ABD krizi Tesla siparişlerini durdurdu

Aysel YÜCEL

ABD ile yaşanan kriz sonrası Türkiye’nin bu ülkeye yönelik koyduğu ek vergiler otomotiv sektöründe en çok iki markayı vurdu. ABD’den getirdiği X modelleri ile lüks segmente önemli paya sahip olan BMW’de bazı model fiyatları yeni ithalat yapması durumunda son vergilerden dolayı 2.5 milyon TL’yi aşıyor. Şu anda ABD'den ithalatı beklemeye alan marka, stoktaki araçlardan satış yapıyor. Son zamanlarda Türkiye’de rağbet görmeye başlayan ABD menşeli Tesla’da da yeni siparişler durdu, verilmiş siparişler ise gümrükten çekilmeden geri yollandı.

Mağaza açma hazırlığındaydı

Türkiye’nin, ABD’nin ithal çelik ve alüminyuma yönelik ek vergi koymasının ardından misilleme yaparak 21 Haziran itibariyle 22 ürüne ek vergi koymuştu. Otomobile de yüzde 60 ek vergi gelmişti. Önceki gün ise bu oran yüzde 120’ye çıkarıldı. ABD’den Türkiye’ye BMW, Mercedes, Ford ve Jeep markalı araçlar geliyor. Ancak bu vergi artışı en çok BMW’yi etkiliyor. Diğer markaların Türkiye’de satışları sınırlı sayıda. BMW’nin ABD’den getirdiği X3, X4, X5 ve X6 modelleri Türkiye’de lüks segmentinde oldukça tercih edilen araçlar. Geçtiğimiz haftalarda DÜNYA’ya konuşan BMW Motorrad Genel Müdürü Uğur Sakarya, “ABD’den ithal edilen otomobile yüzde 60 ek vergi geleceği açıklandığında bu konu bizi etkilemesin diye 3-4 ay bizi idare edecek kadar stok yaptık. X3 ve X5 getirdik. Stoklar bittiğinde ise farklı fabrikalardan araç almayı planlıyoruz" demişti. Krizden en çok etkilenen markalardan biri de ABD merkezli elektrikli araç üreticisi Tesla Motors oldu. Türkiye’den talep artınca ilk satış mağazasını açmak için çalışmalara da başlayan, hatta yerini bile belirleyen marka ek vergiden büyük darbe aldı.

S&S Motors Genel Müdürü Ferhat Albayrak, “ABD araçlarının satışları Türkiye’de zaten çok düşük. ABD menşeli Tesla son dönemde satan bir araçtı. Ancak satışlar yüzde 60 vergiden sonra satışlar durma noktasına gelmişti. Sipariş edilen birkaç araç gümrükten geri çekilmeden iptal edildi, geri gönderildi. Yüzde 120’ye çıkması bir şey değiştirmiyor çünkü zaten talep bitmişti" diye konuştu.

'ABD ek vergi koymadığı sürece ihracatta sıkıntı yok'

Kriz ihracat tarafında ise henüz büyük bir endişe yaratmadı. ABD, son yıllarda bazı markalar için daha önemli pazar haline geldi. Toyota, Ford ve Fiat’ın Türkiye’den ABD’ye önemli miktarda ihracatı bulunuyor. Geçtiğimiz yıl ABD’ye 1.4 milyar dolarlık otomotiv ihracatı gerçekleştiren sektörün temsilcileri, ABD’nin Türkiye’den ithal edilen otomobile ek vergi koymasını beklemediklerini bu nedenle ihracatta büyük bir düşüş beklemediklerini belirtiyor. TAYSAD Başkanı Alper Kanca, “Henüz ihracata yönelik firmalarımızın büyük bir kaygısı yok. ABD ek vergi koymadığı sürece, bir düşüş beklemiyoruz. ABD’nin ek vergi koyacağını da sanmıyorum” dedi. Fiat yetkilleri de krizin ihracat tarafına olumsuz bir etki yaratmayacağı görüşünde.

Satışlarda sıkıntı büyük, düşüş yüzde 40’ı bulabilir

İç pazarda kan kaybı hızlandı. Haziranda yüzde 35, temmuzda ise yüzde 39 daralan pazarda Ağustos satışlarında da yüzde 40'a yakın düşüş bekleniyor. Aynı zamanda eski OYDER Başkanı olan İTO Motorlu Taşıt Satış ve Servisi Meslek Komitesi Başkanı Alp Gülan, bayram öncesi hareketliliğin yaşandığı otomobil satışlarında bu yıl ise çok büyük durgunluk yaşandığını belirterek, " Bu dönemde kiralama şirketleri de araçlarını değiştiriyordu ancak onlar da bu sene sıkıntı yaşıyor. Henüz kur artışı fi yatlara tam olarak yansıtılmadı. Yüzde 5-7 arası yansıtıldı bu oran artacak. Talep şu anda 2.ele kaymış durumda. Hükümetin iyi niyetle, sektörü desteklemek için verdiği hurda teşviki kur artışı nedeniyle satışlara yeterli katkıyı sağlayamadı. Teşvik açıkladığı zaman 50’nin üstünde model bu teşvikten yararlanabiliyorken, şimdi ise sadece 2 model bu kapsama giriyor. Çünkü şu anda sadece 2 model yüzde 45 bareminin altında kalıyor. Taşıt kredileri konusunda bazı destekler verilirse sektöre canlılık gelebilir. Ay sonu rakamlarını bu haftaki satışlar belirleyecek. Henüz kur artışı fi yatlara tam yansımadığı için bazı tüketiciler talebini öne çekebilir" dedi. İç pazar satışlarında büyük sıkıntı yaşandığını belirten Ferhat Albayrak, özellikle euro ile satılan araçlarda büyük sıkıntı olduğunu belirterek," TL fiyatlı araçlar satılıyor. Ancak euro araçlarda talep çok düşük. Özel sektöre verilen destek otomotive de verilmeli" diye konuştu.