Ekonomiye damga vuracak yasalar geliyor

ANKARA - Aralarında yapısal düzenlemeler de bulunan yasa çalışmaları uzun süredir devam ediyor. Yasal düzenlemeler yanında ekonomi alanında atılacak adımların koordine edileceği strateji belgesi ve diğer mevzuat çalışmaları da son aşamaya geldi.

2012'de iş yaşamında kapsamlı değişiklikleri getirecek düzenlemeleri Ankara Büromuzdan Hüseyin GÖKÇE, Canan SAKARYA ve Mehmet KAYA kaleme aldı.

İşte o düzenlemeler:

1 - GELİR VERGİSİ KANUNU YENİLENECEK

Hazırlıkları yaklaşık üç yıldır devam eden yeni Gelir Vergisi Kanunu'nun bu dönem yasalaşması bekleniyor. Tasarı, Gelir Vergisi Kanunu'nun bütünüyle yeniden yazılması, sadeleştirilmesi ve geçmişte dava ve sirkülerlerle karmaşıklaşan, kanunda yazılı halden farklı unsurlara dönüşen bütün değişiklikleri kavraması hedefleniyor. Yeni yasanın uyuşmazlık çözümlerinde de modernleşme getirmesi bekleniyor.

2 - İŞ KANUNU DEĞİŞİKLİĞİ VE YENİ İŞ İLİŞKİLERİ KANUNU

İş dünyasının uzun süredir talep ettiği esnekleşmeyi içeren kanun düzenlemesi ile işçi ve işveren sendikalarının talebi olan iş ilişkileri yasa tasarılarının da bu dönem hayata geçmesi bekleniyor. Ancak işçi sendikalarının işyeri ve işkolu barajlarındaki anlaşmazlık nedeniyle henüz TBMM'ye sevk edilmedi.

Esnekleşmeye yönelik düzenleme ise kıdem tazminatının yeni esaslara bağlanması konusunda kilitlendi. Hükümet, çalışma hayatı ve iş piyasasına yönelik uzun vadeli önlemlerin yer alacağı yeni İstihdam Strateji Belgesi'ni bu yıl yayınlamayı planlıyor.

3 - 2B'DE RAYİCİN YÜZDE 70'İ ALINACAK

2B'de sona yaklaşıldı. Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan taslağa göre, satışta 2B'lerin rayiç bedelinin yüzde 70'i dikkate alınacak. Parayı peşin ödeyenlere yüzde 15 indirim yapılacak. Van depreminin ardından gündeme gelen kalitesiz konut stokunun yenilenmesi ve şehirlerin yeniden yapılanmasına yönelik düzenlemelerin de bu dönemde gündeme gelmesi bekleniyor. Bu düzenleme ile riskli konutlar yıkılacak.

4 - SERMAYE PİYASASI KANUNU YENİLENECEK

Uzun süredir değiştirilmesi gündemde olan Sermaye Piyasası Kanunu'nun bu yıl yasalaştırılması planlanıyor. Ayrıca Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Tasarısı, sınai ve fikri hakların korunması açısından önem taşıyan Tasarımların Korunması Kanun Tasarısı, Markalar Kanun Tasarısı'nın Meclis'e gelmesi bekleniyor.

5 - KAMU ALIMLARINDA AR-GE'Lİ ÜRÜNLERE ÖNCELİK

Kamu İhale Kanunu'nda AB'ye uyum amacını taşıyan özellikle istisnaları yeniden düzenleyen bir taslak çalışması yapılmıştı. Burada yapılacak düzenlemeler arasında Ar-Ge'si Türkiye'de yapılan ileri teknoloji ürünlere kamu alımlarında öncelik verilmesini öngören unsurlar da yer alacak.

6 - KAMU ÇALIŞANLARI TOPLU SÖZLEŞME DÜZENLEMESİ

Yapılan Anayasa değişikliğinin ardından kamu çalışanlarının toplu sözleşme düzenine geçmesinin ardından bir taslak hazırlandı. Özellikle 2012 memur maaş zammının toplu görüşme ya da sözleşme ile belirlenemeyecek olmasıyla gündeme gelen yasal düzenlemede, uyuşmazlık durumunda izlenecek yola ilişkin tartışma var.

7 - YENİ TEŞVİK KARARNAMESİ VE SERBEST BÖLGE STRATEJİSİ

Yeni oluşturulan bölgesel sektörel teşvik sisteminin güncellenmesi ve yeni esasların getirilmesine yönelik çalışma devam ediyor. Daha önce 4 teşvik grubunda sınıflanan illerin daha fazla gruba ayrılması, her ile bir stratejik üretim alanı belirlenmesi ve teşviklerin Türkiye'nin yüksek miktarda ithal ettiği ürünleri ikame etmeye yönelik ağırlıklandırılması yeni kararnamenin ana unsurlarını oluşturuyor. Türkiye'nin ithal ikamesini sağlamaya yönelik olarak serbest bölgelerin tematik alanlarda kurularak bu ürünlerin üretiminin artırılması da bu kapsamda değerlendiriliyor.

8 - ENERJİ PİYASASI KANUNU HAZIRLANIYOR

Enerji alanında doğalgaz, elektrik, petrol ürünlerinde serbestleşmenin artmasının ardından halen fiyat belirlemede kullanılan modelin yenilenmesi ve yasal çerçevede yürütülmesine yönelik taslağın hazırlıkları devam ediyor. Ayrıca bu kanun ile piyasaya giriş ve çıkışlar ile faaliyet gösteren firmaların taşıması gereken özelliklere yönelik bazı düzenlemeler de bekleniyor.

9 - İŞ GÜVENLİĞİ YASAL DÜZENLEMEYE KAVUŞACAK

İşyerlerinin uyması gereken ve halen yönetmelikle yürütülen iş sağlığı ve güvenliğinin yasal bir zemine oturtulması için taslak hazır hale getirildi. Kamu kurumları dahil bütün iş yürütülen mekan ve kurumları kapsayacak yasayla kuralların uygulanması kolaylaştırılacak ve işyerlerinin bu türden hizmetleri toplu olarak almasına imkan verilecek.

10 - ÇEKTE HAPİS CEZASI KALKACAK

Adalet Bakanlığı'nın üzerinde çalıştığı ve önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulu'na sunulması beklenen diğer bir çalışmayı Çek Yasası oluşturuyor. Çek Kanunu'nda yapılacak yeni düzenleme ile karşılıksız çek verenler hapse girmeyecek, çek defterlerine el konulacak. Düzenlemenin bu yıl yasalaşması bekleniyor.

11 - ELEKTRONİK TİCARET YASA TASARISI KOMİSYONDA

Elektronik ticaretin yaygınlaştırılması, tüketiciler ile elektronik ortamda işlem yapanların korunması, özellikle internet üzerinden yapılan ticari faaliyetlerin daha güvenli ve şeffaf bir şekilde yapılmasına dönük düzenlemeler içeren elektronik ticaret yasa tasarısı ocak ayında TBMM Sanayi Komisyonu'nun gündemine gelmesi bekleniyor. Tasarı gelecek hafta AB Uyum Komisyonu'nda görüşülecek komisyonunun raporunu hazırlamasının ardından Sanayi Komisyonu asıl komisyon olarak tasarıyı ele alacak.

12 - TİCARİ SIR KAVRAMI YENİLENİYOR

Ticari Sır, Banka Sırrı ve Müşteri Sırrı, Devlet Sırrı Kanun tasarıları yeniden Meclis'e gönderildi. Devlet Sırrı Yasa Tasarısı'nı Adalet Komisyonu'nun gündeminde bulunuyor. Arabuluculuk Yasası da Adalet Komisyonu'nda ocak ayında görüşülecek.

Terörizmin finansmanın önlenmesi hakkındaki kanun tasarısı ile Turist Rehberliği Kanun Tasarıları Hükümet tarafından yenilenerek tekrar Meclis'e gönderildi.

13 - YABANCILARA MÜLK SATIŞI

Yabancılara mülk satışının önünü açan düzenleme ile 10 milyar dolar gelir bekleniyor. 2012 başlarında sürecin tamamlanması bekleniyor. Satışı yapılacak gayrimenkul türlerini konut ve iş yeri ile kısıtlamayarak çeşitlendirilmesi toprak satışının 30 hektara kadar çıkarılması bekleniyor.

14 - FİNANS MERKEZİ PROJESİ HIZLANDIRILACAK

24. Dönem'de İstanbul Finans Merkezi Projesi kapsamında bazı kamu bankaları ile ekonomi kurumlarının İstanbul'a taşınması yönünde atılan adımın devamı olarak Hükümet İstanbul Finans Merkezi'ne ilişkin paket bir tasarıyı Meclis'ten geçirecek.

15 -YATIRIM ORTAMI

Bir başka önemli reform alanını ise yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda yapılacak düzenlemeler oluşturacak. Yeni düzenlemenin sadece merkezi hükümeti değil yerel yönetimleri de içeren bir paket olması bekleniyor. Şirket işlemleri, istihdam, yatırım yeri, vergi ve teşvikler, dış ticaret ve gümrükler, fikri ve sınai mülkiyet hakları gibi alanlarda düzenlemelere gidilecek.

Yürürlüğe giren ve girecek yasalar

Öte yandan, daha önce çıkarılan Türk Ticaret Kanunu ile Türk Borçlar Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek. Hal Yasası ise 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren kademeli olarak uygulamaya girecek.

Asgari ücret 701 lira olacak: Asgari ücrete 2012 yılı ilk altı ayı için yüzde 5.91 ikinci altı ayı için ise yüzde 6.09 zam yapıldı. Buna göre, 16 yaşını doldurmuş işçiler için aylık net ücret ilk 6 ay için 701.14 TL, ikinci altı ay için ise 739.80 TL oldu.

Genel sağlık sigortası: 9 milyon 140 bin yeşil kartlı Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı. Geliri asgari ücretin 3'te birinden az olanların sağlık primini devlet ödeyecek.

TTK yürürlüğe girecek: 1956'dan beri uygulanan Türk Ticaret Kanunu'nda köklü değişiklikler içeren düzenlemenin önemli bir bölümü 2012'nin ikinci yarısından itibaren yürürlüğe girecek.

Hal Yasası uygulanacak: Hal Yasası olarak bilinen kanun dün yürürlüğe girdi. Buna göre bütün mallar bildirime tabi tutulacak. Malların toptan alım ve satımı toptancı hallerinde yapılacak.

Müteahhitlere sicil kaydı: Dünden itibaren müteahhitlerin yaptığı her inşaat merkezden takibe alındı. Eksik veya kusurlu iş yapan müteahhitler meslekten atılacak. Kurallara uymayan anında meslekten atılacak.

Harçlar yüzde 15 artırılacak: Yargı, trafik, noter, tapu ve kadastro, pasaport, vize, gemi ve liman, imtiyazname, ruhsatname, diploma, satış harçlarının bulunduğu maktu harç tutarları yüzde 15 arttırılmış olarak uygulanacak.

Kira gelirlerinden istisna 3 bin lira: 2012 yılı bina ve arazi vergisi matrahları ile asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin hesabında yüzde 10.26'lık artış oranı uygulanacak. Kira gelirlerinde istisna tutarı 3 bin lira olarak belirlenirken, yeni yılda fatura ve fiş kesmemenin cezası 180 lira olacak.

Motorlu Taşıtlar Vergisi: Vergi oranları yüzde 10.26 oranında artırıldı. Buna göre, 1-3 yaş grubunda olan 1300 cc motor hacmini geçmeyen otomobillerin vergisi 480, 4001 cc ve üzerindeki otomobiller ise 17 bin 443 TL vergi ödeyecek.

Gelir vergisinde alt dilim 10 bin lira: En alt gelir vergisi dilimi 10 bin TL'ye yükseltildi. Bu dilimde olanlar yüzde 15 gelir vergisi ödeyecek. Geliri 25 bin TL'ye olan, ilk 10 bin TL için bin 500, 25 bin TL'ye ulaşana kadar aşan kısmı için yüzde 20 vergi ödeyecek.

Geliri 58 bin TL'ye kadar olanlar, 25 bin TL için 4 bin 500 aşan kısmı için yüzde 27 gelir vergisi ödeyecekler. Yıllık geliri 58 bin TL'nin üzerinde olanlar ise 58 bin TL'ye kadar 13 bin 410 TL, aşan kısmı için yüzde 35 vergi ödeyecek.