Eczacılar medikal pazara talip
İlaç pazarında ürün sayısı 140'tan 116'ya düştü ama büyüme aynı hızda. İlaç dağıtım şirketi EDAK da medikal pazara göz diken yatırımcılar arasında. Lineco ve Plantest markalarıyla bu pazarda faaliyet gösteren firmanın hedefi yakın zamanda bu rakamı 100-200 bandına yükseltmek...
Kezban KARABOĞA
Dünya çapında 1 milyardan fazla üyesi, 100 milyondan fazla çalışanı olan kooperatifler cirosu milyarlarca doları bulan küresel işletmelere dönüşüyor. Kamu ve özel sektörden sonra üçüncü sektör olarak kabul ediliyorlar. Üretim, kredi, dağıtım kooperatifleri var. Ekonominin içine girmiş durumdalar. Türkiye’de sistemin iyi çalıştığı alanlardan biri de ilaç dağıtımı.
Türkiye’de dört büyük ecza kooperatifi var. 24 bin eczanenin; yaklaşık 16 bini bu kooperatiflere üye. İlaç dağıtım pazarının önemli bir kısmını alıyorlar. Hem kooperatifçiliği hem de ilaç dağıtım pazarındaki gelişmeleri Sınırlı Sorumlu İzmir Eczacılar Üretim Temin ve Dağıtım Kooperatifi (EDAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. N. Sarp Yaklav ile konuştuk. Türkiye’nin her eczanesinde en az iki, hatta bazı eczanelerde daha fazla kişiye iş imkânı sunulduğunu anlatan Ecz. N. Sarp Yaklav, “Dört kooperatifimizin toplam çalışan sayılarını da eklersek, bakmakla yükümlü olduğu kişilerle birlikte yaklaşık 150-200 bin kişinin evine aş ve iş imkânı sunan bir yapıya sahibiz” diyor.
Dikey büyüme hedef
Kooperatiflerin sermaye yapılanmasında, katılımda, faydada ve zararda eşitlik ilkesiyle hareket ettiklerini anlatan Yaklav, “Burada hisse oranı konuşmuyor" diyor. Demokratik bir yapıyla yönetildiklerine dikkat çeken ünlü eczacı, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Yönetenler seçimle geliyor, seçimle gidiyorlar. Biz de bir yıl önce yönetime geldik. İlk işimiz yenden yapılanmaya gitmek oldu. 2017-2018 yılı için yatay büyüme yerine dikey büyüme stratejisi belirledik.”
Yeni yönetim döneminde EDAK'ın gündem maddelerinden biri de medikal pazarda büyümek. Bu pazardan güçlü bir pay almak istediklerinin altını çizen Ecz. N. Sarp Yaklav, “Bu yıl medikal ürünler pazarı harekete geçiyor. Sektörde 140 ürün vardı, 116'ya düştü. Bizim de bu pazarda EDAK olarak yerimiz olacak" diyor.
EDAK, 2015'ten bu yana eczanelerde kendi medikal markalarıyla yer alıyor. Sadece kooperatif üyesi eczanelere yönelik üretim yaptıklarını anlatan Yaklav, iki de markaları olduğunu söylüyor. Bunlardan ‘Lineco’, kişisel bakım, medikal, hasta bakıma yönelik ürünler, ‘Plantest’ ise gebelik testi cihazları üretiyor. Her iki grupta toplam 60 ürün var. Yaklav, hedefl erinin bu sayıyı 100-200 arasına çıkarmak olduğunu söylüyor. EDAK olarak da eczacılara eğitim verdiklerini belirten Yaklav, “Eczacılar medikali zaten uzun yıllardır pazarlıyor. Bunun için eğitimleri var. Biz de beş ilde eğitim verdik” diyor. Bu yıl ciroda yüzde 13 büyüme beklediklerini anlatan Yaklav, “Hedefimiz net 1 milyar liralık ciroya ulaşmak” diyor.
Ana depo taşınıyor
EDAK'ın medikal pazardaki yatırım stratejisini yeni lojistik merkezi projesi de destekliyor. Kemalpaşa’da büyük bir ana merkez, lojistik deposu kurduklarını belirten N. Sarp Yaklav, projeyi şöyle anlatıyor: “Deponun ruhsatı gelmek üzere. Beş bin 400 metrekarelik bir alan üzerine kuruluyor. Burada 10 yıllık lojistik yapımızı planladık. 2007-2008 döneminde 2 bin metrekarelik alanda çalışıyorduk. Şimdi 12 bin metrekarelik arazi bize dar geliyor. Bu nedenle Kemalpaşa’ya gidiyoruz. Kemalpaşa lojistik merkezi için 1.5 milyon liralık yatırım yaptık.”
"200 eczaneye EDAK rafı kurduk"
EDAK’ın toplum sağlığı ve yaşam kalitesini artırmayı öncelikli amaç olarak belirlediğini anlatan Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. N. Sarp Yaklav, dört yıl önce eczanelere yönelik başlattıkları geniş kapsamlı projeden umutla bahsediyor. Yaklav projeyi, “2013'ten itibaren EDAK Rafı projesini uyguluyoruz. Eczacının ilaç dışı sağlık ürünlerinde de sağlık danışmanlığı kimliğinin pekiştirilmesini amaçladık. Günümüzde bu sağlık ürünlerine çeşitli yollardan kolaylıkla ulaşım sağlanıyor.
Her türlü sağlık, bakım ve danışmanlık hizmetinin eczanelerden sağlanması gerekliliği ise kaçınılmaz bir gerçek. İşte bu yüzden EDAK, eczacı ortakları aracılığıyla son tüketiciye ulaşmayı amaçlıyor. Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki 200 eczanede EDAK Rafı kurduk” sözleriyle anlatıyor.
FORTUNE 500 2016 listesinde 180. sırada
EDAK ya da açık adıyla "Sınırlı Sorumlu İzmir Eczacılar Üretim, Temin ve Dağıtım Kooperatifi" İzmir merkezli bir kuruluş. 1979’dan bu yana faaliyet gösteriyor. Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 28 şehirde 16 şube, 4 bin 649 ortak eczacı ve 700 çalışanıyla hizmet veriyor. Yılda 1.5 milyon liralık Ar-Ge yatırımı yapan şirket, Fortune 500 2016 sıralamasında İlaç ve ilaç dağıtım sektörünün 5'inci büyük kuruluşu olarak yer aldı. Şirket listeye 180'inci sıradan girdi.