Ünlü müzayede evleri umduğunu bulamadı
Dünyaca ünlü müzayede evlerinden olan Sotheby’s ve Christie’s, yılın ilk altı ayında sanat dünyasında meydana gelen daralma nedeniyle sırasıyla %25 - %22 oranında satışlarda düşüş gerçekleştirdiğini açıkladı. 2025 yılında ise daha olumlu bir pazar görünümüne sahip olduğunun altını çizdiler.
Londra’da düzenlenen Sanat İş Konferansı, İngiltere’nin sanat dünyasını yeniden bir araya getirdi. Etkinlik, sektördeki önde gelen pazar uzmanları ve profesyonelleri buluştururken, güncel ekonomik zorluklar ve gelecekteki fırsatlar üzerine önemli tartışmalara ev sahipliği yaptı.
Toplantı öncesinde Sotheby’s ve Christie’s, 2024’ün ilk yarısında müzayede satışlarının sırasıyla %25 ve %22 oranında düştüğünü açıkladı. Bu veriler, yılın geri kalan kısmı için karamsar beklentilere yol açtı. Christie’s’in Genel Müdürü Guillaume Cerutti, konferansın açılışında pazarın daralmasının üç ana faktörden kaynaklandığını belirtti:
Makro çevresel faktörler (politik istikrarsızlık gibi), mali faktörler (yüksek faiz oranları ve düşük likidite) ve ruh hali (sanat satışlarının genellikle arzu ve tutkuyla yönlendirilmesi).
Cerutti, 2025’te daha olumlu bir pazar ön görüyor
Buna rağmen, Cerutti umut verici gelişmelerden de bahsetti. Müzayede satışlarındaki düşüşe rağmen, Christie’s’in 2024’ün ilk yarısında özel satışlarda en iyi performansı sergilediğini söyledi. Özellikle Hong Kong ve Suudi Arabistan gibi bölgelerde sanat satışlarında büyüme potansiyeli bulunduğunu ekledi. Ayrıca, geçmişteki sanat satışları daralmalarının iki yıldan uzun sürmediğini vurgulayarak, 2025’te daha olumlu bir pazar öngördüğünü belirtti.
Konferans boyunca, Londra’nın sanat pazarı merkezi olarak Paris’e karşı konumunu kaybedip kaybetmediği tartışıldı. Brexit sonrası, Birleşik Krallık’ın sanatla ilgili vergi ve ithalat/ihracat düzenlemeleri, ülkeyi sanat alım ve satımı açısından daha az cazip hale getirdi. Birleşik Krallık Sanat Pazarının Benzersiz Güçlerinden Yararlanmak başlıklı panelde, Londra Sanat Galericileri Derneği genel müdürü Paul Hewitt, Birleşik Krallık’ın global sanat pazarındaki payının son yıllarda %17 civarında stabil kaldığını ve dünya çapında üçüncü sırada yer aldığını belirtti. Fransa ise %7 ile dördüncü sırada bulunuyor.
Hewitt, Birleşik Krallık’ta genellikle kendilerini küçümsediklerini ifade ederek, medyayı sürekli olumsuz raporlama eğiliminden uzak durmaya çağırdı. Bu karamsar raporlama kavramı, Artnet’in yeni yayınlanan Zeka Raporu Yarı Yıl İncelemesi 2024’te de gündeme geldi. Cerutti, Londra ile Paris arasındaki rekabetin verimsiz olduğunu belirterek, 2010-2023 arasında Christie’s’te satış değerlerinin Amerika’da %32 ve Asya’da %22 arttığını ancak Avrupa’da, İngiltere dahil olmak üzere %6 düştüğünü ifade etti. “Rakamlar, Avrupa’yı merkezde tutmak için işbirliği yapmanın önemini gösteriyor. İşbirliği anahtar” dedi.
Yeni Birleşik Krallık Hükümeti ve sanat pazarına etkileri tartışıldı
Konferansta, yeni İşçi Partisi hükümetinin Birleşik Krallık sanat pazarını nasıl iyileştirebileceği de tartışıldı. Birçok katılımcı, liderlik değişikliğinin ülkeye yeni bir enerji getirdiğini belirtti.
British Art Market Federation başkanı Martin Wilson ve Bonhams’ın Birleşik Krallık’taki genel müdürü India Phillips, düzenlemelerde yapılacak değişikliklerin, özellikle daha küçük sanat işletmeleri için kuralların daha akılcı bir şekilde uygulanmasının ve geçici ithalatlar için alternatif politikaların, Birleşik Krallık sanat pazarına büyük bir olumlu etki yapacağını ifade ettiler. Diğerleri ise hükümetin Britanya müzelerindeki finansman krizini çözmesi gerektiğini vurguladı. Erskine Analysis düşünce kuruluşunun kurucusu Eliza Easton, Birleşik Krallık’ın kültürel harcamalar açısından Avrupa komşularının gerisinde olduğunu belirtti. Küratör ve yazar Fatos Üstek, Birleşik Krallık hükümetinin ABD’nin sanat bağışları için sağladığı vergi teşvik politikalarından ders alabileceğini ifade etti.