Herakles lahdi ziyarete açıldı

Antalya'nın Aksu İlçesi'ndeki Perge Antik Kenti'nden 60'lı yıllarda kaçırılan ve 2010 yılında İsviçre'nin Cenevre Gümrüğü'nde ele geçirilerek, yaklaşık 7 yıl süren hukuk savaşının ardından 14 Eylül'de topraklarına geri dönen Roma Dönemi'ne ait Herakles Lahdi, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş tarafından Antalya Müzesi'nde bugün yapılan törenle açıldı.

Açılışa Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Vali Münir Karaloğlu, Ak Parti Antalya Milletvekili Gökcen Özdoğan Enç, Ak Parti Burdur Milletvekili Reşat Petek, Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Yalçın Kurt, bakanlık yöneticileri ve çok sayıda davetli katıldı. Açılışa yoğun ilgi gösterildi. Lahdin üzerindeki örtüyü Bakan Kurtulmuş bizzat kendisi açtı.

Batıda sergilenen eserlerin çoğu kaçırılmış

Törende Türk basın camiasına Herakles Lahdi ve yurtdışına kaçırılan eserlerin Türkiye'ye geri getirilmesi konusunda verdikleri destekten dolayı özellikle teşekkür eden Bakan Numan Kurtulmuş, lahdin 60'lı yıllarda Perge'deki tarihi alandan bir şekilde kaçırılarak yurtdışına götürüldüğünü, Türkiye topraklarından kaçırılmış binlerce eserden sadece biri olduğunu belirterek, “Şunu da diyebilirsiniz, batıda sergilenen bu eserler nereden geliyor? Herhalde çok az bir kısmı yasal yollarla gelmiş, önemli bir kısmı ise yasadışı yollarla kaçırılmış. Kaldı ki herhangi bir tarihi eseri bulunduğu orijinal yerinden almak ne şekilde olursa olsun asla hoş, meşru görülemez. Bugün batıda sergilenen birçok eserin çalındığı ya da alındığı yerlere geri gönderilmesi insanlığın bir gereğidir" dedi.

Hafiye gibi çalışıyoruz

Bakan Kurtulmuş, Birleşmiş Milletler UNESCO'nun 1970'de imzaladığı kültürel varlıkların iadesine ilişkin anlaşma nedeniyle iadelerin çok zor şartlar altında gerçekleştiğini kaydetti. Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak yıllardır hafiye gibi çalışarak, Türkiye'den kaçırılan eserlerin peşinden koştuklarını belirten Bakan Kurtulmuş, 15 ülkeden tespit edilmiş 57'ye yakın eserle ilgili sürecin ve yazışmaların devam ettiğini kaydetti. Bunların içerisinde Louvre Müzesi'nde sergilenenler de dahil olmak üzere peşinde olunan eserler bulunduğunu belirten Kurtulmuş, “İnşallah bunlara da ulaşacağız, gayret ediyoruz" dedi.

Tarih ve kültür fışkırıyor

Bu lahdin 2010'da İsviçre'de bulunduğunu, yapılan müzakere ve görüşmeler sonucunda Türkiye'nin hukuk alanında bütün tezlerini ortaya koyarak Perge'ye ait olduğunun ispatlandığını ve getirildiğini anlatan Bakan Kurtulmuş, bu konuda emek veren herkese teşekkür etti. Kurtulmuş, "Türkiye Allah'ın bize lutfettiği gerçekten engin bir kültür, tarih, medeniyet hazinesi olan bir yerdir. Dünyanın en zengin toprakları üzerinde oturuyoruz. Belki altınımız, petrolümüz, doğalgazımız, başka tabi zenginliklerimiz yok ama Allah'a çok şükür her yerinden tarih ve kültür fışkıran, İslam öncesi ve sonrası medeniyetlere ait eşsiz eserlere sahibiz. Bunların farkında olacağız ve gün yüzüne çıkarmaya devam edeceğiz. Bu kültürel zenginlik, Türkiye markasının tanıtımı noktasında da bizim için en büyük gücü teşkil edecek" diye konuştu.

Begonvillerle süslendi

Antalya Müzesi'nde Perge dönemine ait lahitlerin bulunduğu Lahitler Salonu'nda özel bir köşe ve aydınlatma sistemi hazırlanan Herakles Lahdi, Türkiye'ye getirildikten sonra kapalı kutu içerisinde 14 Eylül'de Antalya Müzesi'ne taşındı. Kapağı ve mezar kısmı iki paket halinde getirilen ve müzede de önceki günlerde sergileneceği alana da yine özel bir paket içinde yerleştirilen lahdin, açılış öncesinde fotoğraf ve video çekimine izin verilmedi. Müzede kendi dönemine ait lahitlerin sergilendiği alanda özel bir köşeye yerleştirilen lahdin açılışı için bordo örtüler kullanıldı. Etrafı ise Akdeniz yöresine özgü bir çiçek türü olan begonvillerle süslendi.

Gemiyle kaçırılmış

Yunan mitolojisinde Herakles, Roma mitolojisinde Herkül olarak bilinen mitolojik kahramana ait lahit üzerinde, Herakles'in 12 görevini betimleyen figürler bulunuyor. Roma Dönemi'ne (MS 2. yüzyıl) tarihlenen, 235 cm boyunda, 112 cm genişliğinde olan eser, arkeoloji literatüründe 'Torre Nova' olarak adlandırılan tipte 'Küçük Asya Lahit' grubuna giriyor. Eser, yaklaşık 3 ton ağırlığında. Lahdin 60'lı yıllarda kaçak kazı sonrasında gece karanlığında gemiyle kaçırıldığı tahmin ediliyor.

Hukuki süreç

İngiltere'de restorasyonu yapıldıktan sonra 2010 yılında İsviçre'ye getirilirken Cenevre Limanı'nda yapılan kontrol sırasında tespit edilen lahitle ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı hukuki süreç başlattı. Lahdin Perge Antik Kenti Nekropolü'nden 60'lı yıllardaki kaçak kazılarla ortaya çıkarılarak yurt dışına kaçırıldığı belirlendi. Perge'den alınan toprak ve kum numuneleriyle eser üzerindeki numuneler üzerinde yapılan bir nevi DNA testi neticesinde eserin Perge'ye ait olduğu kanıtladıktan sonra İsviçre mahkemesi iadesine karar verdi.

Kaçırıldıktan 57 yıl sonra ait olduğu topraklara geri getirilen Herakles Lahdi, kendisiyle aynı kaderi paylaşan müzedeki ikizi olarak adlandırılan Herakles Lahdi ve Yorgun Herakles heykeliyle de komşu oldu.