Zayıf halka
Merkel ve Sarkozy'den açıklamalar geldi. Plan yapmak için daha sonra toplanacaklarmış. İşte bunun planını sundular. Piyasalar buna büyük bir kredi verdiği için ralli başladı.
Sarkozy Fransızlara; 'Fransız bankalarını kurtarmalı mıyım?' sorusunu yöneltiyor. Cevap olumlu. Merkel Almanlara; 'Alman bankalarını kurtarmalı mıyım?' diyor. Yanıt evet. Seçmenlerine; 'Yunanistan'ı kurtarmalı mıyız?' dediklerinde, cevap hayır oluyor. İki liderin de işi zor.
Plan için spekülasyon yaparsak; bankalara öncelikle sermaye aktarılacak. Fransız ve Alman bankalarında mevduatı olanların paraları güvence altına alınacak. Gerekli olursa, bu bankalar kamulaştırılacak. Serbest piyasa kuralları işleseydi, mevduat sahiplerinin paraları uçup giderdi. İyi günde herkes serbest piyasa ekonomisinin nimetlerinden faydalanıyor. Zor günde hiç kimse oralı bile değil.
Ülkeler plan yapmak için toplandıklarında, acı gerçeklerle yüzleşebilirler. Büyük bir olasılıkla Yunanistan'ın, daha düşük bir olasılıkla Portekiz'in temerrüde düşmesi kabul edilebilir. Bu iki ülke, Euro sisteminden de ayrılabilir. Eski paralarına dönüp, devalüasyona da gidebilirler. Durum belirsiz. Borçların tıraş edilmesinin getireceği büyük maliyeti, birilerinin üstlenmesi gerekiyor. Amerikalı senatör Dirksen'in; 'Bir milyar oradan, bir milyar buradan, yakında gerçek rakamı konuşursunuz' sözü aklıma geliyor. Bugün bir trilyon Euro konuşuluyor. Yakın bir zamanda gerçek rakam ortaya çıkar. İngiltere Merkez Bankası Başkanı King; 'Bugünkü şartlar, 1930'lardaki kadar tehlikeli. En ağır krizi yaşıyor olabiliriz' diyor. Bence haklı. Euro Bölgesi'ndeki durum hakikaten korkutucu bir hal aldı.
Bu paralar nereden bulunacak? Merkezdeki ülkeler zannedildiği kadar güçlü değiller. Çevre ülkelerin parası yok. Bu durumda, para Avrupa Merkez Bankası'nın(AMB) kasasından çıkacak. AMB para yaratacak. Zaten AMB'nin desteği olmadan, Avrupa Finansal İstikrar Fonu'nun büyütülmesi (EFSF) operasyonu da yürümez.
Amerika, İngiltere ve Avrupa merkez bankalarının politikaları sayesinde, kağıt paralara olan güven yerlerde sürünüyor. Kurumsal yatırımcılar paraların kırılganlıklarını görüyorlar. Bunların üzerinden spekülasyon da yapıyorlar. Olayların farkındaysanız, oyunu oynarsınız. Hani eski bir söz vardır; 'Bir poker oyunundaysan ve zayıf halkanın kim olduğunu bilmiyorsan, o sensindir'. Diğer oyuncular bu kişinin üzerine oynayıp taşlarını alır. Üç trilyon doların üzerinde bir rezerve sahip olduğu için, masadaki zayıf halka Çin gibi gözüküyor. Ancak; Çin de kendi kozlarını oynayacaktır.
Çin, enflasyonist baskıları azaltmak için, Yuan'ın Dolar karşısında değerlenmesine izin verdi. ABD'deki rekabet gücünün azalmasına göz yumdu. Öte yandan; 'Sorunlu ülkelerin tahvillerine yatırım yapabiliriz' gibi söylemlerle Euro'yu destekledi. Çin'in sözlü desteği ve Fed programları sayesinde Euro güçlü kaldı. Bugün Euro için beklentiler düştü. Analistler, EUR/USD'da 1.30'un altını öngörüyor. Çin bu durumda sıkıştı. Yuan, son birkaç ayda Euro karşısında yüzde 13 değerlendi. Çin'in en önemli ihracat pazarı olan AB, durgunluğa doğru gidiyor. Çin bir de kur tarafından darbe alıyor. Bu durumda ne yapabilir? Yuan'ın Dolar karşısındaki değerini tekrar ayarlayabilir. ABD bunu istemez. Fed, Dolar'ın değerini düşürmek için yeni likidite önlemleri açıklayabilir.
Fed, üçüncü tahvil alım programını açıklamadı. Beklemeye çekildi. Euro değer kaybetmeye devam eder, Yuan'ın Dolar karşısındaki değeri tekrar ayarlanırsa, işler değişebilir.