Asıl olan girişimcilik

Türkiye'de girişimcilik alanında beş yıl öncesine göre çok daha fazla destek kurumu, yatırımcı ve en önemlisi girişimcilikle ilgilenen insan var. Ancak artan ilgiye rağmen girişimcilik konusunda nitelik ve koordinasyon sıkıntısından bahsetmek mümkün. Gerçek anlamda bir değişim yaratmak için ise girişimcilik kültürünün yaygınlaşması ve girişimciliğin bir kariyer alternatifi olarak görülmesi gerekiyor. Yani girişimcilik başta gençlerimiz olmak üzere herkes için öncelikli tercih haline getirilmeli. 

İhracat sadece büyüklerin işi değil 

Türkiye'de ihracatın sadece büyük firmaların yapabileceği kompleks bir süreç olduğu yönünde yaygın bir kanı var. Halbuki ihracat rakamlarımızın detaylarına baktığımızda küçük ve hatta mikro ölçekli işletmelerin de ihracattan önemli pay aldığı görülüyor. TÜİK tarafından yayınlanan Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri sonuçlarına göre, 2014 yılında ihracatın yüzde 56,4'ü 1-249 arası çalışanı bulunan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) tarafından gerçekleştirildi. İhracatta; 1-9 kişi çalışan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 17,3 iken, 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 20,7, 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 18,4 oldu. 1-9 kişi arasında çalışana sahip mikro işletmelerin 2014 yılı Türkiye ihracatından 27,2 milyar dolarla yüzde 17,3 pay alması aslında girişimcilere cesaret vermesi gereken önemli bir veri. Doğru yönlendirilmiş girişimcilerin kuracağı temelleri sağlam atılmış firmalarla bu katkıyı çok daha yukarılara taşımak da mümkün. 

Girişimciliğin yaşı olmaz 

Son 15 yılda yaygınlaşan internetle birlikte evinin garajında yaratıcı fikirlerini global ölçekte dev firmalara dönüştüren 20'li yaşlardaki gençlerin başarı hikayeleri pek çok girişimcinin hayallerini süslüyor. İnternetin çok fazla fırsatlar sunduğu ve girişimciliğin yaşını aşağıya çektiğini söylemek yanlış olmaz. 15 yaşındaki İrlandalı çocuk girişimcinin kurduğu mobil oyun şirketinin ülkenin en büyükleri arasına adına yazdırması gibi yurtdışında birçok örneğe rastlamak mümkün. Ülkemizde de startup programlarının yaygınlaştığını ve çocukluktan itibaren girişimciliğin teşvik edilmeye çalışıldığını görüyoruz. 

Tecrübe en büyük sermaye 

Girişimciliğin gençlerin işi olduğu algısına rağmen yurtdışında yapılan birçok araştırma hızlı büyüme gösteren girişimleri başlatan girişimcilerin yaş ortalamasını 35'in üzerinde gösteriyor. Yönetim başta olmak üzere diğer alanlarda yaşla beraber gelen deneyim, network, pazarı ve sektörü tanımanın getirdiği diğer avantajlarla birlikte tecrübeyi girişimcilikte öne taşımaktadır. Bu bakımdan gençler için önemli imkanlar tanıyan sistemin aynı zamanda iş hayatında yeni bir kan arayan tecrübeli çalışanları da göz ardı etmemesi gerekmektedir. 

Girişimcilik ortamı iyileştirilmeli 

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), girişimcilik performansının belirleyicilerini düzenleyici çevre, pazar koşulları, finansa erişim, bilginin oluşumu ve yayılımı, girişimcilik yetenekleri ve kültür gibi altı ana eksen etrafında ele alıyor. Genel kabul gören bu yaklaşım çerçevesinde girişimcilik konusunda aşama kaydetmek isteyen ülkelerin bu ekosistemi tesis etmesi en önemli koşul. Ülkemizde İstanbul'u hariç tutarsak birçok ilimizde girişimcilik ekosisteminin tüm unsurları ile sağlandığını söylemek oldukça güç. Bu kapsamda Çukurova Kalkınma Ajansı koordinasyonunda birliğimizin de içinde yer aldığı paydaşlarla birlikte Girişimcilik Ekosisteminin Geliştirilmesi Projesini sorumluluk sahamızda bulunan Mersin-Adana bölgesinde başlatmış bulunmaktayız. Buradan elde edeceğimiz tecrübelerle sorumluluk sahamızdaki diğer illerde de girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi için çalışılacak.

TİM-TEB Girişim Evleri Anadolu'ya yayılıyor

2023 yılı 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşmak için inovasyon, Ar-Ge, tasarım, markalaşma ve girişimcilik konuları büyük öneme sahip. Katma değerli ürün ihracatının artırılması adına TİM ve İhracatçı Birlikleri tarafından İnovasyon Haftası Etkinlikleri, Ar-Ge Proje Pazarları ve Tasarım Yarışmaları gerçekleştiriliyor. Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve ihracata yönelik yenilikçi girişimci sayısını artırmak adına 2014 yılında TİM-TEB işbirliğinde açılan Girişim Evleri de önemli hizmetler sunmakta. TEB'in Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile yaptığı işbirliği kapsamında ihracat ve yurtdışına açılma potansiyeli olan girişimcilere danışmanlık desteği vermek için kurulan TİM-TEB Girişim Evleri mevcut durumda İstanbul, İzmir, Gaziantep ve Denizli'de bulunuyor. Anadolu'nun diğer illerine yayılması planlanan TİM-TEB Girişim Evleri'nin yeni durağı ise Mersin olacak. Mersin Technoscope içinde AKİB ve TİM desteği ile 2016 yılında faaliyete başlaması planlanan Mersin TİM-TEB Girişim Evi için çalışmalar devam ediyor. Girişim Evleri, ihracat potansiyeli taşıyan iş fikrine sahip girişimcileri destekleyecektir. "İhracatçı Olmak İster Misiniz?" sloganı ile 2012 yılında AKİB Akademi İhracata Yönelik Girişimcilik Programını Mersin'de başlatan AKİB bu defa Girişim Evi ile TİM-TEB ve Technoscope ile birlikte ihracat potansiyeli taşıyan iş fikirlerine destek olacak.

Eylem planı girişimciler için önemli reformlar içeriyor

64. Hükümet Eylem Planı'nda girişimciliğin desteklenmesi açısından son derece önemli reform maddeleri mevcut. 2016 Eylem Planı'nda Ar-Ge ve tasarım alanında erken aşamaya yönelik bir fon kurulması, Ar-Ge ve yenilik desteklerinin etkinliği artırılması ve koordinasyonu güçlendirilmesi, yenilikçi girişimcilerin projelerinin ticarileştirilmesi için kredi garanti mekanizması oluşturulması ve yeni iş kuran gençlere üç yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti sağlanması gibi Türkiye'de girişimcilik kültürünün desteklenmesi açısından son derece önemli reform maddeleri bulunuyor. Bu kapsamda, Ar-Ge ve tasarım alanında erken aşama girişimcilere yönelik bir fon kurulacak, yenilikçi girişimcilerin projelerinin ticarileştirilmesi için kredi garanti mekanizması oluşturulacak, üniversitede kalite ve özerkliği odağına alan yeni bir Yükseköğretim Kanunu hazırlanacak, yeni iş kuran gençlere üç yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti sağlanacak. 

Büyüme potansiyeli olan yenilikçi girişimcilere öncelik verilmeli 

Başta ABD olmak üzere girişimcilik konusunda önemli aşama kaydetmiş ülkelerde ayrılan finansal kaynakların öncelikli olarak hızlı büyüme potansiyeli olan yenilikçi girişimcilere kullandırılması eğiliminin yükseldiği gözlemleniyor. Türkiye'nin de bu çerçevede kaynakları etkin kullanmak adına yenilikçi girişimcilere odaklanması gerekiyor. Bu girişimcilerin sadece eğitim verilmesi yerine aynı zamanda mentörlük programlarıyla desteklenmesi, finansman imkanları sağlanması, yatırımcılarla buluşturulması ve sürdürülebilirliklerini takip etme aşamalarını koordine etmek başarı yüzdesini artırır.