Zelenski-Trump arasındaki tatsız görüşmenin ticaret ağına etkisi
ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında Beyaz Saray’da gerçekleşen olumsuz görüşme kimileri tarafından beklendiği gibi geçse de büyük bir kısmı da şoke etti diyebiliriz. Zelenski’nin Trump’a “boyun eğmemesi” Ukraynalılar tarafından alkışlansa da uzun vadede Ukrayna ekonomisini olumsuz etkileyecektir.
Ukraynalılar, bu zıtlaşmanın sonucunda yaşayabilecekleri ekonomik çıkmazda başkanlarının dünya kamuoyunda sergiledikleri asi duruşunu hatırlayacaklar mı göreceğiz... Umarım tahmin ettiğim gibi olmaz ve savaştan yorulmuş bir halk daha olumsuz bir ekonomik sürece girmez.
Yazıma böyle başlamıştım ki Zelenksi’nin geri adım atarak Trump’a minnettar olduğunu söylemesi medyada yerini aldı.
Enflasyonist ortamın ateşi körüklenecek
Zelenski’nin bu hamlesi ile Trump’ın ekmeğine yağ sürülmüş gibi. Ne de olsa ABD, eski dostlarını düşman; eski düşmanları ise dost kabul etme yoluna gidiyor gibi. ABD’nin 2.Dünya Savaşı’ndan bu yana izlediği alıştığımız politikalar rafa kalkıyor. Trump’ın ısrarla yürürlüğe soktuğu yeni vergi kanunları ve onaylarla aslında dünya ticaret sürecinde kanallarda ilk adımda küçük sonraki yıllarda ise büyük oranda değişmiş bir ticaret ağı göreceğiz.
Aynı şekilde Kanada ve Çin’in de uygulayacağı yüksek vergi politikaları enflasyona yola açacaktır. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD’nin uyguladığı yüzde 25’lik gümrük vergilerine karşılık Kanada, 155 milyar dolar değerindeki ABD mallarına aynı oranda karşılık vereceğini açıkladı. Bu enflasyonist ortamın ateşini körükleyecektir.
Ukrayna konusuna dönecek olursam, her ne kadar yumuşama adımları gösterse de Zelenski’nin bu krizden sağ çıkması çok zor. Trump artık Zelenski’nin ipini çekmek için elinden geleni yapacaktır. Trump yönetimi Zelenski’siz bir Ukrayna görmek isteyecektir ve Ukrayna’da yeni seçim görürsek şaşırmayalım. Aslında açıkça teklifi “Madenlerini işletelim, işletirken de seni Rusya’dan koruyalım” olmuştu. Zelenski, 500 milyar dolarlık mineral talebini kapalı kapılar ardında kabul ettiği konuşulsa da anlaşılan ABD’den uzun vadede güvenlik konusunda o istikrarı göreceğini düşünmüyor. Şimdilik tüm tuşlara basıyor.
Türkiye orta boyu bulak için çalışacak
Aslında Ukrayna’nın korktuğu ışık hızıyla başına geldi ve iki ay süreyle tüm ABD yardımları durduruldu. Bu savaşın ve neticesinde de bununla doğan ticaret ağını etkileyecektir. AB her ne kadar Ukrayna’yı destekleyecekleri yönünde adımlar atsalar da doğruyu konuşmak gerekirse ABD gibi bir kapasiteleri bu alanda yok. Mühimmat rezervinde eksiklikleri olduğu lojistiği yürütecek güçleri de yok. Cumhurbaşkanımızın açıklaması ve Türkiye’nin sürecin başından beri sergilemiş olduğu tutuma bakılırsa orta yolu bulmak için elimizden geleni yapacağız.
Bu nedenle özellikle savunma sanayimizdeki gücü ve ticari geliri doğru hamlelerle değerlendirebiliriz. Savunma sanayimiz ilerleyen zamanlarda AB ile aradaki ticari ağın daha yoğun hale gelmesine vesile olacağına da inanıyorum. Avrupa ülkeleri son yıllarda yaşadığımız çatışma dünyasında kendini korunmasız gördüğünü gizleyemiyor.
Avrupa ülkeleri ateşkes olursa nasıl bir sürece girileceğinin planlamasını yapmaya başladı. İngiltere gibi diğer Avrupa ülkeleri de Türk askeri gücünü ve bu alandaki teknolojik gücü yanlarında görmek isteyecektir. Bu durumda da savunma sanayisinde Türkiye’ye olumlu dönüşleri büyük oranda göreceğiz. Türkiye’nin de AB ülkeleriyle pazarlık masasına otururken elinin güçlü olacağı pek açıktır. Türkiye’nin AB’ye girişi üzerinde mi yoğunlaşılır yoksa farklı kazançlar mı ortaya çıkar göreceğiz...