Euro 2024 ülke ekonomisine 1.5 milyar euro kazandıracak

İMAM GÜNEŞ 

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 19 Ocak 2018'de 4'üncü kez Avrupa Futbol Şampiyonası'na ev sahipliği yapmak için adaylık başvurusunda bulunmuştu. TFF, geçtiğimiz hafta resmi evraklarını Avrupa Futbol Federasyonları Birliği'ne (UEFA) teslim etti. Bir ay boyunca düzenlenen organizasyonda elde edilen gelir, yaklaşık 2.5 milyar euro olacak. Harcamalardan sonra ise elde edilecek kârın 1 milyar euroyu aşması bekleniyor. Türkiye turnuva ev sahipliğini kazanmayı başarırsa ülke ekonomisine sağlanacak katkının 1.5 milyar euro civarında olması bekleniyor. Bir önceki turnuva olan Euro 2024'te ise Fransa ekonomisine sağlanan katkı 1.2 milyar euroyu bulmuştu. UEFA’nın Rusya'da düzenlenecek 2018 Dünya Kupası'nda beklentisi 3.3 milyar dolar. Tahmini harcama ise 3.2 milyar dolar.

Tanıtım ,istihdamı ve yatırım getirilebilir

Kupa, yarattığı gelir ve sonraki yıllara olumlu etkisiyle gerçekten çok önemli ekonomik ve sportif bir organizasyon. Etkileri iyi kullanıldığında ekonomileri büyütüyor. En büyük katkıyı da doğal olarak kupayı kazanan ülke görüyor. Bu organizasyona yönelik ev sahibi ülkelerin yaptıkları yatırımlar ise küresel ekonomiye katkılar sağlıyor. Başta o ülkelerde önemli istihdam yaratabiliyor, ilave gelirler sağlayabiliyor. Daha önce 3 kez bu fırsatı kaçıran Türkiye, Euro 2020'den adaylığını çekerek daha güçlü bir şekilde sonraki organizasyona hazırlanıyor. TFF, adaylık sloganını ise 'Birlikte Paylaşalım' olarak belirledi. Ekonomistler ayrıca şampiyon olan ülkenin dünyanın ilgisini çekmeyi başardığını ve dolayısıyla daha kolay ticaret bağlantıları yapıp yeni yatırımları çekebildiğini belirtiyor.

Euro 2016'ya 500 binden fazla turist gelmişti

Peki bir önceki organizasyon ev sahibine ne kazandırdı? Fransa Spor Bakanı Patrick Kanner, şampiyonadan ülkenin kasasına giren rakamın 1.2 milyar euro olarak ortaya çıktığını açıklamıştı. Fransa Spor Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilere göre, EURO 2016'dan Fransa'nın kasasına turizmden 500 milyon, bilet ve diğer satışlardan 476 milyon, dolaylı gelirlerden ise 244 milyon euroluk gelir girmiş. Bir ay süren turnuva için Fransa'ya 536 bin yabancı seyircinin geldiği biliniyor. UEFAnın ise organizasyondan 1.9 milyar euroluk gelir elde ettiği, buna karşılık 1.1 milyar euroluk harcama yaptığı açıklanmıştı.

9 ilde 10 stadyum

Türkiye'nin ev sahipliğine aday olduğu 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası Finalleri adaylık dosyasında yer alacak şehir ve stadyumlar şöyle: İstanbul (Atatürk Olimpiyat Stadyumu ve Ali Sami Yen Spor Kompleksi Türk Telekom Stadyumu), Bursa (Büyükşehir Belediye Stadyumu), Antalya (Antalya Stadyumu), Eskişehir (Eskişehir Yeni Stadyum), Gaziantep (Gaziantep Stadyumu), Konya (Büyükşehir Belediye Stadyumu), Trabzon (Şenol Güneş Spor Kompleksi), Kocaeli (Yeni Stadyum), Ankara (Yeni Stadyum).

3 organizasyonu kaybetti

Türkiye, EURO 2008 ev sahipliği için Yunanistan ile ortak başvuruda bulunmuştu. Türkiye-Yunanistan adaylığının yanı sıra Avusturya-İsviçre, Bosna Hersek-Hırvatistan, Danimarka-Finlandiya- Norveç-İsveç ve İskoçya-İrlanda ortak başvuru yaparken, Macaristan ve Rusya ise tek tek aday olmuşlardı. Türkiye-Yunanistan ortaklığı ile Avusturya- İsviçre finale kalırken EURO 2008 organizasyonu Avusturya-İsviçre ortaklığına verilmişti.

Türkiye, EURO 2012 ev sahipliği yapmak için tek başına aday oldu. EURO 2012’ye Yunanistan, İtalya, Polonya- Ukrayna ve Macaristan-Hırvatistan ortaklıkları da adaylık başvurusu yaptı ancak Türkiye, ön eleme oylamasında elendi.

EURO 2016 gelindiğinde ise ev sahipliğini finalde Fransa’ya karşı kıl payı kaybetti Türkiye. UEFA Yönetim Kurulu toplantısında ilk tur oylamada İtalya elenirken, Türkiye ve Fransa finalde yarışmıştı. 13 UEFA Yönetim Kurulu üyesinden 7’si Fransa’yı, 6’sı Türkiye’yi seçince tarihinde ilk kez Avrupa Futbol Şampiyonası'na ev sahipliği yapmak isteyen Türkiye kıl payı elenmiş oldu.

EURO 2020’ye aday oldu, sonra vazgeçti
Türkiye, UEFA 2020 Avrupa Şampiyonası’na da aday olmuş ancak TFF, daha sonra değiştirilen formatla Avrupa’nın 13 şehrinin ev sahipliğinde yapılacak EURO 2020 için aday olmama kararı alındığını, EURO 2024 için çalışma başlatıldığını açıklamıştı.

Uzun vadede GSYİH'de % 1'lik büyüme

Ekonomistlerin yaptığı araştırmalarda belirtilen oranlara göre kupayı kazanan ülke ekonomisinde binde 2,5 ila 5 civarında bir büyüme yaşıyor. Euro 2024 ev sahipliğinin uzun vadede ekonomiye (GSYİH) % 0.5 ila 1 civarında etki yaratması bekleniyor.

Ekonomiye katkı sağlayacak kalemler

Euro 2024 ev sahipliği, Türkiye ekonomisine yaklaşık 1.5 milyar euroluk bir katkı sağlayabilir. Türkiye ekonomisine bu gelirin tahmini (olası) gelir dağılımı şu şekilde olacak:

- Misafir takımların toplam harcamaları 175 milyon euro.

- Stad renovasyonları ve yeni yapılacak stadlarla toplam harcama tutarı yaklaşık
450-500 milyon euro.

- Güvenlik harcamaları 50 milyon euro (kurulacak fan zonlar dahil).

- Bu turnuva sebebiyle ülkemize gelecek turist sayısı yaklaşık 500 bin kişiden
hesaplandığında, ortalama 500 dolardan 250 milyon dolarlık futbolsever katkısı
bekleniyor (%35 konaklama, %30 restaurant, %20 shoping, %15 lojistik).

- Altyapı harcamaları, lojistik, vb. 100 milyon euroluk yatırım planlanıyor.

- UEFA’nın ülkemize vereceği yaklaşık fon miktarı 75-80 milyon euro (ev sahibi ülkelere verdiği yaklaşık fon).

- TV, uydu, elektronik eşya ve mobil iletişim cihazlarında ciro artışı her şampiyonada kaçınılmaz. Bu da yaklaşık 150 milyon euro hesaplanıyor.

- Forma ve logolu ürün üretimi için tekstil sektörüne olası katkısı 50 milyon euro.

- Tahmini vergi ve KDV geliri 75-100 milyon euro arası olmak üzere 1 milyar euroluk bir harcama ve gelirler toplamı oluşabilecek.