Teknolojiye kadın eli değmeli

Teknoloji sektöründe kadın liderleri en üst kademelerde görüyoruz. Yıllarca Google'ın arkasındaki gizli güç olarak nitelendirilen bugün Yahoo'yu başarıyla yöneten CEO Marissa Mayer. En büyük akıllı telefon markaları arasında sayılan HTC'nin kurucusu ve başkanı, California Üniversitesi mezunu bir kadın girişimci Cher Wang. Daha önce eBay'in CEO'su olan geçtiğimiz sene HP'nin başına geçen Harvard mezunu Meg Whitman. 30 yıl çalıştığı Xerox'un başına 2009'da ilk Afrikalı Amerikalı olarak geçen Ursula Burns. IBM'in CEO'su Virginia Rometty, şirketin ilk kadın CEO'su. Sheryl Sandberg, Facebook'un global çapta operasyonlarını yürüten dahi kadın, pek çoğuna göre Zuckerberg'un dev başarısının sırrı. Safra A. Catz, Oracle'nin başkanı.

Teknoloji dünyasında kadın liderlerin adı saymakla bitmez demek isterdik ama liste iki elin parmaklarını geçmiyor. Financial Times'ta yayınlanan makaleye göre, Amerika'daki ilk 100 teknoloji şirketinin CEO'larının sadece %6'sı kadın. Çalışanların geneline baktığımızda ise, oran %22'ye yükseliyor. İngiltere'de kadınların teknoloji çalışanları içindeki oranı sadece %17. Bu oranlar teknoloji alanında cinsiyet ayrımı olduğunu kanıtlıyor. Teknik konular geleneksel olarak erkeklerin doğasına daha yakın olarak algılanıyor. Kötü araba kullanan biri olduğunda, es kaza direksiyonda bir kadın varsa, ahh kadın sürücüymüş denildiği gibi, yeni teknolojiler, bilgi işlem ve mobil uygulamalar alanında da kadına karşı bir önyargı mevcut. Ne kadar deneyimli, eğitimli, kendini ispatlamış insanlar olsa da, kadınların ilk etapta bu önyargıyı kırmaları gerekiyor.

Kadınları teknoloji sektörüne dâhil etmeyi hedefleyen gruplar ve organizasyonlar kadınların bilgi birikimi ve yeteneklerini ön plana çıkararak cinsiyet ayrımını ortadan kaldırmaya çalışıyor. Erken yaştan kadınları eğitmek, teknolojik alanlara ilgilerini arttırmak ve doğru bir kariyer yönlendirmesi yapmak için kurulmuş birçok grup mevcut.
Bu grupların arasında;

•Girls Who Code: 2010 Amerikan Kongresi seçimlerinde seçilemeyen Reshma Saujani teknoloji alanında kadın-erkek ve gelir eşitsizlikleriyle mücadele etmek için Girls Who Code kurumunu kuruyor. Kurum, 13-17 yaşları arasındaki kızların teknoloji alanında kariyer sahibi olmasına yardımcı oluyor. Geçtiğimiz yaz 20 liseli kıza 8 haftalık bir kursla web sayfası ve mobil uygulamalar tasarlamayı ve kendi şirketlerini kurmayı öğretti. Ayrıca, finansal okuryazarlık, bilgisayar ve robotik dersleri veriliyor. Organizasyonu finansal olarak Google, eBay, Twitter ve General Electric desteklemekte.
Saujani, New York'ta kongre üyesi olmak için gerçekleştirdiği kampanya sırasında zengin ve yoksul semtler arası teknolojiye erişim farklılıklarını tespit ediyor. Zengin semtlerin çocuklarına son model teknoloji ürünleri ve robotik laboratuvarları tahsis edilirken, fakir mahallelerde kilisenin altında bulunan bir bilgisayarı koca bir sınıf paylaşabiliyormuş. Bu tür eşitsizliklerin önüne geçmek için Girls Who Code'u kuruyor.

•Hack N'Jill: Grup, New York teknoloji çevrelerine yönelik etkinlikler organize ediyor. ‘Hackathon' adını verdikleri yarışmaya kadın-erkek katılımı %50-50 gerçekleştiriliyor.

•Technovation: Bir diğer Amerikan çıkışlı program olan Technovation, lise çağındaki kız çocuklarına teknoloji alanında çalışan kadın profesyonellerle beraber çalışma fırsatı yaratıyor. Ortak bir çalışma içerisinde mobil uygulamalar yazmak ve bu uygulamaları ticari ürünler haline getirmeye çalışıyorlar.  Technovation'ın amacı, teknoloji alanında çalışan kadın profesyoneller yetiştirmenin ötesinde. Genç kızlara teknolojinin nasıl yaşamları değiştirebileceğini göstermeyi hedefliyor. 2010'da California'da başlatılan program, bugün Los Angeles, New York, Boston, San Francisco, Berkeley ve San Jose'de faaliyetlerini sürdürüyor. Bugüne kadar toplamda 800'ün üzerinde kız çocuğuna eğitim vermiş.  
Technovation, Amerika genelinde fen eğitimi veren Iridescent'ın bir programı. Teknolojinin bilgisayar ekranının karşısında saatler geçirerek dış dünyadan kendini soyutlamak anlamına gelmediğine vurgu yapıyor. Bilgisayar programları yazmanın eğlenceli, yaratıcı ve etkileşime açık yönünü ortaya çıkarıyor. Technovation programına katılan gençlerin çoğu teknolojiyle ilk kez bu programla tanışıyor, çoğu daha önce hiçbir bilgisayar dersi almamış veya teknoloji alanında çalışan bir profesyonelle konuşmamış oluyor. Program genç zihinlere ilham vermek ve yetenekli gençleri teknoloji alanına kazandırmaya çalışıyor.

•Girl Geek Dinners: 2005 yılında İngiltere'de başlatılan program sayesinde teknoloji alanında çalışan veya çalışmak isteyen kadınlar formal olmayan yemeklerde biraraya gelip teknoloji üzerine konuşuyor, birbirleriyle tanışma ve fikir alışverişi yapma imkanı buluyorlar.

•CodeEd: New York, Boston and San Francisco'da yürütülen bu eğitim programı sayesinde fakir çevrelerde büyüyen çocuklara bilgisayar gönüllü öğretmenler ve hibe edilen bilgisayarlarla öğretiliyor.

•Women Innovate Mobile: Bir diğer New York bazlı grup; Women Innovate Mobile, gaz pedalı görevi yapıyor: teknoloji alanında iş kurmayı hedefleyen kadınlara rehberlik, geribildirim ve bağlantılar sağlayarak destek oluyor. Kimi zaman ufak çapta sermaye bulmak veya başlangıçta kullanılmak üzere ofis alanı ayarlamak konusunda grup üyelerine yardımcı olabiliyor. Yeni girişimlere atılmak üzere olan kadınların en çok ihtiyaç duydukları destek ise mentorluk olarak gösteriliyor.

Eğitim, Fırsat ve Görünürlük

Forbes dergisinde Kasım ayında yayınlanan yazısında Harvard Üniversitesi'nin Chief Digital Officer'ı Perry Hewitt teknoloji konferanslarında çoğunlukla sorulan ‘Nerede tüm kadınlar?' sorusuna cevap arıyor. Nasıl teknolojide daha çok kadın çalışan/yönetici/konuşmacı/akademisyen olmasını sağlayabiliriz? Hewitt'in çözüm önerisi üç yönlü: kadınları teknoloji alanında eğitim, fırsatlara erişim ve görünürlük açılarından destekleyerek.

İlk adım eğitim

Yetenekli, donanımlı, her açıdan kalifiye kadın profesyonelleri yetiştirmek yapılması gerekenlerin başında geliyor. Bu alanda çalışmaları yürütmek üzere Beyaz Sarayın STEM (Science, Technology, Engineering & Maths) adını verdiği bir programı mevcut. Amaç, kızların teknolojiye ilgisini arttırmak, eğitimlerini bu alanlarda tamamlamalarını desteklemek. STEM içerisindeki işler STEM dışındaki işlere göre %33 daha iyi para kazandırıyor.
Harvard Üniversitesi'nin CS50 dersi gibi üniversite çağında kızları yazılım diline yakınlaştıran teoriden çok pratiğe yönelik içeriğiyle göz korkutmayan programlar mevcut. Programlama dilinin daha basit derslerle sertifika programlarıyla öğretilmesini yaygınlaştırılarak üniversite mezunu olmayan ancak teknolojiye yakın genç kadınların yetiştirilmesi planlanıyor.

Mentorluk ile fırsatları yakalamak

Mentorluk fırsatları görmek ve yaygınlaştırmak için önemli. Genç kadınlar orta ve üst düzey pozisyonlardaki kadınların başarılarına şahit olmalı. Kadınlar arası dayanışma networking etkinlikleri aracılığıyla etkili bir şekilde gerçekleşmeli. Bu sayede, teknoloji çevrelerinde kadınların daha geniş bir sese sahip olması mümkün olabilir. Teknoloji alanında yükselen kadınların genç ve kısıtlı deneyime sahip gençlere yol göstermesi, onları doğru yöne itmesi bir kısım zorluğu ortadan kaldıracaktır.

Görünürlük

Evet az sayıda kadın teknoloji çalışanı var ancak olanlar da göz önünde değil. Katıldığınız hangi teknoloji konferansında konuşmacı kadındı? Katılımcılar arasında kaç kadın soru sordu, söz aldı?
Teknoloji alanında kadınlar da var diyebilmemiz için iş gene kadınlara düşüyor:  Seslerini yükseltmeleri, lider ve katılımcı olarak konumlarını almaları gerekli.