Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir!
Çanakkale’nin Eceabat ilçesine bağlı Kilitbahir Köyü sırtlarında yer alan “Dur Yolcu Anıtı”, binlerce şehidimizin kahramanca savunduğu Gelibolu Yarımadası’nda zorlu savaşın sonun kazanılan zaferi, Çanakkale Boğazı’ndan geçen yolculara bir kez daha anımsatıyor.
Çanakkale Boğazı’na en hâkim tepeden tüm yolcuları karşılayan bu yazı bir devri anlatıyor. Yanında bir Mehmetçik ise boğazı savunan tüm askerleri simgeliyor. 1915 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri haline gelen Çanakkale Cephesi, deniz ve kara muharebeleri ile tarihte önemli bir yere sahip.
Çanakkale’nin asla geçilemeyeceği, o dönemin en önemli donanmaları Fransa- İngiltere Birleşik Donanmasının hezimete uğratılmasıyla dünyaya duyurulur. Savaşa katılan her ülkenin askerleri dahil olmak üzere yaklaşık 500 bin askerin kanı toprağın her yerine karışır.
Çanakkale şehitler abidesi bağışlarla yapılır
Yıllar sonra zaferi ifade eden Çanakkale Şehitler Abidesi’nin yapımı için Milliyet Gazetesi’nin büyük çabaları ile bağış toplanır ve inşa edilen anıt 21 Ağustos 1960’da bir bayram havasında büyük bir törenle açılır.
Bu anıtı açılışına bizzat katılan ve yaşadığı coğrafyanın önemini çok iyi bilen Değirmen Burnu Tabyaları Komutanı Üsteğmen Turan Şekip Pınar, hem çok duygulanır hem de Çanakkale Boğazı’na gelen herkesin görmesini istediği bir eser bırakma fikrindedir. Yedek Subay Seyran Çebi’ye düşüncelerini anlatır, askerlerin içtiği asker sigarası paketi üzerindeki resmi gösterir ve “Bunu çizebilir misin?” diye sorar.
1938 yılında Trabzon Araklı’da doğan Çebi yeteneklidir, fakat hayatında hiç bu kadar büyük bir resim yapmamıştır. Çizdiği küçük asker eskizini karelere böler ve istediği büyüklükte uygulamayı başarır. Fakat Pınar, Mehmetçiğin tek başına bir şey ifade etmeyeceğini, istenileni anlatmayacağını düşünür.
Necmettin Halil Onan’a ait olan ve aslında 1922 yılında zaferle sonuçlanan Kurtuluş Savaşı için yazılan “Dur Yolcu!” şiirinin dizelerinin tüm anlatılmak istenilen duyguları ileteceğini düşünür. “Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir!”.
Fakat yine de bir eksiklik vardı. Eskizleri incelerken masada Milliyet Gazetesi’ni görür ve Çanakkale Şehitler Abidesi’nin yapımındaki emeklerini hatırlar. Bir gazetenin çabaları ile inşa edilen bu önemli anıt zaferi simgelemektedir.
Bu yüzden gazetenin sembolü olan meşale amblemini Dur Yolcu Anıtı’nın yanına üçüncü simge olarak ekleyerek çalışmasını tamamlar. Uygulaması ise Çebi tarafından yapılarak, 50 metre yüksekliğinde asker motifi ve 5 metre boyutunda harflerle Kilitbahir sırtlarına işlenir. Çanakkale ve şehrin sembolü olan bu uygulamaya daha sonra Türk Bayrağı eklenir. Çebi, emekliliğinden sonra Çanakkale’ye yerleşir ve anıtı gören bir evde yaşamını sürdürür.