Zeyyat Selimoğlu kitaplarını ısrarla isteyelim

Tam 16 yıl önce bu ay aramızdan ayrılmış Zeyyat Selimoğlu. Ben de temmuzu onu yeniden okumaya ayırdım. Ah, sevgili Zeyyat Selimoğlu… 80’li, 90’lı yıllarda Elmadağ’daki Divan’da buluşup sohbet ettiğimiz, yanından her zaman mutlu, çok şeyler öğrenmiş olarak ayrıldığım Zeyyat Selimoğlu. Öykülerini, biricik romanı Tutku’nun Köşeleri’ni, çevirilerini çok sevdiğim yazar. Asturias, Vasconcelos, Mişima, Böll’ü güzel Türkçesiyle okuduğum, ama bugün kendi kitaplarını kitapçı raflarında göremediğim Selimoğlu…

Edebiyatımızda deniz tema'sı üzerine inceleme yapmak isteyenler için Halikarnas Balıkçısı ve Sait Faik'le birlikte başvurulacak edebiyatçı:

Halikarnas Balıkçısı, açık denizleri, süngercileri yazmıştı, Sait Faik adaları, balıkçıları anlatmıştı ya Zeyyat Selimoğlu ise deniz adamlarını dile getiriyordu öykülerinde. Onların gemilerde sactan duvarlar arasındaki yaşantılarını anlatıyor, karaya dönmelerinden sonra yaşadıkları bunalımları, sıkıntıları, buruklukları, alışamamışlıkları yansıtıyordu.

“Kıçüstünde Toplantı”da yer alan “Davlumbazda” isimli öyküsünde bakın nasıl sözcüklere döküyordu onların dünyalarını: 

“Haliç’i bu saatte görmemişiz hiç. Sabah şafak vakti ya da biraz daha sonra. Köprü dubalarının açıldığı saat, biz dubaların arasından geçip uzun bir süre İstanbul’u göremeyeceğiz, başka yerleri görmek isteğinin de içimize çöreklendiği günler. Yolculuk delisi Ermeni arkadaşım Ohannes ile geminin davlumbazında, sırtımız küpeşteye dayalı, kalafat yerine sıralanmış gemileri gözden geçiriyoruz. Kömür kokuları doluyor burnumuza; bacadan fırlayarak çıkıp savrulan döne döne havada dağılıp giden, külhanlarda yanmaktan nasılsa kurtulmuş ufak tanelerden yayılan koku bu. Güzel bir koku.. Sabahın bu ıslak, serin saatinde daha bir etkili oluyor. Yıldızlardan bir kaçı, sönmekten kurtulmuş gibi, göğün ötesinde berisinde henüz. Sinsi bir komandolar gemisi miyiz ne, öylesine sessiz sessiz ilerlememiz. Aslında sessiz olan bütün Haliç, bütün İstanbul bu saatte.

Çıt çıkmıyor kalafat yerinden, ortalık uykuda. Kaldırıp ağır bir şey atsak suyun içine, sanki çıkardığı sesten bütün İstanbul ayaklanacak. Bütün gün kıyılarda sac levhalara, demirlere kıyasıya inen çekiçler, varyozlar havada asılı kalmış sanki. Başlamak için emir bekliyor gibiler. Yanyana sıralanmış şileplerin bir ikisinin bacasından ince, ak bir duman çıkıyor; uykulu bir duman bu, gözlerini oğuşturur gibi çıkıyor bacalardan. Gemileri yürüten türden bir duman değil. Olmasa da olur sanki. Daha ötelerde, kıyı boyunca, sıra sıra mavnalar, kara, dolgun etli balinalar gibi, birbirine sokulmuş balinalar gibi. Doklar da uykuda; bir numara, iki numara, üç numara, bütün havuzlar sessizlik içinde. Kaynak makinelerinin parıltıları gemi bordolarını yalazlamıyor henüz.

Ohannes, o çok sevdiğim düşünür edasıyla konuşuyor:

- Gözünü sevdiğimin, sevmek gerek böyle şeyleri, bu katran, kömür kokularını, denizlerin kenarını, mavnaların ziftli bordalarını, geceden sabaha geçişi. Yoksa bunları sevmekten başka ne kalır adamın elinde? Şimdi şu alaca karanlığı göremeyen yataklarında sırtüstü, ağzı açık horuldamakta olan adamlara acıyorum bilsen. Birini omuzundan silkip uyandırsam, ulan desem, Haliç’te sabah nasıl olur bilir misin? Gök karadan lâciverte, lâcivertten maviye, maviden açık maviye nasıl geçer hiç gördün mü bakıp da, yoksa böyle ha babam horuldadın mı yatalak herif? Yaşamak bunları sevmek değil mi, gözünü sevdiğim?”

İşte bu satırların usta yazarı, 2000 yılından bu yana, yazlık evinin bulunduğu Heybeliada’da yatıyor, “Çiçekli Dağ Sokağı”nı yazdığı adada. Ondan sokağın öyküsünü yazmasını istemiştik, Hilmi Yavuz aynı yeri şiirleştirecek, Ara Güler ise fotoğraflayacaktı. O sokağın hikâyesi, şiiri ve fotoğraflarını Hürriyet Gösteri’de yayınlamıştık.

Lütfen kitaplarını kitapçılardan ısrarla isteyin, isteyin ki yayınevlerinin dikkatini çeksin ve yeniden basılsınlar. Emin olun, Selimoğlu okudunuza asla pişman olmayacaksınız.