Bin kişi başına pratisyen hekim sayısında sondan beşinciyiz

Bundan bir önceki Sağlık Sayfasında OECD’nin “Bir Bakışta Sağlık 2015” (Health at a Glance) raporundanTürkiye’de bin kişi başına günlük 35 doz olarak açıklanan antidepresan tüketimini yazmıştık. Bu haber epeyce okunmuş, dikkat çekmişti. Bu hafta başka bir veriyi yazmak istiyorum. Çünkü bu raporda Türkiye sağlık sistemi ile ilgili ortaya çıkarılacak daha çok fazla veri var. Anlayacağınız veri madenciliği yapmaya devam etmemiz gerekiyor. İşte ben de bu yoldan giderek “Bin kişi başına düşen pratisyen hekim sayısına” bakacağım. Tabloyu analiz edelim. OECD, bu başlık altında tam 43 ülkeyi incelemiş. Buna göre bin kişi başına pratisyen hekim sayısında OECD-34 ortalaması 3.3. Aslında gayet düşük. Peki, en yüksek rakam hangi ülkede? Şaşırmadığım bir ülke çıktı karşıma: Yunanistan. Yunanistan’da her bin kişi başına 6.3 pratisyen hekim düşüyor. Rapora göre Yunanistan’da kişi başına düşen pratisyen hekim sayısı 2000 ile 2008 yılları arasında güçlü bir şekilde arttı. Ancak bundan sonra bu rakamda (6.3) sabitlendi. İkinci en fazla hekim sayısına sahip ülke Avusturya. (5.0) Avrusturya’da da bin kişi başına düşen hekim sayısında güçlü artış yaşayan ülkelerden. Tabii Avusturya, Avrupa’nın zengin ülkelerinden. O nedenle bu rakam pek şaşırtıcı değil. Avusturya’yı 4.9 ile Rusya takip ediyor. Böylece ilk 3 sıra tamamlanmış oluyor. Bu ülkeleri devamla ilk 10 içinde Avrupa’dan ülkeler var. Örneğin Almanya (4.1), İsveç (4.0) ve İtalya (3.9). Şimdi pratisyen hekim sayısı açısından fakir ülkelere bakalım. Mesela en düşük rakam hangi ülkede? Yine şaşırmadığım bir ülke: Endenozya. Endenozya’da bin kişi başına 1 pratisyen hekim bile düşmüyor. Rakam, 0.3. Bu demek ki Endenozya’da insanların hastaneye gittiklerinde bir doktor bulabilme ve muayene olabilme imkanları neredeyse yok. Yani, çok az. Endenozya’dan sonra Hindistan (0.7), Güney Afrika (0.8) ve Çin (1.7) son 4 ülke konumunda.

Sistemdeki pratisyen hekim sayısı artmalı

Şimdi Türkiye’ye bakalım. Türkiye’de bin kişi başına düşen pratisyen hekim sayısı 1.8. Yani 2 bile değil.Bakın, Türkiye bu rakam ile bin kişi başına düşen prastisyen hekim sayısında sondan beşinci ülke konumunda yer alıyor. Aslında Türkiye’de bu başlık altında bir büyüme yok değil. Yani rapora göre de Türkiye, Kore ve Meksika ile birlikte 2000 yılından bu yana hem kişi başına hem de toplamda doktor sayısı bakımından önemli artış yaşayan ülkeler arasında yer alıyor. Fakat son kertede yani 2013 ve sonrası verilere göre durumumuz çok iç açıcı değil. Bunun nedeni nedir? Benim aklıma gelen ilk neden tam gün yasası oldu. Başka nedenler var mı? Medline Acil Sağlık Direktörü Dr. Barış Mutluer’e soralım. Dr. Barış Mutluer diyor ki: “Türkiye’de 2010 yılında tam gün yasasının devreye girmesi ile sistemdeki bir kısım pratisyen hekim mevcut görevlerinden ayrılarak aldıkları kurslarla birlikte aile hekimi olarak görev yapmaya başladı. Elbette, 1.8 pratisyen hekim sayısı Türkiye ihtiyacının çok altında. Mevcut hekim sayımızdaki eksikliğin yakın vadede kapatılmasının güç olduğunu düşünmekle birlikte, üniversitelerin tıp fakültesi kontenjanlarının arttırılması ile birlikte sisteme katılacak yeni pratisyen hekim sayısı yükselecektir."