Can sıkıntısından atıştırıp duruyoruz!..

Türkiye'de kalabalık sofralar, uzayan akşam yemekleri yerini giderek daha kısa ve az katılımlı öğünlere bırakır oldu. Artık o eski "akşam oturmaları" pek yok. Ancak yine de bazı alışkanlıklar bırakılmıyor. Gıda bileşenleri markası Beneo'nun 22 ülkede yaptığı "atıştırma alışkanlıkları" araştırması da bunun en güncel sağlaması oldu. Hızlı tüketim ürünü - FMCG guruları bu araştırmada, dünyanın öğün atlama ve atıştırma eğilimlerini mercek altına aldı. Türkiye'den 1.000 kişinin katıldığı araştırmaya göre Türkler en çok "can sıkıntısından" atıştırıyor.

Kahvaltıyı es geçiyoruz

Araştırma, toplumların yemek ve öğünler konusundaki eğilimlerini ortaya koyuyor. Örneğin günün en önemli ve ilk öğünü olan kahvaltı konusunda gençler sınıfta kalmış durumda. Buna göre, dünya çapında 18–34 yaş arasındaki tüketicilerin büyük bir çoğunluğunun haftada en az üç kez kahvaltı es geçtiği gözlemleniyor. Avrupa'da, haftada en az üç kez sabah saatlerinde atıştıranların büyük bir çoğunluğunu yine 18–34 yaş arasındaki tüketiciler oluşturuyor. Tüm ülkelerden elde edilen demografik veriler, sabah saatlerinde atıştıranların sayısının, kahvaltı öğününü haftada en az üç kez geçiştirenlerden daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Bu durum da tüketicilerin sabah saatlerinde kahvaltının ardından atıştırma eğiliminde olduğunu gözler önüne seriyor.

Her şey öğleden başlıyor

Beneo’nun Araştırmasına göre; Türkiye'de 25–34 yaş arasındaki kişilerin yüzde 18'i haftada en az üç kez kahvaltıyı es geçerken ilerleyen yaşla birlikte kahvaltıya verilen önem artıyor. İngiltere'de 18–24 yaş arasındaki tüketicilerin yüzde 42'si kahvaltıyı haftada en az üç kez atlarken, yine aynı yaş aralığında Türkiye'de bu oran sadece yüzde 10. Dünya genelinde, öğle saatlerinde atıştırma eğiliminin, 55 yaş üstüne kıyasla 18– 24 yaş grubunda daha yaygın olduğu görülüyor. Türkiye’de 65 yaş üstündekilerin yüzde 50'si haftada en az üç kez sabah saatlerinde atıştırmayı tercih ediyor. Öğle yemeğini haftada en az üç kez atlayanların sayısı ise kahvaltıyı es geçenlere kıyasla çok daha düşük. Sonuçlar genel olarak tüketicilerin öğle yemeği alışkanlıklarının daha yaygın olduğunu gösteriyor.

Dünya çapında insanlar öğle saatlerinde açlık hissederek, kahvaltının tam tersine geçiştirmek yerine yemek yemeyi tercih ediyor. Araştırmayı yürüten uzmanlara göre elde edilen bu veriler, öğleden sonra atıştırma eğiliminin sağlıkla değil daha çok kendini şımartmakla ilgili olduğunu işaret ediyor. Araştırmaya katılan 65 yaş üzerindeki Türklerin yüzde 25'i haftada en az üç kez öğle yemeğini atladığını belirtiyor. İngiltere'de bu eğilim daha genç yaşlarda var (yüzde 29).

Yaşlılar daha aktif

Gelelim asıl konumuz olan atıştırmalıklara... Bu konuda Türkiye oldukça renkli. Araştırmanın sonuçları Türkiye'de artan yaşla birlikte yükselen atıştırma eğiliminin diğer ülkelere göre çok daha yüksek olduğunu işaret ediyor. Türkiye'de 65 yaş üstünün yüzde 75'i haftada en az üç kez öğleden sonra atıştırıyor. Avrupa ve Orta Asya ülkelerinde bu denli yüksek atıştırma oranı daha çok genç nüfusta gözlemleniyor.

Akşamları es geçmiyoruz

FMCG gurularının yürüttüğü araştırma sonuçları gün içinde en az geçiştirilen öğünün akşam yemeği olduğunu gözler önüne seriyor. Araştırmaya katılan tüm ülkelerde akşamları en çok yetişkinlerin açlık yatıştırmaktan başka nedenlerle atıştırmalıklara yöneldiği gözlemleniyor.
Araştırmaya göre Türkiye'de akşam yemeği çok önemli bir öğün olarak görülüyor. Sadece 24–35 yaş arasında yüzde 11'lik bir kesim haftada en az üç kez akşam yemeğini es geçebiliyor.

Neden atıştırıyoruz?

İnsanları atıştırmaya yönlendiren faktörlerin başında can sıkıntısı, sağlık nedenleri ve kendini şımartma isteği önde geliyor. Ankete verilen yanıtlar can sıkıntısından atıştıran tüketicilerin seçilen ürünlerin besin değerlerine daha az dikkat ettiğini işaret ediyor. Gündelik stresle başa çıkma mekanizması olarak atıştırmak oldukça popüler. Türkiye'de yaş gruplarının tamamının yüzde 50'si can sıkıntısından atıştırıyor. Almanya'da ise bu oranı yüzde 20'nin altında. Genel olarak tüketiciler arasında, hafta boyunca ortalama en az üç kere atıştıranların oranı, akşam yemeğini atlayanlardan çok daha yüksek. Bu sonuçlar ışığında uzmanlar, akşam atıştırma eğiliminin açlığı tatmin etme arzusu tarafından yönlendirilmediğini dile getiriyor.

Sağlıklı atışmalıklar üretilmeli

Uzmanlar, atıştırmalıkların hangi sebeple olursa olsun daha sağlıklı hale getirilmesi gerektiği konusunda hemfikir. "Madem kendimizi şımartmak için atıştırıyoruz, gıda endüstrisinin sorumluluğu bu ürünleri daha sağlıklı kılmaktır" diyen uzmanlar, daha sağlıklı alternatifl er seçmenin, her zaman lezzet ve keyiften ödün vermek anlamına gelmediğinin altını çiziyorlar.

Gençler stresle başa çıkmak istiyor

Stresle başa çıkmak için atıştıranlar listesinin başında 18–24 yaş grubu geliyor. Dünya çapında 55 yaşın üzerinin bu nedenlerle atıştırma ihtimali ise çok daha düşük. Uzmanlar bu durumu, olgun tüketicilerin atıştırırken sağlıklı seçenekleri tercih ederek, daha bilinçli davrandığı şeklinde yorumluyor.