Genel sağlıkta yeni hedef 3 milyon kişi
Genel sağlık sigortasıyla ilgili yeni düzenleme TBMM’ye sunuldu. Prim düzenlemesiyle nüfusun tamamının bu sigortanın kapsamına alınması hedefleniyor.
Mehmet KAYA
ANKARA - Hükümet zorunlu genel sağlık sigortası (GSS) uygulamasında ilk kapsamlı revizyon için harekete geçti. Buna göre herhangi bir işte çalışmayanlar ve bağımlılar dışında kalanlar için gelire göre prim ödemeli GSS’den vazgeçiliyor. TBMM’ye yeni sunulan yasa tasarısıyla gelir testi yaptırma zorunluluğu ‘kısmi’ olarak kaldırıldı.
Türkiye vatandaşlarının tamamı yine zorunlu olarak GSS kapsamında bulunuyor ancak, herhangi bir sosyal güvenlikle bağı olmayan vatandaşlar için; 2017’de 53 liraya karşılık gelen, prime esas asgari ücretin yüzde 3’ü oranında prim belirlendiği için yurttaşlar doğrudan başvurarak test yaptırmadan GSS kapsamına girebilecek. Yani gelirine bakılmaksızın aylık 53 lira prim ödeyenler sigortalı sayılacak. Kapsamda olup da bildirmeyenler için ise bu borç işletilmeye devam edecek. Gelir testi, bundan sonra primin devlet tarafından karşılanmasını isteyenler tarafından, gelirinin yeterli olmadığını ispatlamaya yönelik bir işlem haline gelecek.
Tahsilat kolaylığı
Tasarıyla ayrıca, GSS borçlarının tahsiline yönelik mevzuatta açık olmayan hükümlere ilişkin düzenleme var. Daha önce kişiler herhangi bir işe girdiğinde birikmiş GSS borcu varsa bunun tahsili için SGK işlem başlatamıyordu. Tasarıyla bu hüküm de eklendi ve SGK’nın borcu kesinti yoluyla tahsis etmesine imkan sağlandı. Tasarının kabulü ve uygulamaya geçmesiyle yaklaşık 3 milyon kişinin kısa sürede primini kendisinin öder hale geleceği tahmin ediliyor. GSS uygulamasında halen 2 milyon 705 bin kişi primini kendi ödüyor. Ancak bu sayı 2013’te 4,7 milyon kişi, 2014’te 4 milyon kişiydi. Özellikle af dönemleri sona erdiğinde bu tür ödeme yapanlar hızla düşüyor. Primi devlet tarafından ödenen kişi sayısı ise Kasım 2016 itibariyle 7 milyon 391 bin kişi oldu. Türkiye’de halen yaklaşık 1,5 milyon kişi gelir testine katılmadı ya da adına prim çıkarıldığı halde hiç ödemedi ve GSS kapsamı dışında kaldı.
2008 YILINDA BAŞLADI
Türkiye’de 2008 yılında başlayan GSS, herhangi bir türden (sigortalı ya da bağlı) sigortalılığı bulunmayanlar için kademeli geçiş öngördü. Ocak 2012’den itibaren ise bütün yurttaşların zorunlu olarak GSS kapsamına alınması, kişilerin yaptıracakları gelir testine bağlı olarak, gelirlerine göre prim ödeyip GSS kapsamında sigortalı sayılması uygulaması yürürlüğe girdi. Gelir testi yaptıranlar, hane gelirlerine göre 3 ayrı prim kademesinde prim ödeyerek sigorta kapsamına alınırken, hiç teste girmeyenler ise en üst dilimden borçlandırılmaya başlandı. Her dönemde yaklaşık 2 milyon kişinin gelir testi yaptırmaması, yaptıranların da prim ödememeleri üzerine SGK hesaplarında sürekli büyüyen alacak kalemi ve takibinin yapılamaması nedeniyle de iki defa af getirilerek gelir testi yaptıranların borçları silindi.