Kamu, iskonto oranında indirime gidiyor

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Başkanı Hakkı Gürsöz, ilaçlara uygulanan kamu iskontosunda 2.5 puan indirime gidileceğini, sıfır iskonto veren düşük fiyatlı ürünlere de seyyanen yüzde 2.5 zam yapılacağını söyledi.

Kurdaki yükseliş nedeniyle şu anda ithal ilaç temininde herhangi bir sıkıntı yaşanmadığını da belirten Gürsöz; buna karşın piyasayı yakından izlediklerini ve herhangi bir üründe stok sorunu yaşanması durumunda anında tedbir alacaklarını ifade etti.

Türkiye ilaç pazarı 2017 yılı itibarıyla 24 milyar liranın üzerinde büyüklüğe sahip. Pazarın 14 milyar liraya yakın bir kısmını ise ithal ilaçlar oluşturuyor. Türkiye ilaç pazarında kamu, yüzde 95'in üzerinde bir payla en büyük alıcı konumunda. Hükümetin yapacağı ilaç ödemeleri için her yıl euro kurunu sene başında sabitlemesi nedeniyle, firmalar kur artışlarını sene içinde ilaç fiyatına yansıtamıyor. Bu da, özellikle ithalata bağlı bazı ilaçların temininde zaman zaman sıkıntı yaşanmasına neden olabiliyor.

Beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırmasında kullanılacak 1 euro değeri, 2018 yılı için 2.6934 lira olarak belirlenmişti. Güncel euro/TL kuru ise 5.1 seviyesinde bulunurken; hükümetin uyguladığı kur seviyesi, güncel kurun yüzde 50 civarı altında bulunuyor. İlaç ödemelerinde euro değerinin 2.6934 lira olarak uygulanmaya başladığı tarih olan 19 Şubat'ta 4.65 olan euro/TL bugün itibariyla yüzde 9'a yakın artış kaydetti.

Reuters'a yaptığı değerlendirmede Gürsöz, piyasayı yakından izlediklerini ve şu anda kur kaynaklı herhangi bir tedarik sorunu yaşanmadığını belirterek, "İlaç tedarik sorunlarını ele alan ve yöneten bir birimimiz, sahadan anbean bilgi aldığımız sistemlerimiz var. Herhangi bir ürün grubunda üretim azalması, stok azalması, sevkiyatta, tedarikte bir problem varsa erkenden bu konuda haber alıp, tedbir almaya yarayan bir sistem. İlaç sevkiyatını, üreticiden hastaya kadar olan bütün zinciri adım adım izliyoruz" dedi ve ekledi:

"Herhangi bir yerde sorun görürsek mesela ithalatta azalma, üretimde azalma, piyasaya az verme, piyasada ilaç bulamama ya da hasta hekim şikayeti tarzında... Proaktif bir süreç yönetiyoruz. Bu alanı yakından izlediğimizden şu anda bir sorun görmüyoruz. Ama bir olası bir soruna karşı da erken uyarı sistemlerimizle hazırlıklıyız" dedi.

Fiyat kaynaklı bir problem olması durumunda bunu sektörle istişare ettiklerini kaydeden Gürsöz, "Firmalarımız böyle bir durumda bize gelip diyorlar ki, 'biz fiyat nedeniyle artık bu ürünü getirmekte zorlanabiliriz.' O zaman diyoruz ki tedbir alalım. Fiyat değerlendirme komisyonumuzun gündemine hemen alıyoruz... Komisyon değerlendiriyor, rakam gerçekten de sürdürülebilir bir rakam değilse o ilaca özel fiyat artışları yapabiliyoruz. Sıkıntısı olan zaten bize başvuruyor. Ancak şu anda bir sıkıntı gözükmüyor" diye konuştu.

İskontolarda düzenleme

Buna karşın, ilaçlarda uygulanan kamu iskontolarında bir değişikliğe gidileceğini belirten Gürsöz, düzenlemenin birkaç gün içinde Resmi Gazete'de yayımlanacağını söyledi.

Gürsöz, "Resmi Gazete'de yayımı için bekliyoruz. Birkaç gün içinde yayımlanacak. İskontolarda 2.5 puan indirim yapılacak. Sıfır iskonto veren düşük fiyatlı ürünlere de seyyanen yüzde 2.5 zam yapılacak" diye konuştu.

Hükümet, kamunun sağlık harcamalarını kontrol altına alabilmek için ilaç fiyatlarının belirlenmesinde uyguladığı "referans fiyat" ve "kur sabitleme" sistemlerinin yanı sıra, kamunun ilaç alımlarında ilave ıskontolar uygulanması yoluna gidiyor.

Buna göre; bir ilacın, belirlenen AB üyesi ülkelerdeki en düşük resmi depocuya satış fiyatı, "referans fiyat" olarak nitelendiriliyor. Referans fiyatın belirlenmesi sonrasında bu fiyatlar da tekrar baremlere göre ilave ıskontoya tabi tutuluyor. Fiyat belirlenirken baz alınan Euro kuru da belli bir seviyede sabitleniyor.

Ancak hammadde başta olmak üzere maliyetleri güncel kur üzerinden olan ilaç üreticileri, sabitlenen kur seviyesi ve ilave ıskontolar nedeniyle kâr marjlarında zaman sıkıntı yaşayabiliyorlar.