Onat Kutlar 'Leopar'la anılacak

4-19 Nisan 2015 tarihleri arasında düzenlenecek olan 34. İstanbul Film Festivali’nde festivalin kurucularından biri olan ve 1965’te Türk Sinematek Derneği’ni de kuran Onat Kutlar, yazarın en beğendiği yönetmenlerden biri olan Luchino Visconti’nin (1906-1976) “Leopar” adlı filminin gösterilmesiyle anılacak…

Arkeolog Yasemin Cebenoyan ile senaryo yazarı Onat Kutlar 30 Aralık 1994’te The Marmara Oteli Pastahanesi’ne düzenlenen bombalı saldırı sonrasında hayatını kaybetmişti…

Türkiye sinemalarında Ocak 1965’te gösterilen ”Leopar” 9-23 Mayıs 1963 tarihleri arasında düzenlenen 16. Cannes Film Festivali’nde büyük ödül Altın Palmiye’yi kazanmış ve sadece Fransa sinemalarında 3 milyon 680 bin seyirci toplamıştı…

Alain Delon ile Claudia Cardinale 2010 Cannes Film Festivali’nde baş rollerinde oldukları “Leopar”ı (1963) temsil etmiş ve bu filmin restore edilmiş kopyasının özel gösterimine katılmıştı.

Halit Refiğ, Luchino  Visconti ve “Leopar”ı şöyle anlatmıştı: 

Yönetmen, senaryo yazarı Halit Refiğ “Şehirdeki Yabancı” adlı filminin yarışmalı bölümünde yer aldığı 1963 üçüncü Moskova Film Festivali’nde dünya ile İtalyan sinemasının en değerli ve en önemli  iki  yönetmeninden Federico Fellini ile Luchino Visconti’nin yan yana gelmemek için özel çaba göstermesi gibi tarihi bir olaya tanık olmuştu...

Luchino Visconti’nin “Senso-Günahkar Gönüller”ini Halit Refiğ 28 kere izlemişti…Sergei Eisenstein, Luchino Visconti, John Ford, İngmar Bergman, Halit Refiğ’in en çok  beğendiği film yaratıcılarıydı.

Visconti, Halit Refiğ’le 1963’teki karşılaşmasında “Leopar” adlı filmini her gün bir kere izlediğini anlatacaktı.Refiğ sadece balo sahnesi 72 dakika süren bu filmin Türkiye’de ithalatçısı tarafından kesilmesine ve meşhur balo sahnesinin Beyoğlu Yeni Melek Sineması’nda yarım saatten daha kısa olarak gösterilmesine tanık olacaktı.

Onat Kutlar’ın film senaryoları:

Onat Kutlar, Ömer Kavur’un yönettiği  “Yusuf ile Kenan”ın (1979) senaryosunu Ömer Kavur’la birlikte yazmıştı…

Onat Kutlar, Ali Özgentürk’ün yönettiği  “Hazal”ın (1980) senaryosunuysa  Ali Özgentürk ile birlikte kaleme almıştı…

Onat Kutlar, Erden Kıral’ın yönettiği “Hakkari’de Bir Mevsim”in (1983) senaryosunu Ferit Edgü’nün romanından tek başına beyazperdeye uyarlamıştı…

”Hazal” Ali Özgentürk’e 1980’de San Sebastian Film Festivali’nde en iyi ilk film yönetmeni ödülünü kazandırırken, Meral Çetinkaya 1981 Antalya Film Festivali’nde “Hazal”daki oyunculuğuyla  ödüllendirilmişti…

“Hakkari’de Bir Mevsim” Berlin Film Festivali’nde büyük ödül Altın Ayı için yarıştı; film Carlo Levi’nin (1902-1975) “Cristo si è fermato a Eboli-İsa Eboli’de Durdu” adlı romanı (1945) ve Mikhail Bulgakov’un (1891-1940) 1920’lerde yazdığı  “A Country Doctor's Notebook- A Young Doctor's Notebook” adlı kısa öyküler kitabı gibi, yöresel gelişmişlik farklarını /uçurumlarını konu alan Ferit Edgü’nün “O / Hakkari’de Bir Mevsim” adlı romanının (1977) çok başarılı bir uyarlamasıydı…

“Hakkari’de Bir Mevsim” Berlin Film Festivali’nde C.I.C.A.E Ödülü (International Confederation of Art Cinemas) yanı sıra, Seçici Kurul Özel Ödülü’nü, FIPRESCI (Film Eleştirmenleri) Ödülü’nü ve “Sürü”nün de kazanmış olduğu Interfilm Ödülü’nü (Otto Dibelius Ödülü olarak da anılıyor) kazanmıştı…

Onat Kutlar’ın “Senaryolar” kitabının ilk baskısı  Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanır yayınlanmaz tükenirken, kitapta muhalif olduğu için 1948’de öldürülen yazar Sabahattin Ali’nin “Kuyucaklı Yusuf” ve “Kürk Mantolu Madonna” adlı romanları için Onat Kutlar’ın  yazdığı film sinopsisleri de yer alıyor…

Sam Simon’ın 100 milyon doları hayvanların yararına kullanılacak

Üç yıldır kolon kanserine karşı hayatta kalma mücadelesi veren,  “The Simpsons”, “Taxi” ve “Cheers” adlı yapımların yaratıcılarından yapımcı, yazar, yönetmen ve animasyoncu Sam Simon (6 Haziran 1955 -8 Mart 2015) 100 milyon dolarını hayvanlara yardım derneklerine bağışladı…Jennifer Tilly ve Jami Ferrell ile evlenip boşanan Sam Simon Aralık 2014’te 5 bin Sterlin daha bağış yaparak İngiltere’de bir boğanın mezbahaya gönderilmesine engel olmuştu…Boğa Benjy’e şu anda bir hayvan barınağında bakılıyor…

Cervantes ve Shakespeare bir gün arayla vefat etmişti!

Madrit’teki Convento de las Monjas Trinitarias Kilisesi’nde bir yıl süren hararetli çalışmalar, araştırmalar, arkeolojik kazılar sonucunda “Don Kişot”un yazarı Miguel de Cervantes (1547-1616)  ile eşi Catalina de Salazar’ın (1565-1626) kayıp kabristanları nihayet bulundu…Tip 2 diabet hastalığının pençesinde olan Miguel Cervantes 22 Nisan 1616 Cuma günü vefat etmiş, bir gün sonra, 23 Nisan 1616’daysa İngiltere’de William Shakespeare hayatını kaybetmişti…Dünya edebiyatının en büyük iki yazarı Cervantes ile Shakespeare 400. ölüm yıldönümleri olan Nisan 2016’da tüm dünyada görkemli toplantılarla anılacak…

Miguel de Cervantes, Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra 1566-1574 arasında Padişah olan 2. Selim (doğumu: 1524-ölümü: 1574) döneminde Osmanlı’nın tarihi bir deniz yenilgisi aldığı Lepanto / İnebahtı Savaşı’nda (7 Ekim 1571’de yaşandı) Hıristiyan /Avrupa donanmasında görevliydi; savaşta bir top güllesiyle sol elini kaybederek sakat kaldı ve Osmanlılara esir düştü.Osmanlılar tarafından önce Cezayir’e sonra da İstanbul’a götürülen Cervantes’in İstanbul’daki esaret döneminde Mimar Sinan’a ait Tophane’deki Kılıç Ali Paşa Cami (1580’de tamamlandı) inşaatında çalıştırıldığı ve İspanyolların fidye ödemesi üzerine vatanına dönme imkanı bulduğu biliniyor.Cervantes, ”Don Kişot”u  İstanbul’dan İspanya’ya dönüşünde yazmaya başlıyor; romanın ilk bölümü 1605’te, ikinci bölümüyse 1615’te yayınlanıyor.

“Don Kişot’u Öldüren Adam” (2016) filmi 

“Brazil” adlı senaryosuyla OSCAR, “The Fisher King-Balıkçı Kral”daki yönetmenliğiyle Altın Küre adaylığı elde eden yönetmen Terry Gilliam,  İspanya’nın Kanarya Adaları’nda çekmek istediği “The Man Who Killed Don Quixote-Don Kişot’u Öldüren Adam” adlı film tasarısında, “Midnight Express-Geceyarısı Ekspresi”yle (1978) Altın Küre kazanan, “The Elephant Man-Fil Adam”la (1980)  Altın Küre, “Geceyarısı Ekspresi” ve “Fil Adam”la  OSCAR adaylığı elde eden John Hurt’ü “Don Kişot” rolünde oynatmak istiyor…

Terry Gilliam’ın dört dalda OSCAR adaylığı elde eden “The Adventures of Baron Munchausen” (1988) adlı filmi 46 milyon 630 bin dolarlık yapım bütçesine rağmen Kuzey Amerika sinemalarında 8 milyon dolar elde edebilmişti…

Bu deneyim film yapımcılarını Terry Gilliam’dan tümden soğutmuştu…

Angelina Jolie yönettiği ve yapımcısı olduğu, Coen kardeşlerin senaryo yazarları kadrosunda yer aldığı,  65 milyon dolar yapım bütçeli “Unbroken-Boyun Eğmez”in baş rol oyuncusu Jack O’Connell da “The Man Who Killed Don Quixote-Don Kişot’u Öldüren Adam”ın oyuncu kadrosunda yer alıyor…

“Boyun Eğmez” 1936  Berlin Olimpiyatları’na beş bin metre ile bin beş yüz metre koşucusu olarak katılan ve madalya elde edemeyen İtalyan asıllı Amerikalı Louis Zamperini’nin yaşam öyküsünü konu almıştı…

1936’da Nazi lider Adolf Hitler’in takdirini kazanan İtalyan asıllı koşucu  Lou(is)  Zamperini Pasifik Savaşı sırasında Amerikan Hava Kuvvetleri’nin bombardımanlarında görev almış, içinde bulunduğu  ABD Hava Kuvvetleri bombardıman uçağı 1942’de Japon hedeflerine karşı düzenlenen rutin  saldırılardan bir tanesinde Pasifik okyanusunun köpekbalığı kaynayan sularına çakılmış, 47 gün açık denizde yaşam mücadelesi verdikten sonra Japonlara esir düşen genç adam 1945’e kadar esir kamplarında Japonların çeşitli işkencelerine katlanmıştı…

Yeni  üstün yapımlar hangileri?

Daniel H. Wilson tarafından yazılan “RoboKıyamet” adlı bilim kurgu romanı (Türkiye’de Pegasus Yayınları tarafından Ferhan Ertürk’ün çevirisiyle yayınlandı) Profesör Stephen Hawking’in karamsar öngörülerinden birini (çok yakın bir gelecekte yapay zekalı makinelerin birleşerek insan ırkının sonunu getirmek için harekete geçerek insan kıyımına girişebileceği) konu alıyor…

200 milyon dolarlık yapım bütçesiyle ortaya çıkmaya hazırlanan “Robopocalypse” filmi, 250 milyon dolarlık “Batman & Superman:Dawn of Justice- Adaletin Şafağı”, 250 milyon dolarlık “Avengers: Age of Ultron-Yenilmezler: Ultron Çağı”, 250 milyon dolarlık “Furious 7-Hızlı ve Öfkeli 7”, 200 milyon dolarlık  “Star Wars 7: The Force Awakens: Yıldız Savaşları 7: Güç Uyanıyor”, 170 milyon dolarlık “Terminator Genisys”, 150 milyon dolarlık “Jurassic World”, ve 150 milyon dolarlık “Mad Max Fury Road”la birlikte son dönemin en büyük sinema filmi prodüksiyonu…

“Kürk Mantolu Madonna” 2016’da beyazperdede

Dördünde de Mert Fırat’ın ortak senaryo yazarı ve oyuncu olduğu “Başka Dilde Aşk” (2009), “Atlı Karınca” (2011) ve “Erkek Tarafı Testosteren” (2013) ile  “Bir Varmış Bir Yokmuş”un kadın yönetmeni ve senaryo yazarı İlksen Başarır Türk edebiyatının en değerli ve en önemli yazarlarından Sabahattin Ali’nin (1907-1948) “Kürk Mantolu Madonna” adlı romanını (1943) beyazperdeye uyarlayacak…

T.C. Kültür Bakanlığı, 67 yıl önce muhalif düşüncelerinden dolayı öldürülen ve mezar yeri bile belli olmayan Sabahattin Ali’nin (1907-1948)  aynı adlı romanından uyarlanacak olan  “Kürk Mantolu Madonna”nın beyazperde uyarlamasına 600 bin liralık bir destek sağlayacak…

Baş rolde Mert Fırat’ın olacağı, yönetmenliğini İlksen Başarır’ın üstleneceği, İlksen Başarır ile Mert Fırat’a ait bir Kutu Filmcilik Şirketi yapımı olan ve büyük bir aşk öyküsünü konu alan “Kürk Mantolu Madonna” Türkiye ve Almanya’daki mekanlarda çekilecek…

Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” adlı romanının  film senaryosunun bir versiyonunu da Neşe Şen ile Türkan Derya yazmıştı; senaryo yazarı Onat Kutlar da “Kürk Mantolu Madonna”yı film sinopsisi haline getirmişti…
Sabahattin Ali’nin şiirinden uyarlanan “Leylim Ley” şarkısı,  Zülfü Livaneli tarafından bestelenmiş, seslendirilmiş ve Alman yönetmen, senaryo yazarı Wim Wenders’e Cannes Film Festivali’nde, Avrupa Film Ödülleri’nde ve Bavyera Film Ödülleri’nde yılın en iyi yönetmeni ödülünü kazandıran “Der Himmel über Berlin- Wings of Desire-Berlin Üzerinde Gökyüzü” (1987) filminde kullanılmıştı…

Sabahattin Ali’nin yapıtlarından yapılan başlıca beyazperde uyarlamaları şöyle sıralanıyor: 

*”Azap Yolu”  / 1967; yönetmen ve senaryo yazarı: Yılmaz Duru
*“Hanende Melek” / 1975; yönetmen ve senaryo yazarı: Metin Erksan
*“Kuyucaklı Yusuf” / 1985; yönetmen ve senaryo yazarı: Feyzi Tuna
*“Gramofon Avrat” / 1987; yönetmen: Yusuf Kurçenli;  senaryo yazarı: Ayşe Şasa
*”Devlerin Ölümü” / 1990; yönetmen: İrfan Tözüm; senaryo: Bilgesu Erenus
 *“Hasan Boğuldu” / 1990; yönetmen ve senaryo yazarı: Orhan Aksoy
*“Kar Beyaz” / 2010; yönetmen ve senaryo yazarı: Selim Güneş

Mert Alaş yönetmenliğe başlıyor

Perihan Mağden’in “Ali ile Ramazan” adlı romanı (Doğan Kitapçılık yayını)  fotoğrafçı Mert Alaş tarafından beyazperdeye uyarlanacak…”Ali ile Ramazan” Alaş’ın ilk film yönetmenliği olacak…

“Wolf Totem-Kurt Totemi”nin Çin hasılatı 100 milyon dolar

“Noirs et blancs en couleur- Black and White in Color-Siyahlar Beyazlar ve Renkliler” (1976) adlı filmiyle yabancı film OSCAR’ını, “La guerre du feu- Quest for Fire-Ateş Savaşı” (1981) ve “L’ours-The Bear-Ayı” (1988) adlı filmleriyle yılın en iyi yönetmeni dalında Cesar’ı kazanan, yine Cesar ödüllerinde ”Der Name der Rose-Gülün Adı” (1986) adlı filmi yılın en iyi yabancı filmi,  “Ateş Savaşı” adlı filmiyse yılın en iyi filmi seçilen Fransız yönetmen  Jean-Jacques Annaud’nun  (1943 doğumlu) yapımına 38 milyon dolar harcanan yeni filmi “Wolf Totem-Kurt Totemi” Çin sinemalarında 100 milyon dolardan fazla hasılat elde ederken, Fransa’da 727 bin seyirciye ulaştı…Çin-Fransız ortak yapımı film 3 Boyutlu kopyalarıyla büyülüyor…

Seyircilerini Çin’e bağlı iç Moğolistan’da 1967’de kültür devriminin yaşandığı döneme götüren “Wolf  Totem-Kurt Totemi” filmi  Çinli yazar Jiang Rong (1946 doğumlu) tarafından yazılan ve ilk kez 2004’te yayınlanan özyaşamsal izler taşıyan romanın uyarlaması…

Yönetmen Annaud 1982’de Cannes Film Festivali büyük ödülü Altın Palmiye’yi Şerif Gören’in yönettiği “Yol” ve Costa Gavras’ın yönettiği “Kayıp” arasında paylaştıran seçici kurulun üyesiydi… 

“L’amant-Sevgili” (1992) filminden 1 milyon 100 bin İngiliz Sterlini kazanan yönetmen Jean-Jacques Annaud, daha önce Brad Pitt’in 10 milyon dolar ücret aldığı “Seven Years in Tibet-Tibet’te Yedi Yıl” (1997) adlı filmin bir bölümünü Çin’de çekmişti…

Başlıca Annaud filmleri: 

*Coup de tête-Hothead (1979) Baş rolde 35 yaşında intihar eden ve anısına bir ödül verilmekte olan Patrick  Dewaere (1947-1982) vardı.

*Yazar Anthony Burgess (Stanley Kubrick tarafından beyazperdeye uyarlanan ve Türkiye sinemalarına 25 yıl gecikmeyle 1996’da gelen “A Clockwork Orange-Otomatik Portakal” filminin uyarlandığı  romanın yazarı; 1917-1993) Jean Jacques Annaud’nun yönettiği “La guerre du feu-Quest for Fire-Ateş Savaşı” (1981) için Prehistorik Avrupa’da 80 bin yıl önceki insanların kullandığı dili icat etmiş / yaratmıştı… Bu film, 80 bin yıl önce Avrupa’daki insanların hayatta kalma mücadelesini konu alan ve 1911’de yayınlanan  aynı adlı bilim kurgu romanının (Yazarı Belçikalı  J.H. Rosny ;1856-1940) uyarlamasıydı…

Film Cesar (Fransız OSCAR’larında) ödüllerinde yılın en iyi filmi seçildi ve yine yönetmenine Cesar kazandırdı…Oyuncu (Rae Dawn Chong), giysi tasarımı, ses, kurgu ve ses kurgusu dallarında Genie (Kanada OSCAR’ı) elde etti…Makyaj dalında OSCAR ve İngiliz Film Akademisi ödülünün sahibi oldu…Altın Küre’ye yılın en iyi yabancı filmi (Fransa ve Kanada ortak yapımı) dalında aday olmayı başardı… Bu filmde ABD ve İngiliz sermayesi de vardı…

 *The Name of the Rose-Der Name der Rose-Il nome della rosa /Le nom de la rose- Gülün Adı (1986) Maliyet: onsekizbuçuk  milyon dolar / Hasılat: 77 milyon dolar…Umberto Eco’nun romanının uyarlaması.

*L’ours-The Bear-Ayı (1988) Kuzey Amerika (ABD-Kanada) sinema hasılatı: 31 milyon dolar.

*Marguerite Duras (1914-96) tarafından yazılan romanın uyarlaması olan “L’amant-The Lover-Sevgili” (1992) Maliyet: 30 milyon dolar / Kuzey Amerika (ABD-Kanada) sinema hasılatı: 4 milyon dolar.

*“The Little Prince-Küçük Prens” romanının yazarı Antoine de Saint-Exupéry’ yi (1900-1944)  Tom Hulce’ün (sekiz OSCAR’lı “Amadeus” filminde besteci Mozart rolündeydi) canlandırdığı IMAX  formatındaki “Wings of Courage- Guillaumet, les ailes du courage” (1995; 40 dakika)  Maliyet: 20 milyon dolar /ABD’de 1 milyon 617 bin kişi ve 15 milyon dolar /Dünya hasılatı: 34 milyon dolar.

*Nazilerin düzenlediği 1936 Berlin Olimpiyatlarına katılan Avusturyalı dağcı, sporcu ve coğrafyacı Heinrich Harrer (1912-2006) tarafından yazılan anı kitabına dayanan “Seven Years in Tibet-Tibet’te Yedi Yıl” (1997) Maliyet: 70 milyon dolar /Hasılat: 131 milyon dolar.

*Enemy at the Gates-Kapıdaki Düşman (2001) Maliyet: 68 ila 85 milyon dolar / Hasılat: 96 milyon dolar…

*Two Brothers -Deux Frères-İki Kardeş (2004) Maliyet: 59 milyon 660 bin Euro ya da 72 milyon dolar / Hasılat: 62 milyon dolar

*Sa majesté Minor-His Majesty Minor (2007) Maliyet: 30 milyon 400 bin Euro.

* Hans Ruesch (1913-2007) tarafından yazılan “Arab” adlı romanın uyarlaması olan “Black Gold-Day of the Falcon-Kara Altın” (2011) Maliyet: 40 milyon Euro ya da 55 milyon dolar / Hasılat: yaklaşık  beşbuçuk milyon dolar.