yatıp güneşlenmeye benzemiyor. Ciddi bir hazırlık dönemi, işin incelikleri var. Aksi taktirde tatilin kabusa dönüşmesi kaçınılmaz. En büyük tehlike ise kazalar. Kayak yapmaya yeni başlayacak olun veya kendinizi bu konuda deneyimli hissedin belli kurallara uymazsanız kaza riskiniz yükseliyor. Kayak yılın belli zamanlarında yapılabiliyor doğru, ancak tüm kayakçılarbilir ki verimli ve kazasız bir sezon geçirmek için uzun bir hazırlık dönemi geçirmek gerekir.

Kayak yapan iş insanlarının bunun için özellikle çalıştıkları bir spor koçları vardır. Amaç kazaların önüne geçmek için vücudu bu zor spora hazırlamak. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Kadir Yavaşoğlu, özellikle amatörce bu sporla ilgilenenlere sakatlık ve yaralanmaların önüne geçebilmek için bazı önerilerde bulundu.

Gerçekten hazır mısınız?

Spor yaralanmalarında hem kişisel ve hem de çevresel faktörler etkili olabiliyor. Fiziksel eksiklikler, yorgunluk, aşırı yüklenme, anatomik sorunlar, psikolojik faktörler (riski kabullenme veya aşırı istek), tam tedavi edilmemiş yaralanmalar, yaş, cinsiyet gibi faktörler “kişisel" grupta yer alıyor. Bunlar sizin kayak sporunu sağlıklı yapmanız için genel durumunuzu ortaya koyuyor. Gerçekten profesyonel bir kayak koçunun bu etkenlere dikkat etmesi gerek. Siz de kayağa başlamadan önce vücudunuzun bu açıdan gerçekten uygun olup olmadığını gözden geçirerek olası riskleri azaltmak için ilk adımı atabilirsiniz.

Bir de çevresel faktörler var. Kötü ve yetersiz spor tekniği ile antrenman, kötü malzeme kullanımı, pist ve zeminin uygun olmaması, genel kurallara uymamak olarak sıralayabiliriz bunları. Dr. Kadir Yavaşoğlu’na göre bu faktörler kazalarda bazen tek başına, bazen de bir arada bulunuyor. Dolayısıyla önlem alırken de bunlara dikkat etmek gerekiyor.

Isınma işin püf noktası

Birçok konuda olduğu gibi eğlenmek amacıyla spor yaparken de ön hazırlıklar ve kurallar konusunda pek hassas değiliz ne yazık ki... Bu konuda yapılan en büyük hata vücudumuza fazla güvenmemiz. Dr. Kadir Yavaşoğlu, “Bu nedenle yaralanmalar daha fazla oluyor ve ilk yardım ile sonraki tedavilerde sorunlar yaşanabiliyor” diyor. Ağır veya alışılmadık düzeyde aktivitelerden sonra saatler hatta gün boyu devam eden kas ağrılarıyla karşılaşılabildiğini söyleyen Yavaşoğlu, şöyle devam ediyor: “ Bu ağrılar herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden geçiyor. Ancak birdenbire yaşanabilecek kas yırtılmalarında, kas bütünlüğü bozuluyor ve ileri derecede kanama, hematom, ağrı, kuvvet ve hareket kaybı ortaya çıkıyor.”

Yerinizden kalkmaya çalışmayın

Bir başka hata da “düşe-kalka öğrenilir” sözünün suyunu çıkarmak. Dr. Yavaşoğlu, kayakta yaşanabilecek düşme sonrasında hemen ayağa kalkmaya çalışmanın büyük hata olduğunu söylüyor. “Önce kendinizi dinleyin, organlarınızı gözden geçirin” diyen Yavaşoğlu, eğer yaralanma olasılığı bulunacak kadar şiddetli bir düşme yaşandıysa alınması gereken tedbirleri ise şöyle sıralıyor: “Kaza sırasında aksi ispat edilene kadar hastada omurga kırığı ve buna benzer yaralanmaların olduğu hesaba katılmalı. Profesyonel ekip gelene kadar da hasta yerinden kıpırdatılmamalı. Kayak eğlenceli ancak ciddi bir spordur. Bu yüzden ciddi ısınmak gerektirir. Eğer çocuklara ilk kez denetilecekse profesyonel bir eğitmenden dersle başlatmak en doğrusudur.”

Soğuk tedavisi ne kadar sürmeli?

Düşme, çarpma gibi herhangi bir yaralanma durumunda en büyük hata hastaya bilinçsiz müdahale. Bir profesyonel ekip gelene kadar en kural sakatlanan bölgenin sabitlenmesi. Böyle bir durumda ana tedavilerden biri de “soğuk terapi ya da tedavi” denilen uygulama. Soğuk tedavinin amacı kanamayı ve enflamasyonu kontrol altında tutabilmek. Soğuk tedavisine yaralanmayı takiben hemen başlanıp, sonraki ilk 48-72 saat boyunca devam etmek gerektiğini söyleyen Yavaşoğlu, “Kas yırtığında ise, ilgili dokuyu zorlayıcı masaj ve sıcak benzeri uygulamalardan kaçınmak önem taşıyor. En yakın sağlık kuruluşu veya doktora başvurana kadar, soğuk uygulama gerekiyor” diyor.

Yaralanmaları önlemek için bunlara dikkat!

• Mümkün oluğunca kendi ekipmanlarınızı kullanın. Eğer kiralayacaksınız sürekli aynı malzemeleri almaya dikkat edin.
• Kayak ekipmanlarınızı vücut ağırlığı ve tecrübe durumunuza göre seçmeye çalışın.
• Kıyafetlerinizin sadece soğuktan korumasına değil hareketinize engel olmamasına da dikkat edin.
• Alkol aldıktan sonra kayak yapmaya çalışmayın.
• Dizlerinizi bükük pozisyonda tutmaya çalışın.
• Birisini geçerken, tahmin edilmeyen hareketlere karşı, yeterli mesafe bırakın.
• Her türlü uyarı levhasını mutlaka dikkate alın.
• Düştükten sonra, kurtulmak için çaba göstermeyin.