Akşam yemeğinde aktif karbon alır mıydınız?

SELENAY YAĞCI

Hatırlarsınız, 2016’nın başlarında bilim insanları yeni bir siyah tonu elde ettiler. Öyle bir siyah ki bu, gözle görülen ışıktan sadece yüzde 0.035’ini emiyor. “Vantablack” denen bu yeni renk, uzmanlara göre hayal edilebilecek en “kara delik” renginde, o kadar siyah ki çıplak gözle algılanması oldukça zor. Hatta bu yeni siyah renkle işler biraz ileriye gitti ve sanatçı Anish Kapoor, dünyanın en koyu siyahının haklarını aldı. Yani gerçek siyahı dünya üzerinde sanat eseri olarak sadece Kapoor kullanabiliyor... Siyah denince aklıma hâlâ bu ilginç hikâye geliyor. "Dünyanın en siyahı"na olmasa da siyah renge sahip aktif karbon da bu ara çok popüler. Simsiyah dondurmalar, limonatalar menülerde boy gösteriyor.

Bakım ürünleri...

Önce güzellik rutinimizde karşımıza çıktı. Aktif karbon katılmış ürünleri meşhur edense şüphesiz ki soyulabilir siyah maskeler oldu. Bu ürünler diş macununa kadar uzandı. Sonrasında ise detoks suyu olarak beslenmemize sızan aktif karbon çılgınlığı yiyeceklere ulaştı. Özellikle Japonya’da başlayan akım, ABD’nin ardından Türkiye de geldi. Türkiye’de menüsünde aktif karbonlu yemek bulunduran birçok restoran var. Sayıları da giderek artıyor. Dondurmadan hamburgere, limontadan makarnaya hatta pizzaya kadar birçok yiyecek aktif karbonla hazırlanıyor. Simsiyah renkleriyle beni korkutsa da bu tarzın meraklısı da çok...

İşin kimyasına indiğimizde aktif karbon, doğal bir karbon kaynağın yakılmasıyla elde ediliyor. Odun, turf ya da hindistan cevizi kabuğu olabilen bu kaynak; mangalda ya da ısınma amaçlı olarak kullanılan karbondan biraz daha farklı bir yolla elde ediliyor. Yavaş bir süreçte kurutuluyor, ısıtılıyor ve karbondioksit veya buharla oksidize ediliyor. Bu şekilde karbonun yüzeyinde minicik delikler oluşuyor ve bu delikler küçük partikülleri tutuyor. Tabii, tam olarak kömür sayılmasa da simsiyah rengiyle bana kömürü hatırlatıyor.

Yarar mı zarar mı?

Her şeyin fazlası zarar! Aktif karbonu da fazla tüketmek zararlı olabilir. Gıda takviyesi olarak kullanıldığında vitamin yetmezliğine ve düzenli kullanılan bazı ilaçların etkinliklerini kaybetmelerine neden olabildiği söyleniyor. Cilt bakımında kullanıyorsanız ve bir irritasyon ile karşılaşırsanız, kullanmayı mutlaka bırakmanız ve doktora danışmanız gerekiyor...