Çankaya'da tarihi sergi: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e çocuk himayesi

Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM), “İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız” başlıklı sergiyle ziyaretçilerini tarihi bir yolculuğa çıkarıyor. Sergi, Koruyucu Aile, Evlat Edindirme Derneği (KOREV) iş birliği ve Çankaya Belediyesi’nin katkılarıyla Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin kuruluş yıldönümü vesilesiyle Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’nde açıldı. Küratörlüğünü VEKAM ekibinden Alev Ayaokur, Arzu Beril Kırcı ve Mehtap Türkyılmaz’ın üstlendiği sergi, 15 Temmuz’a kadar ziyaret edilebilecek. Sergi, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde yenilikçi devlet adamları ve aydınların çabalarıyla temellendirilen çocuk koruma uygulamalarına odaklanıyor. 400’e yakın arşiv belgesi, ses kaydı, gazete kupürü, obje, fotoğraf ve videodan oluşan sergi, Kâzım Karabekir Paşa’nın cephede çocuklar için verdiği kararlı mücadeleyi, Dr. Fuad Umay’ın zorlu ekonomik koşullar altında kurduğu Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin adanmışlığını ve Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu’nun çocuk haklarını gözeten hizmetlerini inceliyor.

Serginin temel odak noktasını, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun toprak kayıplarıyla başlayan göç hareketliliği ve ardı ardına gelen savaşlar nedeniyle kimsesiz ve devlet korumasına muhtaç hale gelen çocuklar oluşturuyor. Balkan ve I. Dünya Savaşlarının ardından cephe gerisinde himaye altına alınan kimsesiz çocuklara dair Cumhuriyetle birlikte kurumsallaşan uygulamalara ışık tutan sergi, ziyaretçilerine tarihî bir perspektif sunuyor. “İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız” sergisi, çocuk koruma uygulamalarının tarihine ilgi duyanlar ve bu alandaki gelişmeleri yakından görmek isteyenler için kaçırılmayacak bir fırsat sunuyor. 15 Temmuz’a kadar ziyarete açık olan sergi, Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’nde ziyaretçilerini bekliyor.

Toplumsal sorumlulukla hareket edildi

Serginin küratörlüğünü üstlenen Alev Ayaokur, Arzu Beril Kırcı ve Mehtap Türkyılmaz dönemin şartlarını şöyle özetliyor: “Ardı ardına gelen ve uzun süren savaşlarla birlikte büyük bir çıkmaz hâline gelen kimsesiz çocuklar sorunu, cephe gerisinde Millî Mücadele’ye toplumsal bir sorumluluk yüklemiştir. Kâzım Karabekir Paşa’nın yollarda ölüme terkedilmiş çocukları himayesine alması; Fevzi Çakmak Paşa’nın Batı Cephesi’nden telgrafla gönderdiği, yanmış köylerde perişan hâlde kalan binlerce çocuğun himaye edilmesine dair talebi, yaşanan yardıma muhtaç çocuk sorununun boyutlarını gözler önüne seriyor. Bu dönemde geleceğin teminatı olan nesillerin korunmasında önemli rol oynayan Himaye-i Etfal Cemiyeti, ülkesini seven, sağlıklı, ilim ile donatılmış gürbüz çocuklar yetiştirilmesinde kurulduğu günden itibaren Mustafa Kemal Atatürk’ün desteğini alıyor. Cemiyet, özellikle Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’nin sosyal devlet anlayışının gelişmesinde ve sosyal hizmet politikalarının belirlenerek şekillenmesinde de büyük rol oynuyor.”

Kimsesiz çocuklara özel eğitim programlarına ışık tutuyor

Ziyaretçiler sergide, kimsesiz çocukların yetiştirilmesine ve eğitimine büyük önem veren Kazım Karabekir Paşa’nın, Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin yanı sıra dönemin pek çok farklı kurumunun oluşumunda imzası olan Dr. Fuad Umay’ın gayretlerini de belgelerle gözlemleme fırsatı buluyor. İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız sergisi, kendi kaderini kendi eline alan bir milletin istikbâli olarak görülen çocukların zorlu şartlar altında hayatla mücadele edebilmesi hedefiyle özel olarak oluşturulan eğitim programlarına da ışık tutuyor. Koç Üniversitesi VEKAM, KOREV ve Çankaya Belediyesi iş birliğiyle gerçekleştirilen bu sergi, tarihsel bir perspektiften çocuk himayesinin önemini vurgulamanın yanı sıra ziyaretçilere önemli bir sosyal ve kültürel deneyim sunuyor. Sergi, geleceğin mimarı olan çocukların himayesinin geçmişten günümüze uzanan önemini ve öyküsünü kavramak isteyen tüm ziyaretçiler için 15 Temmuz’a kadar açık olacak.