Zorunlu karşılıklar artınca bankaların maliyeti artar kredi imkanı daral

Bankalar mevduat olarak topladıkları her 100 Türk Lirası'nın 5 lirasını, zorunlu karşılık olarak Merkez Bankası'na yatırıyorlardı. Bundan sonra 5.5 TL'sini yatıracaklar.

Merkez Bankası'nın yeni kararı sonucu bankaların kasasından 2.1 milyar TL. çıkacak. Merkez Bankası kasasına girecek.

Bankalar topladıkları  100 dolarlık döviz mevduatın 10 dolarını Merkez Bankasına zorunlu karşılık olarak yatırıyorlardı. Bundan sonra 11 dolarını yatıracaklar.

Bun nedenle de bankaların kasasından 1.5 milyar dolar döviz çıkacak. Merkez Bankası'na yatırılacak.

Merkez Bankası bankaların yatırdıkları zorunlu karşılıklardan Türk Liraları'na  yüzde 5.20 faiz ödüyordu. Artık ödemiyor.

Açık anlatımı ile bankalar  tamamına faiz ödeyerek topladıkları Türk Lirası ve döviz mevduatının bir bölümünü Merkez Bankası'na devredince karşılığında bir faiz alamıyorlar.

Bankaların  mevduat olarak topladıkları paradan kullanabilecekleri imkanlar daralıyor.

-Bankaların para maliyeti artıyor.

-Bankaların kredi olarak kullanabilecekleri para miktarı azalıyor.

-Bu durumda bankaların normal olarak (a) Mevduata ödedikleri faizi düşürmeleri, (b) Veya kredi kullananlardan aldıkları faizi yükseltmeleri beklenir.

Merkez Bankası'nın ekonomi fazla ısınınca, bankalar bol bol yatırım ve üretim kredisi dağıtmaya başlayınca, ekonomiyi soğutmak için zorunlu karşılıkları artırarak, bankaların kredilerini firenlemesi normaldir.

Şimdilerde bir yanda yatırım ve üretimin canlandırılması istenirken, piyasanın yeterli ölçüde canlanamadığı söylenirken, Merkez Bankası'nın zorunlu karşılık oranlarını artırmasının ekonomiyi nasıl etkileyeceğini hep birlikte yaşayarak göreceğiz.

Herhalde Merkez Bankası'nın bu kararının arkasında "Bankalar çok para kazanıyor. Kârlılıklarını biraz azaltalım" gibi bir düşünce yoktur.

İyi de…Acaba bu karar  piyasa faizini nasıl etkileyecektir ? Hazine'nin borçlanma faizini yukarıya çıkarabilir mi ? Bankalar kredi faizini ve mevduat faizini artıracak mı ? Bu tür değişimler ekonomiyi nasıl etkileyecek ?

Merkez Bankası tarafından zorunlu karşılık oranlarını yükseltilirken mutlaka bu  konularda olacaklar da dikkate alınmıştır.Karşılık oranlarındaki değişimi açıklanırken, bu değişikliklerin neden yapıldığı ve bu değişikliklerle ekonomide nelerin değişeceğinin beklendiği de açıklansa, piyasalar  ve oyuncular önlerini daha iyi görebilir.