Pazarlamanın 2013'ü dolu geçti

Yılın son haftaları bizler için geride kalan yılın muhasebesinin yapıldığı, gelecek öngörülerinin paylaşıldığı 'kıymetli' günlerdir… Öyle ki yaptığımız kampanyalar, etkinlikler için raporlamaya nasıl önem veriyorsak,  bu dönemde de  'gündem raporlamaya' önem veririz. Sektöre damgasını vuran işler, krizler, kampanyalar, trendler birbir gözlerimizin önünden geçer, aralarından da seçim yapmakta zorlanırız.  Mobil pazarlama, içerik pazarlama, blog ekosistemindeki büyüme,  kişiselleşme gibi trendlerin öne çıktığı, dijital dünyanın neredeyse iş yapış biçimlerimizi temelden sarstığı yıllardan geçerken, pazarlama iletişiminin 2013 yılında bir gezintiye çıkıp, neler olup bittiğine göz atalım… Öyle görünüyor ki geçiş döneminde kendi kendimize yarattığımız krizler, hatalar ve keşiflerle anılacağız… Varsın tarih de bizi 'o dönem ne şaşkındı iletişimciler!' diye yazsın… Malum, geçmişini bilmeyen geleceğine sahip çıkamaz… 

2013'E BU TRENDLER DAMGA VURDU 

Mobil pazarlama

2013 yılının kazananı oldu diyebiliriz… Adına küresel konferanslar düzenleniyor, kitaplar yazılıyor, araştırmalar, infografikler yapılıyor… Başlarda  "Alternatif Mecra" olarak görülen mobil ortam, akıllı cihazların hayatımıza girmesi ile reklamverenlerin ilgi odağı haline geldi. Özellikle akıllı cihazlar bizlere Mobil Pazarlama'nın sadece toplu SMS'den ibaret olmadığını göstermiş oldu. Türkiye'de 36.4  milyon internet kullanıcısının 14.6 milyon'u internete mobilden giriyor, yani cep telefonu, markaların gerçek hedef kitlesine 7/24 ulaşabileceği tek mecra.  Hal böyle olunca pazarlamacıların2013 yılı gözdesi de mobil oldu. 

İçerik pazarlama yılın en çok konuşulanı oldu

Markayı öne sürmeden hedef kitlenin faydalanacağı bir içerik oluşturarak ilgiyi toplamak ve reklamı bunun arka planında yapmak anlamına gelen içerik pazarlama 2013 yılında en çok konuştuğumuz konu oldu.  Tacizkar boyuta gelen reklamlardan bunalan tüketiciyi rahatsız etmeden reklam yapmak da mümkünmüş dedirten bu strateji ile başarılı işler izledik…  Mesela  elindeki veriyi anlamlı şekilde işleyip ziyaretçilerine sunan sahibinden.com, ilginç bulduğu ilanları kullanıcılarıyla paylaşıyor. Sahibinden.com bu mecra ile elindeki veriyi viral süzgecinde başarılı bir şekilde işleyip maliyetsiz bir içerik pazarlaması örneği oluşturuyor. 

Basitliğin büyüsü 

Giderek artan mesajlar, karmaşıklaşan iş yapış süreçleri derken yorgun düşen tüketici satın almaktan bile vazgeçebilir hale geldi. Bunun önüne geçmek isteyen 'sadeleşme' trendi yine 2013 yılında karşımıza çıktı. Dizaydan, pzaralama mesajlarına, ürün önerilerinden ambalajlara kadar etkisini hissettik.  

Kişiselleşme trendi önem kazandı

Kişiselleştirme en genel tanımıyla; tüketiciye  kendini özel hissettirebilecek aktiviteler yapmak anlamına geliyor.  Geçtiğimiz yıl başlayan bu trend 2013'de başarılı kampanyalarla karşımıza çıktı. Coca Cola'nın isme özel şişelerinin ardından Nutella'da benzer bir kampanyaya imza attı. İnsanların isimlerine ya da kendi ilgi alanlarına göre gönderilmiş kişiselleştirilmiş ilanları okuduğunu, sakladığını ve bu ilanlara geri dönüş yaptığını gören markalar,  bu alanda yoğun mesai harcadı. 

Banner da neymiş?

Başta web siteleri olmak üzere, internetle ilintili online veya offline farklı ortamlarda, farklı formatlarda uygulanabilen, çok değişik ebat ve türlerle karşımıza çıkan sabit veya hareketli reklam uygulamalarına verilen isim olan banner da giderek yerini içerik pazarlamaya bıraktı. Reklam yerine mecranın dokusuyla uyumlu içerikler üreterek tüketicisine ulaşan markalar, 2013 yılında başarılı çalışmalara imza attı. Mizah sitesi Zaytung.com'da şirketler sitenin ruhuna uygun içeriklerle haber akışında yer alıyor ancak üzerlerinde 'bu bir reklamdır' ibaresi olduğu için de rahatsızlık yaratmıyor. 

Bigdata büyüdü

Yıllardır elimizde bir sürü veri birikti, ne yapacağız bunlarla diyenler 'big data' kavramı ile tanıştı… “Big data, verilerin dijitalleşmesi ve farklı boyutlarda alınan verilerin toplanıp, düzenlenerek insan davranışlarını anlama, tahminler yapma, öngörülerde bulunma, işletmenin sahip olduğu verilerden yola çıkarak akıllı yönetim imkanı sağlıyor. Örneğin; Twitter'da her 24 saatte neredeyse 100 milyon tweet atılıyor. Twitter kullanıcıları, lokasyon bildiriyor, hashtag'lerle yorumlarda bulunuyor vb. Tüm bu veri birikimi akıllı bir yazılımla düzenlenerek,  işletmeler için hedef kitleler hakkında bir veriyi anlamlanlı hale getirebilir.  O yüzden de big datayı yönetmek 2013'e damgasını vuran trendlerden oldu. 

Gezi olayları 2013'e damgasını vurdu

Çevreci bir protesto olarak başlayan ardından –Bayburt hariç- tüm Türkiye'ye yayılan Gezi Parkı süreci pazarlama iletişimine de damgasını vurdu. Kimi şirket,  yoğun gaz dumanına maruz kalan eylemcileri mağazalarından içeri almadığı, kimisi gerçekleri sahip olduğu medya kanallarından anlatmadığı için protestolarla karşılaştı. Greve giden reklam ajanları kreatif çalışmalarla eylemlere destek verdi. Gezi parkı 2013 yılına damgasını vuran en önemli toplumsal olay oldu, ardından da bizler hararetle fark ettiğimiz Y kuşağının  çağa uygun zekasından aldığı  gücünü tartışmaya başladık. 

Y kuşağı başımızın üstünde

Gezi olaylarının ardından yaşları 16-32 arasında olan Y kuşağı  pazarlamacıların gözdesi oldu. İnterneti eli gibi kullanan, bağımsız, şakacı, çabucak sıkılan, yaratıcı ve dinamik Y jenerasyonunun duygusal bağlarını desteklediği en önemli mecralardan biri de internet olduğunu keşfeden uzmanlar 2013'ü Y kuşağında ayırdı. Sosyal medya blogları üzerinden aldıkları bir ürün ya da marka  hakkında olumlu yada olumsuz fikirlerini tartışan, lokasyon bazlı servisleri en fazla kullanan bu kuşak belli ki pazarlama iletişiminin geleceğini de belirletecek. 

Blogosferi derinlemesine keşfettik 

İnternet dünyasının yaramaz çocuklarının mecraları olan bloglar 2013'te gözde oldu…Bu mecralara yönelik yapılan kampanyalar, özel toplantılar, geziler derken blogosfer yılın popüleri oldu. Özellikle güzellik, sağlık gibi nihai tüketicye ulaşan ürünlere yönelik blogları mercek altına alan markalar bu alanı sahiplendi diyebiliriz. Artık yazılı ve görsel basına eklemlenen blogger'lar ise basın toplantılarında gazeteci gibi boy göstermenin keyfini yaşamaya başladı. 

E-ticaret göz dolduruyor

Bu yıl e-ticaretin tam anlamıyla parladığı bir yıl oldu. 79 milyonluk nüfusumuzun 36 milyon internet kullanıcısı ile Avrupa ülkeleri arasında beşinci sırada yer almasıyla bu alanda da büyük gelişmeler gözlemeye başladık. E-ricaret sadece sıcak satış değil, eko sistemini de besliyor,  altyapı hizmetleri sunan çok syaıda şirketin de doğduğına tanıklık ettik.  Dünyada e-ticarette 9. ülke olan Türkiye'nin 2011 yılında e-ticaret hacmi 23 milyar iken bu oran bir yıl sonra 31 milyar gibi bir rakamla ifade ediliyor. 2015 yılında ise bu rakamların katlanıp 62 milyara ulaşacağı öngörüler arasında. Bu yıl parlayan şirketler arasında n11.com, bukombin.com gibi siteleri görmek mümkün. 

Lokasyon bazlı servislere ilgi arttı

2013 yılında Foursquare gibi lokasyon bazlı hizmetlere olan ilgi arttı. Kullanıcıların gittiği yerlerde check-in yapmasını ve yorumlarını paylaşmalarını sağlayan mobil uygulamalar pazarlamacıların radarındaydı. Yerli Mekanist, Feşmekan gibi uygulamaların ardından yabancılar da bu pazardaki potansiyeli keşfetti ve Hintli restoran uygulaması Zomato'da  yılın üçüncü çeyreğinde Türkiye'de faaliyete geçti. 2013 yılında Türkiye Foursquare'de ABD'den sonra en çok check-in yapılan ikinci ülke oldu. 

Alkol yasakları

2013 yılında başlayan alkol yasakları özellikle alkollü içecek sektörüne ve çevresinde oluşan ekosisteme büyük darbe vurdu.  Alkol reklamlarına getirilen kapsamlı yasak ve ardından markaların tüketicilerine anlamlı vedaları bu seneye damgasını vurdu. 

ŞİRKETLER 2013'TE İNOVASYON DEDİ…. 

Twitter kendini gösterdi 

Twitter için 2013 yılı borsaya kote olarak kendisini kanıtladığı bir yıl oldu. Facebook'un halka arzından sonrası sosyal sitelerinin halka arzlarına olan ilgi artsa da, Twitter Facebook'un yarattığı gibi bir etki yaratamadı. 2013 yılında halka arz öncesi Twitter için bir diğer önemli gelişme de, Ocak ayında Vine'ı bünyesine katmasıydı. Bugün önemli ölçüde kullanıcısı olan Vine'dan sonra Instagram'ın da video seçeneği getirmesi ile burada Twitter'ın yaptığı ilk hamlenin önemi ortaya çıkmış oldu.

Microsoft, Nokia'yı satın aldı

Yazılım devi Microsoft, ani bir hamle yaparak Nokia ile dev bir anlaşmaya imza attı. Microsoft, cep telefonu devinin cihazlar ve hizmetler birimini, sahip olduğu tüm patentleri satın almak ve tüm haritalama hizmetlerini lisanslamak ve kullanmak için toplamda 7.1 milyar dolarlık dev bir satın alıma imza attı.

Tesco at eti skandalıyla sarsıldı

Sene başında İngiliz süpermarket zinciri Tesco'nun ismi at eti skandalına karıştı. Şirketin sattığı hamburger etlerinin içeriğinin yüzde 29'unda at eti olduğu tespit edildi. Marka bunun üzerine 'farm and factory' adlı (çiftlikten fabrikaya) bir internet sitesini yayına koyarak, hatasını telafi etmeyi amaçladı..

THY savunmada bir yıl geçirdi 

Kabin memuru üniformalarının kapalı olması, kırmızı ruj yasağı, alkol servisinin kaldırılması ve THY işçilerinin grevi… Üst üste yaşanan bu olaylar THY'nin yıllardır kurmak için milyon dolarlar harcadığı marka imajını zedeledi. Şirket yılı 'savunma' yaparak geçirdi. Öte yandan markanın ünlü sporcular Messi ve Kobe Bryant'li reklamları beğeniyle karşılandı. 

Anadolu Efes yılın viralini yaptı

Klasik müzik dinletisine getirilen Anadolu Efes oyunculara taraftarlardan Senden Daha Güzel şarkısı ile sürpriz yapılan viral video yılın en ses getiren işlerinden biri oldu. Yapıldığı gün tüm televizyonlardaki ana haber bültenlerine konu olan video, Youtube'da 2 milyondan fazla  izlendi. Facebook'taki hayran sayısını yaklaşık 40 bin arttıran Anadolu Efes'in en çok konuşulduğu sosyal mecra ise Twitter oldu. Videonun yayınlandığı gün 3 Anadolu Efes hashtag'i TT oldu ve onbinlerce tweet gönderildi.

Ali ağaoğlu reklam oyuncusu oldu

Ali Ağaoğlu Atatürk Olimpiyat Stadının yanı başına yapılan Ağaoğlu My World Europe için kamera karşısına geçti. Başrolünde Ali Ağaoğlu'nun olduğu film haftalarca ülkenin ana gündem maddelerinden biri oldu. 

Çift geyik karaca Yeniden doğru

Yaklaşık 100 yıllık bir mazisi olan Karaca, 2005 yılında Narin Grup tarafından satın alındı ve  2013 yılında yeniden -modern yüzüyle- karşımıza çıktı. Bununla birlikte yarattığı toslaşan iki genç geyik logolu ''Toss'' markası ile, markanın modernleşmesini ve genç hedef kitleye de ulaşmasını hedefliyor.

Turkcell işitme engellileri  duydu

Türkiye nüfusunun yüzde 12.29'u engelli olduğu gerçeğinden yola çıkan Turkcell,  bu sorundan yola çıkarak Turkcell iletişim  merkezlerinde 100' ü aşkın çalışanına işaret dilini öğretti.

Google Glass ile çıkış yaptı

Bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz dijital gözlüklerin artık gerçek olabileceğini, Glass projesi ile ortaya koyan Google en çok konuşulan şirketlerden biri oldu.  Google aynı zamanda 2013 yılında Android ile mobil işletim sistemi pazarındaki payını %80 gibi önemli bir orana yükselterek, iOS ile arasındaki uçurumu azalttı. 

Helal arama motoru çıktı

Google, Yahoo, Bing savaşı son hızıyla sürerken, İslami arama motoru  rekabeti bambaşka bir kulvara taşıdı. Halihazırda filtreleme programlarının prosedüründen farklı bir sistemle çalışmayan Halalgoogling adlı arama motoru dini kurallara uygun olarak hazırlanıyor. Aramalar arasındaki pornografik, erotik, alkol ve diğer haram sayılan içerikleri kullanıcıya sunmuyor. Bu içerikler girildiğinde ise 'Sonuç bulunamadı ya da Haram içeren arama yaptınız' uyarısını kullanıcılara iletiliyor. 

Washington Post satıldı

Amazon internet sitesinin sahibi Jeff Bezos, ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post'u 250 milyon dolara satın aldı.  The Washington Post, Amerika Birleşik Devletleri'nin başkenti Washington, D.C.'nin en büyük ve en eski gazetesi. 

En çok altın fiyatlarını aradık!

Google, Türkiye'de ve dünyada en çok aranan kelimelerin ve en son trendlerin yer aldığı 2013 Zeitgeist listesini açıkladı. Türkiye'de farklı kategorilerden oluşan trend listelerinde; kişilerde Nil Erkoçlar, dizilerde Güneşi Beklerken, şarkılarda da “Yatcaz Kalkcaz" (Gülşen) ilk sıralarda yer aldı. Türkiye'de en çok aranan sözcükler ise sırasıyla “eokul", “ÖSYM" ve “altın fiyatları" oldu.Yemek tarifinde “Sarımsak çayı", diyette ise “göbek eritme" liste başına çıkarak kilo verme konusunaki ilgiyi ortaya koydu. Google Zeitgeist 2013′ün en hızlı yükselen seyahat noktaları aramalarında Antalya, Bodrum, Kıbrıs gibi tatil destinasyonları üst sıralarda yer aldı. Bir süre önce ölen eski Güney Afrika Devlet Başkanı Nelson Mandela ve aktör Paul Walker global listenin başında yer alan isimler oldu.