'Haydi millet halı sahaya' demeden önce iyi hazırlan

Malum, havalar ısındı. Yaz yaklaşıyor. Herkes hareketlenmeye; yürümeye- koşmaya, farklı spor dallarına yönelmeye başladı. Bu dönemde hastanelerin acil servislerine burkulan ayak bilekleri, kopan tendonlarla gelen plaza profesyonellerinin sayısı hayli fazla. Sebep, akşam iş çıkışı yapılan halı saha maçları. Daha doğrusu maç yapmakta sıkıntı yok, problem rahat koltuklardan kalkıp direkt halı sahaya gitmekte.

Acıbadem Hastanesi’nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Tolga Aydoğ ile sadece futbol değil, yürüyüş de dahil tüm spor dallarına başlamadan önce yapılan hataları konuştuk. Aydoğ, "Yürümek gibi basit görülen bir spor bile hazırlık gerektirir. Kişinin yürümeye bir engelinin olup olmadığının gözden geçirilmesi; yürümenin hızı, periyodu gibi konuların ve yanında başka egzersizler yapıp yapmayacağının da belirtilmesi gerekiyor. Aksi durumların, komşunun ilacını kullanmaktan bir farkı yoktur" diyor.

İş, yürümekle de bitmiyor. Peki koşarken nelere dikkat edilmeli? Bu sporda risk faktörleri neler? Türkiye'de yaygın olarak tercih edilen sporlardan futbol ve basketbolda durum ne? Bu sporları herkes yapabilir mi? Başlamadan önce nelere dikkat etmek, hangi ısınma hareketlerini yapmak gerekir?

İş çıkışı arkadaşlarla yapacağınız bir halı saha maçından önce nelere dikkat etmeniz gerekiyor.
Okumadan karar almayın!

Futbol

Maça çıkmadan önce 10-15 dakika ısının!

Günlük tempolarında spora çok fazla zaman ayıramayan birçok kişi, havaların ısınmasıyla birlikte halı sahada futbol oynamaya başlar. Akşam iş çıkışı ya da hafta sonu yapılan bu aktivite öncesinde ısınma egzersizleri yapmak hayati önem taşıyor. Yoksa ayak bileği burkulmaları, diz yaralanmaları, bağ zedelenmeleri ile burkulmaya bağlı kırıklar gibi bazı sakatlıklarla karşılaşabilirsiniz. Zeminin uygun olmaması da bu sakatlanmalarda önemli rol oynuyor. Biz fizyoterapistler olarak maça çıkmadan önce 10-15 dakika değil en az yarım saat ısınmaya ayrılması gerektiğini söylüyoruz.

Tenis

Açma-germe egzersizlerini ihmal etmeyin!

Tenis, ileri yaşlarda daha çok tercih ediliyor. Bu spor dalında adale esnekliğinin azalması ve tendon dejenerasyonu nedeniyle el bileği ve dirsekte ödem, iltihaplanma çok sık görülür. Tenis oynamadan önce mutlaka ısınma ve açmagerme egzersizleri yapılması gerekiyor.

Yürüyüş ve koşu

Düz zeminde uygun ayakkabılarla koşun

Yürüyüş ve koşu, iniş veya çıkış şeklinde yapıldığında iki eklem risk altına girer; inişte diz kapağı aşınır, çıkışta ise kalça eklemi zorlanır. Merdiven inip çıkmak da ortopedi uzmanları tarafından ‘egzersiz’ olarak önerilmez. Düz zeminde ve uygun ayakkabıyla yapılması önerilir.

Basketbol

Vücudun üst kısmını çalıştıracak şekilde germe-esneme uygulayın!

Basketbolda diz ve ayak bileğinin yanı sıra özellikle baş üstü atışlar sonrası omuzda kas grubu yaralanmaları sıklıkla görülüyor. Bu nedenle maç öncesi mutlaka en az 15 dakika vücudun üst grubunu çalıştıracak germe ve ağırlık egzersizleri yapılması öneriliyor.

Ekstrem sporlar

Doğru ekipman şart!

Bungee jumping ve yamaç paraşütü gibi son yıllarda ilgi gören sporlarda sakatlanmalar sık görülmez ancak görüldüğünde de kişiyi hayat boyu etkileyebilir. Yamaç paraşütünde çakılmalara bağlı boyun darbeleri tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bungee jumping’de ise germeye bağlı olarak dizde, kalçada ve belde zorlayıcı gerilmeler oluşabilir. Motor sporlarında olduğu gibi ekstrem sporları yaparken de bu dala özel, doğru koruyucu ekipmanların kullanılması hayati önem taşıyor.

Trekking

Diz ile ilgili şikâyetleri olanlar dikkat...

Tırmanış yapanlarda düşmeye bağlı kırık ve çıkıklar sık görülür. Tırmanma ve iniş sonrası diz kapağı ağrıları ve şişmelere de sıklıkla rastlanıyor. Çünkü inişlerde yokuş ve merdivende olduğu gibi eğimle orantılı olarak diz kapağına gelen yük 7-9 kat artıyor. Diz ile ilgili şikâyetleri olan kişilere iniş gerektiren sporların yanı sıra bisiklet de önerilmiyor.

Motor sporları

Koruyucu ekipmanları kullanmanın 'hayati' önemi var!

Son yıllarda daha çok ilgi gören motor yarışlarında çarpma ve düşmelere bağlı oluşan kırıklara çok sık rastlanıyor. Bu nedenle bu spora özel koruyucu ekipmanların kullanılması hayati önem taşır.