Zenginlerimiz yoksullaşıyor!

TÜİK, hanehalkı kullanılabilir gelirine ilişkin 2010 yılı verilerini açıklayınca gördük ki zenginlerimiz yoksullaşıyor. Zengin yoksullaşmaya başlayınca, doğal olarak yoksul da zenginleşme eğilimi içine giriyor.

Yüzde 10'luk gelir gruplarına göre sıralanmış hanehalklarının gelir dağılımında geçen yıl 2009'daki sıralamaya göre iyileşme oldu. En yoksul yüzde 10'luk grubun payı 2009'da göre çok az da olsa arttı ve yüzde 2.1'den yüzde 2.2'ye çıktı. Aslında en yoksul yüzde 10'luk grubun payı son dört yıldır hemen hemen aynı düzeyde. 2006'da yüzde 1.8 olan bu grubun payı 2007 ve 2008'de yüzde 2.2 düzeyinde gerçekleşti, 2009'daki yüzde 2.1'den sonra geçen yıl yeniden yüzde 2.2'ye çıkıldı.

TÜİK'e göre en zengin yüzde 10'luk grubun 2009 yılında yüzde 32.2 olan payı ise geçen yıl yüzde 30.9'a geriledi. En zengin yüzde 10'luk grup ile en yoksul yüzde 10'luk grup arasındaki gelir farkı 15.6 kattan 13.9 kata indi.

Gelir dağılımının bilimsel göstergesi olan Gini katsayısı da 0,415'ten 0,402'ye geriledi. Gini katsayısı büyüdükçe gelir dağılımının bozulduğunu, bu katsayısının küçülmesi ölçüsünde de gelir dağılımında iyileşme olduğunu belirtelim.

Peki grupları yüzde 10 olarak almak, gelir dağılımı açısından sağlıklı sonuçlar veriyor mu? Yüzde 5'lik ya da daha küçük gelir gruplarıyla ölçüm yapmak daha sağlıklı sonuçlara ulaşmamızı sağlamaz mı?

Bu soruyu yönelttiğimiz yetkililer, yüzde 5'lik gruplara göre veri oluşturmada ve örnekleme işleminde sorunlar yaşanabildiğine, bu yüzden de açıklamanın yüzde 10'luk gruplar bazında yapıldığına dikkat çektiler. Belli ki, yüzde 5 ya da daha düşük gruplandırmalar için çok daha detaylı istatistik çalışma yapılması gerekiyor. 

Ancak şunu da kabul etmek gerekir. Gruplandırmadaki oran 2010'da değiştirilmiş değil, 2009'da da aynı oran söz konusuydu; dolayısıyla bu anlamda sorun yok. Tansiyonu hep yüksek ya da düşük gösteren bir tansiyon aletiyle gerçek düzey tam belirlenemese bile, en azından artış ya da azalışın seyrinin doğru görülmesi gibi… Gerçek zamanı göstermeyen saatle en azından bir süre öncesine göre kaç dakika veya saatin geçtiğini bilebilmek gibi… Yüzde 10'luk gruplar da, hiç olmazsa gelir dağılımında iyiye mi, yoksa kötüye mi gidiş olduğunu ortaya koyuyor.

Yüzde 23.4'e, yüzde 76.6

2010 yılı verilerine göre, hanelerin gelire göre sıralı ilk yüzde 50'si, toplam gelirden ancak yüzde 23.4 pay alıyor. İkinci yüzde 50'nin payı ise yüzde 76.6 düzeyinde.

Söz konusu paylar 2009 yılında yüzde 22.8'e, yüzde 77.2 düzeyinde bulunuyordu. 

Yoksulluk oranı ve yaşam koşulları 

TÜİK verilerine göre, nüfusun yüzde 16.9'u yoksulluk sınırının altında bulunuyor. Yoksulluk sınırı, kentsel yerlerde yüzde 14.3, kırsal yerlerde yüzde 16.6 düzeyinde.

Dört yıllık veriler kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranının ise yüzde 18 olduğuna dikkat çekiliyor. TÜİK'in hesaplamasına göre, 2009 yılında yüzde 63 olan maddi yoksunluk oranı da 2010 yılında yüzde 63.5'e yükselmiş bulunuyor.

TÜİK, kurumsal olmayan nüfusun yaşam koşullarına ilişkin olarak da şu saptamalarda bulunuyor:

-Yüzde 60'ı kendisine ait konutta oturuyor.

-Yüzde 43.8'inin konutunda sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi gibi sorunlar söz konusu.

-Yüzde 43.3'ü oturduğu konutta izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşıyor.

-Yüzde 61.4'ünün hanesinin taksit ödemeleri (konut alımı ve konut masrafları dışında) bulunuyor ve bu borç ödemeleri yüzde 28.3'lük grubun hanesine çok yük bindiriyor.

-Yüzde 87.5'i evden uzakta bir haftalık tatili, yüzde 65.7'si beklenmedik harcamalarını ve yüzde 81.7'si yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını, ekonomik nedenlerle karşılayamıyor.