Güven inşa etmek yıllar alır, güveni yıkmak dakikalar

“İtibarı oturtmak için 20 yıl, yıkmak için 5 dakika yeterlidir.”

Warren Buffett

“Etkili bir şekilde çalışan liderler hiçbir zaman “ben” demezler. Bunun sebebi, “ben” dememek üzere kendilerini eğitmeleri değildir. “Ben” diye düşünmezler, “biz” diye düşünürler. İşleri takımlarının yapabilirliklerini arttırmaktır. Sorumluluğu her yönüyle alırlar ancak yapılan işin kredisini “biz”e verirler. Bu yaklaşım güven oluşturur ve işin etkili bir şekilde tamamlanmasını sağlar.”

Peter Drucker

Gerçeğin ufak detaylarına dikkat etmeyenlere önemli konularda güvenilmemelidir.”

Albert Einstein

Güven, yönetim guruları, yazarlar, bilim adamları tarafından sıklıkla farklı farklı tanımlanmıştır. Güven insanın karşısındakine duyabileceği en samimi duygulardan biridir. Beraber yola çıktığımız kişiye duyduğumuz güven sayesinde, çoğunluğun imkansız gördüğü bir işe inançla gireriz. Yaptığınız işin sağlayacağı yarara inanırsınız, liderinizin ve ekibin başarısına inanırsınız, içten içe bilirsiniz hayal ettiğiniz yere geleceğinizi. Güven liderin mucizesidir - başarının da başarısızlığın da sırrı güvende gizlidir. Güvendiğinde dağları yıkma gücüne sahip bir ekip, güvenmediğinde bir ufacık adım bile atmaz.

Güven nasıl oluşturulur?

Bir liderin yapması gerekenlerin veya sahip olması gereken niteliklerin listesi yönetim kitaplarında, iş bloglarında madde madde sayılır. Listeden listeye farklılıklar olmakla beraber, her liderde olması gereken en önemli özelliklerden birinin güven uyandırmak olduğu vurgulanır. Güven uyandıran liderde iki özellik dengededir: karakter ve yeterlilik. Karakter, dürüstlük, amaç ve niyeti içerir. Yeterlilik yapabilirlikler, yetiler, ve başarılı sonuçlar demektir. İki boyut da hayati önem taşır, biri olmazsa öbürü yeterli olmaz, denge kurulamaz, güven oluşturulamaz.

Toplum içinde etiğin önemine yapılan vurgudan dolayı, güvenin karakter boyutu küresel ekonomide iş yapan liderler için olmazsa olmaz bir kriter haline gelmiş durumdadır. Ancak asıl denklemleri değiştiren ve çoğu zaman göz ardı edilen boyut ise yetkinlik yönüdür. Bir insanın dürüst ve samimi olduğuna inanabilirsiniz ancak o insanın sonuca varacağına inanmazsınız, o kişiye güven duyamazsınız. Bunun tam zıttı da doğrudur: bir insan tam anlamıyla yetkin, işi yetenekleri, deneyimi ve yetileriyle hakkını vererek yapıyor olabilir ancak dürüst değilse, işi yapacağından emin olmanıza rağmen - sonuç almak için her yolu deneyeceğinden - kişiye güvenemezsiniz.

Güven olmaması şirkete pahalıya patlar

Başarılı liderler şirketlerinde eksik olan güveni ekonomik açıdan ele alırlar. Bir kurumda güven azsa, o kurumu büyük ekonomik yaptırımlar bekler. Öncelikle her şeyin yapılması daha uzun zaman alacaktır çünkü güven olmadığından kurum personelleri kendilerini korumak için birçok adımdan oluşan kontrol mekanizmaları geliştireceklerdir. Bu masraflar kağıda döküldüğünde yönetim birden güvenin soyut bir kavramdan çok işletmenin ekonomisini etkileme gücüne sahip somut bir masraf olarak görürler. Benzer şekilde, yüksek güven de şirkete kazandırdıklarıyla sayılara dökülebilir.

Başarılı liderler güveni somut bir hedef olarak görürler. Tüm diğer hedefler gibi, güvene odaklanılmalı, ölçülebilmeli ve geliştirilmelidir. Liderlerin şirket içi ve dışı iletişimlerinde güvenin yönetim ve liderlik için önemi vurgulanmalıdır. Mesajlar şirket genelinde tekrarlandıkça çalışanların arasında kabul görür, benimsenir. Güven oluşturulması gereken doğru şeydir ve sayısal olarak değerlendirilip ölçümlenebilir. Güven alanında gelişmenin en etkili yolu, bugün güven açısından nerede olduğunuzu belli kriterler doğrultusunda belirleyip zaman içindeki gelişimi kaydetmek olacaktır.

Güven konusunda gerçek dönüşüm kişisel seviyede güvenilirlik sağlamakla meydana gelir. Sizin lider olarak kendi güvenilirliğiniz farkı yaratan güç olacaktır. Yıllardır oluşturmuş olduğunuz itibar güvenilirliğinizi yansıtacaktır. Yeni tanışmalar, toplantılar ve müzakerelerden önce, sizin itibarınızla oluşan ilk izlenimler gelir. Bir liderin güvenilirliği ve itibarı tamsa, kurumu genelinde güven oluşturmak daha kolay ve hızlı olacaktır, ve de tabii güven eksikliğinden doğan masraflar düşecektir.

Güvenin 4 seviyesi

Güven dört seviyede kendini göstermelidir. Dürüstlük, maksat, yapabilirlik, ve sonuçlar. Güven oluşturabilmek için kurumun ne istediğini ve lider olarak sizin neler yapabileceğinizi anlamanız gerekir. Beklentiler ve yapabilirlikler uyum gösterdiğinde yapabileceğinizin en iyisini yaparsınız. Aldığınız aksiyonlara güvenilirliğinizi de kattığınızda güven verirsiniz. Sizin yarattığınız güven hissi tüm kuruma yayılır.

Warren Buff ett örneğini düşünün: Berkshire Hathaway CEO’su Warren Buff ett Wal- Mart’in bünyesindeki McLane Distribution’ı aldığında güvenin şirket alım satımlarına canlı etkisini gördük. 23 milyarlık satın alım borsaya açık iki dev şirket arasında gerçekleşti. Normal şartlarda, pazar araştırmaları ve değerleme çalışmaları bu ölçekteki bir şirket için aylar sürecekken ve de sürece dahil olacak ve verileri doğrulayacak muhasebeci, denetçi ve avukatların maliyetleri tavan yapacakken, alıcı ve satıcı şirketler arasında güven ortamı olduğundan tüm bu uzun ve zorlu süreçlere gerek duyulmamıştır. Yaklaşık iki saatlik bir toplantının sonunda taraflar karara varmış, el sıkışılmış ve bir aydan kısa bir sürede tüm hukuki işlemler tamamlanmıştır. Yüksek güven eşittir yüksek hız eşittir düşük maliyet.

Çalışanlarınızın elini tutun

Küçük kız ve babası köprüyle karşıya geçecektir. Babası biraz endişelidir, kızına döner: “Yavrum, lütfen elimi tut ki nehre düşme”, der. Küçük kız cevap verir: “Hayır, baba, sen benim elimi tut.” Babası şaşırmış bir şekilde “Ne farkı var?” diye sorar. “Büyük fark var” der küçük kız, “Eğer ben senin elini tutarsam ve bana bir şey olursa, büyük ihtimalle ben senin elini bırakırım. Ama eğer sen benim elimi tutarsan, senin benim elimi hiç ama hiçbir zaman bırakmayacağını biliyorum.”

Her ilişkide güvenin esası bağlantıda değil, bağın kendisidir. Yanınızdaki insanın sizin elinizi tutmasını bekleyeceğinize siz onun elini tutun.

Dünyanın en güvenilen liderlerinin 13 ortak davranışı

Güvenin ortak dilini oluşturmak gerekse, bunlar ne olurdu? Liderlerin hangi davranışları güven kazandırırdı? Yönetim kitaplarıyla tanınan Stephen Covey, 13 maddede topladığı bu ortak davranışları şöyle listelemiş:

1. Lafı dolandırmadan doğrudan konuşun.

2. Saygı duyduğunuzu ve saygı uyandırdığınızı kanıtlayın.

3. Şeff afl ık yaratın.

4. Yanlışları doğrulara çevirin.

5. Sadakat gösterin.

6. Sonuca ulaşın.

7. Daha iyi olun.

8. Gerçekleri sorgulayın.

9. Beklentileri netleştirin.

10. Sorumluluk alın.

11. Önce dinleyin.

12. Sözlerinizi tutun.

13. Güveni departman ve şirket genelinde yaygınlaştırın. Tüm bu davranışlar dengede olmalıdır. Birinin uçlarda diğerlerinin az kanaat olması güven oluşturmayı zorlaştırır, bilakis güven ortamına engel olur. Rolünüz ve sorumluluklarınıza göre, diğerlerini az veya çok etkileme konumunda olabilirsiniz. Ancak herkesin başlangıç noktasına, kendine duyduğu güvene büyük etkisi hatta kontrolü vardır. Diğer yandan, çevrenizdekilere verdiğiniz güven duygusu giriş seviyesinde ve liderlik konumunda farklı seviyelerde hayata geçirilir. Liderin görevi ilk hamleyi yapmak ve güven için el uzatmak olmalıdır. Bu güven hiçbir beklenti ve sorumluluk olmadan havaya atılan bir güvenden çok, akıllı güven olmalıdır.

Liderin sözde değil, tüm adımlarına, kararlarına, şirketin her departmanına, tüm personele inen, nüfuz eden bir güven. Güven büyülüdür; 24 saat 7 gün 365 gün durmadan çalışır. Tüm ilişkilerin, konuşmaların, projelerin, ortaklıkların ve içinde bulunduğumuz her çabanın kalitesini geliştirir, içini anlamla doldurur. Hiçbir şey güven kadar etkili ve hızlı değildir. İnsanları anında bir araya getirir ve aynı hedefe ilerlemeleri için gereken inancı ve motivasyonu verir.